fpeciali qiiadam videtiir proprietate redolere.
16. Habet fuos ufus natura, 8c fenfus domeili-
cos. Vix infantulo coeperunt dentes prorum-
pere , 8c jam novit fua arrna tentare. Nondum
catulo dentes, 8c tamquam habeat, ore proprio
ie quxrit ulcfici. Nondum cervo cormia, 8c tarnen
fronte prxludit, atque ea qux nondum ex-
pertus fit, tela minitatur. Lupus fi prior horni-
nem viderit, vocem eripit,& cteipi < eum tamquam
victor vocis ablatx. Idem f ip r x v i i i im
ienierit, deponit ferociam,non poteil currere.'
Leo gallum 8c maxi: j album veretur. Caprea
vulnerata * didamnum petit, 8c de vulnere ex-
cludit fagittas. Norunt 8c beilix remedia iiia.
Leo xger fimiam quxrit,ut devoret 5quo p o f
fit iänari. Leopardus caprex agreilis ianguijuem
fcibit, 8c vim langoris evitat. Omnis fera xgra
canis hauilo curatur ianguine. Urilis xger for-
micas devorat. Cervus olex ramufculos rnandit.
27. Ergo ferx norunt expetere ea qux fibi
profint,tu ignoras o homo remedia tua ? Tu nef. j
cis quomodo virtutem eripias adverfario, ut te
tamquam prxventus lupus effugere non poilit,
ut ocuJo tux mentis ejus perfidiam deprehen-
das, 8c prior curiiim verborumejus impedias,
impudendam ejus 8c acumen difputationis ob-
tundas. Quod fi te ille prxvenerit, vocem tibi
aufert: & fi obmutueris , iolve amidum tuum,
ut fermonem reiolvas. Et fi in te infurrexerit
lupus, petram cape , 8c fugit. Petra tua C h r if
tus eil. Si ad Chriilum confugias, fugit lupus, ]
nec terrere te pöterit. Hane petram quxfivit
Petrus , cum titubaret in fludibus, 8c invenitj
quia dexteram amplexus eil Chriili.
28. Quid dicam allio homines deledari, 8c il-
Judad efeam fumere , quod 8c leopardus fugit?
Denique ficubi allium aliquis confricandum pu-
taverit, leopardus indeexilit, nec refiilit. Cujus
venenata fera odorem non poteil fuHine^, id
tu pro cibo fumis , 5c vifeeribus infundis 1 r-
liis? Sed medicatur interdum doloribus. S na-]
tur promedicamento, non pro cibo: fumaturab
xgrotantibus, non ab epulantibus. Medicamen-
tum quxris, Scjejunium fugis 5 quafi majus aliud
remedium reperire poifis. Jejuni hominis iputum
fi ierpens guilaverit, moritur. Vides quanta vis
jejunii fit; ut 8c iputo fuo homo terrenum ier-
pentem interficiat, 8c merito ipiritalem.
2-9- Quantam Dominus etiam minufeulis in-
fudit prudentiam j Turtur nido fuo , ne pullos
ilios incuriet lupus, fquillx folia iuperjacit. No- ]
vit enim quod hujufinodi folia lupi fugere con-
iiierint. a N ovit vulpecula quomodo poilerita-
tem foveat fuam : 8c tu ignoras, tu negligis
quomodo adverium lupos nequitix ipiritalis
poileritatem vitx hujus habeas tutiorem ?
C A P U T V.
Q u a ratione ’Dominili a liti befliii colla breviora ,
a liti longiora creaverit. 'V b i potijfimum clephan~
t i membra, propri et a t e i , atque in re m ilitari ufuS
deferibuntur.
30. P Ed revertamur ad feriem creaturx, 8t
¿ 3 confideremus qua ratione Dominus aliis
beiliis anguiliora colla formaverit, ut leonibus
1 atque tigridibus, urfis quoque ; aliis prolixio-
ra , i> ut elephantis 8c camelis. Nonne evidens
cauia eil 3 quia illis feris qux carne vefeuntur,
non erat opus prolixitate cervicis? Non enim in
terras pafeendi gratia cervicem atque ora deji-
ciunt : fedaut cervum invadunt, aut bovem o*
vemque difeerpunt. Camelus vero cùm fit al-
tio r , quomodo herbis mir .Iìmis pafceretitr,
nifi longiora ufque ad terram colla ad ufum pafi.
tionis extenderet. Itaque camelus prò ratione
; proceritatis fux prolixiora colla iortitus e i l ,
equus prò ratione, bos quoque limili modo 3 hi
enim paicuntur herbis.
31. Elephantus autem etiam prominencem prò-
mufeidem habet 3 quia cùm fit eminentiorcunc-
tis,ie inclinare ad pafcendumnon poteil. Itaque
ejus ad colligendum cibumutiturminiilerio. Ea
immani beilix largi potus infundit humorem •
ideoque concava eil,quo ad reilinguendam ran-
tx bellux fitim plenos lacus hauriat,aut collec-
> to flumine poifit inundare potantem. Cervix
fané minor eil quam pofeat canti corporis mo-
les5 ne ea quoque oneri magis eflet quam ufui.
Ideoque nec genua infledit, quia ripidioribus
opus fuit cruribus, quo velut columnis tanta
poifit membrorum machina iuilineri. Calca-
neum leviter incurvat, rigent cetera pedum à
fummo ufque ad imum. Nec fitut in *ancylas
nos ixpe deponimus , ita fe etiam beilia poteil
tanta defleélerej meritoque non volvendi iè,ne-
que curvandiufum cum ceteris animantibuspo-
teil habere communem. Fulcitur hinc inde tra-
bibus maximis ; ut in iornno aliquantulum fine
periculo refledatur, quia pes ejus nulla artuum
conjundione diilinguitur. Manfuecis igitur ve-
luti quxdam fulcra eorum quibus hic ufus eil,
parantur ingenio : feris autem 8c agreitibus ,
quia nemo hujufmodi quibus fuilentari queaiit
fulcra iiibilernit, hinc venit ufus periculi.
.32. Namque arbori innixi aut coilas fricant
aut in iomno iè iè relaxant, qux nonnumquam
vida atque inflexa tanto corpore frangitur :
ille vero qui fe fe in eamdem refuderat, corruic
nec erigere atque elevare fe poteil 3 ibique ja-
cens interit, aut gemitti fuo proditus ilernitiir
dum ventre ceterifque juxtamollioribus ad vulnus
patet. Nam dorilim ejus ceteraque exterio-
ra non ulla facile folent tela penetrare. Sunt
autem qui propter ebur has illis infidias parenc-
utarbores eas quibus fe applicare confueverint
quantulum recidant, ut recedente fe elephan- 1
to , pondus membrorum ejus fuilinerenon pof.
fit ruinamque ejus arceilàt.
33» Sed fi quis fila reprehendit, reprehendat
etiam altìtudines xdifìciorum • quia citius graven!
minantur ruinam, 8c difficilius Iapia repa-
rantur. Verum fi illa aut propter pulcritudi-
nem , aut propter ipeculam frequenter atto Hinaus
j h xc quoque in elephantis probare debe-
mus, quia magnum rebus bellicis ufum minif-
trant. Inde gens Perfarum ferox bellis, valida ;
fagi ttis omnique telòrum ja d u , quia de ilipc-
rioribus ad inferiora validiore nifu tela tor-
quentur,, acies eorum velut gradientibus turri-
•bus fepta procedit. In mediis campis tamquam
de muro dimicant • 8c velut in arce quadam 8c
fpecula collocati fpedant magis bella , quam
fubeunt. Ita alieni à periculo videntur, tuti mo-
libus beitiarum. Quis enim eas adire audèat
cùm defuper jaculis Tacile figatur, inferius ele-
phantorum coiiteratur incurfu ? Denique ce- 1
dune illis acies 8c armatorum cunei, 8c cailra
illa quadrata folvuntur. Intolerabili namque
•inipetu in hoiles ruunt • ut nullo agmine bella-
Torum , nulla conilipatione milirum, nullo cly-
pcorum retardentur objedu : velut quidam mobiles
montes veriàntur in prxliis,& ut colles alto
eminent vertice, mugitus fragore omnium perturbane
confidentiam. Quid his faciat pedes,
quam vis lacertis validus , 8c manu promtus }
cùm fibi feptus armatorum populis gradienti
murus occurrat? Quid faciat cques, cùm equus
ejus perterrefadus tantx beilix immanitate dif-
fugiat ? Quid faciat fagittarius , cùm defuper
ferrata virorum corpora jacuiridum fentire non
poifint 3 beilia quoque nec nuda facile penetra-
bilis ferro fit, 8c munita loricis, obvias fine fui
periculo acies fecet, 8c conterat turmas ?
34. Itaque ut immenfa xdificia , ita elephan-
ti fundamentis validioribus iìiilinentui^ aJioquin
imparibus filiti pedibus, intra brevem Iabercn-
tur xtatem. Nunc autem 8c trecentis 8c am-
plius feruntur annis vitam producere 5 quia omnia
fibi ad magnitudinem membra conveniunt.
Ideoque non diilincli ut nobis , fed compadi
artus funt, quo fint robuiliores. Quam cito
hominibus fi diu iléterint, aut velocius cucur-
rerint, veljugiter ambulaverfnt, genua vexan-
tur 8c plantx 1 Conjunda enim & articulata fa-
cilius quam concreta atque iòlidata aut doloris
fenfurn, aut cafum oiFenfionis admittunt.
35. Et quid miraris , fi vciliti armis timentur ;
quandoquidem dentibus fuis tamquam natura-
Jib’us ipiculis ièmper armati funt ? Promufcide
fua quidquid involverint, frangunt : pede vero
quidquid compreiferint , velut quodam lapiù
ruinx ingentis exanimant. Involvunt promuf.
cide nemora ad fui efeam , 8c quafi quidam al-
tiifimi dracones ferpentinis quos coeperint, fpi-
ris flagellant. Plerumque eas in orbem colli-
gunt', maxime cum dò terra cibus legitur, aut
potus hauritur. Documento fi me nòbis funt,
quod nihil fuperfluum fit crea am ; & tamen
h xc tantx molis beilia fubjeda nobis, imperiis
fervit humanis.
a- M il. novem facis probati , qttod creator ferpentis crcaturìs fu is t.
CAPUT VI.
Beila as robußißimat acferoeißimas homini d creatore
fubditai : eißdem mintitißima animali a terrori
atque exitio eße. Tum paucis de ferpentum
utilitate difputatis , homo adfui animaque propria
cognitionem excitatur.
36* p ? Tenim quoniam de hominis creatura.
J P j diduri iiimus , commendationem ejus
prxltruere 8c prxlibare debemus. Videbatur nihil
elephantis creatura habere robuitius, niliil
tam terribile vel procerum, nihil tam ferum
quam Ieones vel tigridesfunt 3 8c hxc fervimi d
homini, 8c naturam fuam humana inilitutione
deponunt. Oblivifcuntur quod nata funt, in-
duunt quod j u ben tur. Quid multa > Docentur
ut parvuli, ièrviunt ut infirmi, verberantur ut
timidi, corriguiitur ut iùbditi, in mores tran-
ièuiit noilros 5 quoniam motus proprios perdi-
der un t»
37. Mirabilis igitur natura in maximis • mira-
bilis enim in excelfis Dominus , mirabilis etiam
in minimis. Sicut enim non minus plana cam-
porum, quam montium aita miramur, nec plus
altitudinem cedri ilupemus, quam vitis aut olex
brevis fcecunditatem 1 ita non amplius miror
elephantum quia procerus e f l , quam murem
quia terribilis elephar eil. Naturx igitur hxc
potentia eil 3 ut tern. aliis, aliis meticuloia
fint. Eil enim donata prXrógatiVa quxdam fin-
gulis creaturis 3 11 .]uibufdam privilegiis prO-
priis fulciantur. Fcrmidabilis tauris elephantus
murem timer. Leo quidem rex ferarum exiguo
feorpionis aculeo exagitatur, 8c veneno ièrpen-
tis occiditur. Eximia leonis pulcritudo coman-
tes cervice toros excutit, vel fublato pedore
attollit ora. Sed quis non mirctur tam brevi
feorpionis aculeo , ut incorporeum putes , in-
gentium corporum exire mortem ?
38. N ec hoc quifquam reprehendata, quod
creator ièrpentes creaturis iuis , aliaque vel ani-
mantium vel herbarum genera venenata mfil
cuerit.Nata funt enim hxc ad correptionem nof
tram , non ad deformationern. Nam qux ignavis
, aut infirmis , aut impiis plerumque offen-
iìoniatque terrori funt, aliis ufui ita funt hxc, ut
pxdagogi parvulis: Amari videntur, acerbi 8c
moleili, formidabiles verbere, libertatem laC
civiendi n egan t, neceilìtatem difciplinx exi-
gu n t, pueriles animos , ne luxu defluant, terrore
conilringunt 3 ideoque horum aufteritate
frugi evadunt, iobrii, continentes, laudi magis
quam ludo dediti. Vides quid terribilia fila flagella
proficiant ? Sic 8c ferpentes flagella funt
eorum quibus infirma animi xtas, 8c quxdam
puerilis mentis eil virtus 5 ceterum fortioribus
nocere non poifunt. Denique confidenti in D omino
didimi eil : Super afpidem & bafilifcum am-
bulabii^ér conculcabis leonem <& draconem. Paulum
momordit vipera, 8c putabant eurn quafi pec-
catorem vix de naufragio iervatum, veneno cflè
moriturum : fed poileaquam inviolabilismanfit
excuflainignem vipera, plus apud intuentes ve-
nerationis invenit. Sed 8c ipie Dominus ad omaliavel
Sec. À lii tamen, & edit, anccpòncndi.