IN L IB R U M DE N A B U TH E JE Z R A E L ITA
V;
A D M O N I T I O .
Idetur hicliber nihil aliud continere nifi unum aut alterni» fermonent ,quos Ambrofius in divites à
quibus immanßime tenuiores homines diriptebantur, toto mentis ardore pronumiavit. Hauddubie
a hifioria regis Achabi ac pauperis Nabutha in Ecclefia tunc temporis recitata ipfe occafionemfuppeditavit; ut
m in altero crudelitatem avari divitis , in altero pauperis extrema omnia perpetientis calamitatem ob oculos
b. ibidem, poneret. guamobrem primo oßcnditb nulli tempori fuos Achabos, nequefuos Nabuthas deeffe ; nec non etiam
dum loquebatur, inveniri pauperes tam dins modis exagitatos divcxatofque ,u t profugere ex patria ne illic
c. cap. i- fame ac mifcria interi rent, cogerentur. Idfu mm a cum vehementia exprobrat hifce divitibus ,c quibus etiam
mm. *.& gx ym e prima j,rop0ffu hißoria demonßrat ipfos mediis in.divitiis quam egenos quofiibet magis egere : in rad?
cap. 3. pinis d propriam utilitatem minus quarere quam inopum ß>oliationem:poßrcmoe eorumdem abßinentiam atque
num. 11. & convivia ex A(p 0 miferis illisperniciem adferrefolere. Tum^expofito eo loco Evangelii ubi opulentus quidam
c?c*p- s- horrea nova veteribus defiruttis exadißcare cogitans inducitur. quamfitinfelix locupletiorum conditio, pate-
num. 9-& facit.Mox ad argumentum fuum rediens § aperit qua ratione Iezabel ut conjugisfui Achabi obfecundaret ava-
Vcap. c. ritia funeßißimam necem Nabutha intulerit. Ea'occafione infurgens adverfus divites fui temporis in paupe-
jmm. 19. res nih ilo clan enti ores quam Achab & Iezabel, eos etiam atque etiam admonet, caveant ne ißorum crimina
t/cap. il. imitandoeadem quoque incurrantfupplicia.guoque id perfuadeat efficacius,h quis legitimus divitiarum ufus
num. 4*- f t , docet ; acfimul quam nulliusfoliditatis iliafint, ' probat infetta perbrevi expofitione totius pfalmi l x x v .
t c q*p- il- ÌMemf cite udmodum propofita coaptat materia. Ad extremum k repetito ejufdem Achabi exemplo nihil verius
mm s i ~ effe adftruit quam quod ultimo memorati pfalmi verficulo declaratur, Dcumfcilicetadverfus reges terra fife
&IeT prabere terribilem, ac f i n tum auf erre principum eorum, à quibus tarn atrociter tenues inopumfacultates in-
& 16. vaduntur.
k. cup. i7- cùm autem ex iis quafupra diximus, intelligereft hac in opella multo frequentiorem Achabi quam Na-
num 70 buthaßeri mentioncm, forte cuipiam rogare lubeat, cur illi nonpotius inditafuerit infiriptio, d©- Achab
rege, quam de Nabuthe jezraelita, vel deNabuthe paupere, utvetußißmi mffpra feferunt. Refpon-
deri non incommode poteß, hoc tribuendum fantii Antifiitis amori erga pauperes, quorum gratia in eo trac-
1. cap. 4- tatù non panca differii qua ad confolationem eorum confer ant; dr quos1 ibidem locupletioribus non tantum
n 16. C. 6. I etmm anteponit , utpotefcliciorcs in fua tenuitate, ac Deo ipfi acceptiores. Cetcrum exemplum hoc
n.6 o.Vit. pauperis regia cupiditati non obfequentis admodum placuiffe huic nofiro Dottori non folumqua hie le gun tur in-
». 67-& dicio funt; verum etiam quod jam eodem ilio exemplo ufusfuerat,ut fe ipfe confirmar et Itimularetque ad refif-
conira tendum imperatori,^ quo Ittfiina infintiti catholicorum Ecclefias rradere arianis jubebatur :m Nabuthe vftes
A-.ix.d'e fUas, inquit, vel proprio cruore defendit. Si ille vineam non tradidit fuam, nos trademus Ecclefianv
Bafii. Chrifti ?__ Si ille patrum hereditatem non tradidit, ego tradam Chrifti hereditatem ? Abiit ut
tradam hereditatem patrum , hoc eft hereditatem Dionyfii drc.
Hoc loco dißimulandum non efi Ambrofium ex Bafìlianis homiliis, de Avaritia, dr in Ditefcentes non-
XI. bafil. nulla mutuatum effe, illud evincitvel fola affinitas n elegantßimarum earum defcriptionum quibus apud
Hom. de utrumque patris cujufdam tin urn e liberis ad olendo s alios vendere coatti dolor atque aßus tarn concitato di-
Ambr. cap. ccndi genere tamque admovendos animos idoneo eyprimuntur. Si quidpraterea ex Bafilio defumtum htc re-
f. num. 11. pgritur, id quidemferme nihil aliud eß nifipauca fentcntia, quas hinc inde excerptas Santtus noßerfua ma-
feria accommodavit. Et hoc omnem extra controverfiam effe non ibitinficias, qui confideraverit beatum Bafi-
lium non nifi obiter de Achab & Nabuthe loqui, de pfalmo autem l x x v . prorfus tacere, in quibus tarnen po-
tißima pars Ambrofiana commentationis pofita eß. -
Nullum porro ex hu;us operis lettione argumentum eruerepoßis, unde liquido ejufdem atas cognofcatur. Ato.
Cap. 14- tarnen non nihil ad hanc rem inveßigandam videtur pralucere, quod illic 0 narratur depotentium, confulum,
nf m'n\o- principum atque optimatum avaritia: qua quidem eoferitatis per hac tempora devenerat, utpauperes ad ver-
& Jep. tendum folum, deferendas conjuges, lìberos nefame in patria fiaperirent, abducendos cogerentur. Enim vero
Baulinus a quo nobis Ambrofii vita tranfmiffa efi,dum poßremas beati Prafulis attiones memorai,ita loquitur:
p. vauiin. p Ingemifcebat vehementer cùm viderec radicem malorum omnium avaritiam pullulare, qus ne-
m * i ; . que copia, neque inopia minui poteft, magis magifque crefcere in hominibus, & maximejn iis qui
m in poteftatibus erant conftituti ; ita ut interveniendi apud illos graviifimus labor e ile t, qui omnia
pretio diftrahebant. Q u s res primo omne malum invexit I ta lis , &c exinde omnia vergunt in pejus
, &c. Totius autem hujufce loci cum iis qua in tratlatu de quo agimus, dicuntur, major eficonfenfio, quam
utad ea refpexiffe Paulinus non videatur. Etquamvis idem ille auttor in feri bendi s Ambrofii gefiis minime
fecutusfuerit accuratam temporum rationem j fatis tarnen intelligimus hac eo loci ab ipfo effe memorata, quód
re ver a illorum procerum cupiditas numquam exarferitimpotentius,quamfub extremum Theodofii Magni im-
perium : cum videlicet Rufinum, Eutropium, aliofque prafetfos Cafareos in tantam invidiam atque odium
Cow. Car- fua adduxit rapaci tas, ut Patres Concila Carthaginenfis ab impcratoribus propter afflidionem pauperum
llljggjlg cogenturpetere| ut defenfores eis adverfus potentias divitum cum epifeoporum provifionc delegen-
Can.™. tur. Non eß dubium quin ante ipfos Ambrofius quoque fuatn in caufa tam pia caritatem nobilitaverit 3 unde
nihil prefetto videmus obeffe, quominus hoc ipfo forte confilio eumdem librum anno 39J. aut alio proximo
fcriptum dicamus : adeo belle in id omnia conveniunt.
565
S e !m m m m
***
IS s i
S A N C T I
t. Scriptus
in. 39SA
M B R O S I I
M E D I O L A N E N S I S E P I S C O P I
DE NABUTHE JEZRAELITA
L I B E R V N V SA
C A P U T I.
^htomodo exemplo Nabuthe ó* Achab pauperes quo-
tidie a divitibus opprimanturj cum tarnen natura
omnes äquales produxerit, dr fepulcrum äquales
accipiat: qua de re Ambrofius fafium aefiultitiam
divitum infetiatur.
A B UTH E hiftoria tempore ve-
tus e ft, u fu quotidiana. Quis enim
divitum non quotidie concupii! B
cit aliena ? Quis opulentiflìmo-
rum non exturbare contendit
agellulo fuo pauperem , atque
inopem aviti ruris eliminare finibus ? Quis con-
tentuseft ilio?Cujus non inflammet divitis animimi
vicina poileilìo? Non igitur unus Achab
natus eft : fed, quod pejus eft, quotidie Achab
nafeitur, & numquam huic isculo moritur. Si
unus occidit, adfurgunt plurimi : plures qui ra-
piant, quam qui amittant. Non unus Nabuthe q
pauper occifus eft : quotidie Nabuthe fternitur,
quotidie pauper occiditur. Hoc metu percitum
humanum genus cedit jam fuis terris , migrat
cum parvulis pauper onuftus pignore fuo: ièquL
tur uxor illacrymans tamquam ad buftumpro-
iéquatur mari tum. Minus tarnen deplorar illa,
q u s deflet iuorum fimera j quiaetfi amifitcon-
jugis prsfidium, fepulcrum tenet: & fi filios non
tenet, tarnen exfules non dolet, non ingemit
graviora funeribus teners prolis jejunia. jy
ì. Quoufque extenditis, divites,inianas cupi-
ditates? Numquid foli inhabitabitis fuper terrain
? Cur ejicitis eonfortem n aturs , òc vindi-
catis vobis poiTeffionem naturs? In commune
omnibus divitibus atque pauperibus terra fun-
data eft, cur vobis jus proprium foli divites ar-
rogatis ? Neicit natura divites, qus omnes paua.
Edit. Am. & Era. dives, f oft mortimi es fattidus es. G ill. I
dives foftquam mortuus es , & c . Rom. dives , mortuus , & fxtidtts I
es. C im ili mil. dives , & feetidus es. Sequenti vero fcntentia om- J
S. Ambr. Tom. I.
peres generat. Neque enim cum veftimentis naf
cimur, nec cum auro, argentoque generamur.
Nudos fuditin lucem, egentes cibo, amichi, póculo
: nudos recipit terra quos edidit, nefeit fines
poíleífionum íépulcro includere. Ceípesan-
guftus sque & pauperi abundar & diviti : & terra
qus viventis non cepit affe¿huñ, totum jam
divitem capir. Nefeit ergo natura difeernere
quando nafcimur,nefcit quando deficimus. Omnes
fimilés creat, omnes fimiles gremio claudit
fepulcri.Quis difeernat ípeciesmortuorum?Re-
doperiterram fi potes, divitem depreheiide.
Eruderato paulo poft tumulum, & fi cognofcis
egentem, argue j nifi forte hoc íolo quod cum
divite plura pereutir.
3. Series veftes , 8c auro intexta velamina,
quibus divitis corpus ambitur, damna viven-
tium , non fubfidia defumftorum íimt. Unguentum
accipis a dives, 8c foetidus es : perdis alienai
« gratiam,nec acquiris tuam. Heredes relin-
quis qui litigent.Heredibus relinquis depofitüm
magis hereditarium , quam commodum volun-
tarium, qui id quod reliétum eft minuere ac violare
formident.Si frugi heredes funt, cuftodiunt:
fi Iuxuriofi, exhauriunt. Itaque aut bono's heredes
perpetua condemnas folIicitudine:aut malos
dimittis, quo tua facia condemnent.
C A P U T I I .
D ivites quanto magis abundant cenfu, tanto pauper
i ores effe affetta. Id Achab ó “ Nabuthe con ten done
planum f it. M ox propofito Scrip tura textu, peliti
o illa da mihi quam abjetta f i t , perpenditur.
4. Ed quid arbitraris quod dum viyis,abun-
^ das omnibus ? O dives, nefcis quam pauper
fis, quam inops tibi ipfe videaris, qui te divitem
dicis ! Quanto plus habueris, plus requi-
I ncs edit. & mff. aliqu o t , Heredes relinquis, qui li ti gent cum hcredi-
bus, relinquisdepofitum & c . A lii m ajori numero , Heredes relinquis
I qui litigent. Heredibus relinquis depofitum, & c.
N 11 ij