s . Aug- lib.
i .cm t .lu l .
Pci. cap. 7 .
Hier. i . s-
S .A f g .M
cp.fi. Pelag
CAf. II.
E xod. 1 4 -
7.&MP
fal.g o .
unius diei infans fine peccato eft , multo magis A culta fapientia tua manifeßafii mihi. Non incerta
nec illi materni conceptus dies fine peccato funt.
Concipimur ergo in peccato parentum,8c in de-
liftis eornm naicimur. Sed 8c ipfe partus habet
contagia fua, nec unum tantummodo habet ip-
la natura contagium.Bonum quidem conjugium
fanfta copula : fed tarnen qui habent uxores ita
fint, ac fi non habentes. Ipfe thorus incoinqui-
natus : 8c nemo alterum fraudare debet e o , nifi
forte ad tempus, ut vacent orationi. Tarnen fèlyfteria,
quia certa funt 3 nec incerta fecreta8c'
arcana fapientiæ, fed non manifefta. Hoc eniiii
fignificat, quia nullis adhuc effent manifcftata.
Quod enim oculus non vidit, nec auris audivit,
nec in cor hominis adfcendit, hoc præparavit
Deusdiligentibuseum.Vidensigirur eadicir.-Ec-
ce jam non in umbra, nec in figura, nec.in.typo,
fed in veritatelux aperta refplendet : ecce mine
veritatem adlpicio, fplendorem veritatis agnoicundùrn
Apoftolum non vacat orationi quis eo B co : nunc te majori, domine Deus nofter, vene.
ror affe ¿tu. Ecce enim veritatem dilexißi, non per-
fpeculum, non in ®nigmate, fed facie ad faciem
te mihi, Chrifte, demonftrafti: in tuis teinvenio
facramentis. H®c funt tu® vera facramenta fa-.
pienti®, quibus mentis oeeuka mundantur.
J9. Itaque jam hetus atque fecurus, quod* vi- *
braflet ei fapienti® plenitudo, dicit ad Dominum
tempore,quo ufìim corporea: illius conventionis rr„n... ^...........
exercet, 8c mulieris menftruat® coinquinatus eft
pannus, nec poteft illis diebus purgationis fu®
ofFerre facrificium. Et mulieris qua; generaverit
dies partus 8t plerique alii à iacrificio feriati funt,
donee legitimo ritu feta mundetur.
57. Ideo in quo voluit Dominus nulla hujufino-
di originis effe contagia,dicit illi Dominus: Priuf-
quam teformarem in utero matris tua, novi te : dr
: Adfperges me hyffopo, dr mundnhor: lavab'ts P fa l.;
me,drfuper nivem dealbabor.BeneSc veteris Teftapriufhuam
exires de vulva, pinci 1 fi cavi te, dr pro- C menti facramenta non e vacuat,8c Evangelica do.
1 . J ¿ .1 /• . 9H S H . . . ■ 1 n.__:_____ c ---------USLäfeJHü!___ phetam in gentibus pofui te. Quis tantus, cui tarn ______J________
magna delata funt >a Numquid Hieremias ? Sed
ille non utiquein gentibus propheta propofitus5
fed in Judcea tune temporis, nunc autem etiam
in nationibus, qua: injefum Chriftum dominum
crediderunt. Vide tarnen ne illi dicatur, qui an-
tequam nafeereturex Virgine, jam dudum erat,
8c erat femper,8c operabatur etiam in utero Ma-
rix conftitutus 3 8c ita fandus erat, ut fandtificacet
myfteria præferendarhyflbpo mundarifecun-
dum Legem poftulat : lavari fècundum Evange- Exod. i
lium concupifcit 3 8c iupra nivem fè exiftimat, fi - l l -
lotus fuerit,dealbandum.Per hyflopi fafciculum uvit. 1
adfpergebatur agni fanguine, qui mundari vole-
bat typico baptiîmate. Lavatur autem qui dffui-
tur æterni fontis irriguo j 6c fupra nivem dealba-
tur, cui culpa dimittitur. Denique de ipfà anima
dicitur : Ji£u<e ef hoec, qua adfcendit dealbata? An teret
prophetas fuos: iii quo folo 6c conceptus vir- D baptizaretur, ipfa eft qu® dicebat: Nigra c,
ginalis 6c partus fineullo fuit mortalis originis fum dr decora, filiaHierufalem. Erat enim nigra,
inquinamento. Dignum etenim fuit, ut qui non
erat habiturus corporea: peccatum prolapfio-
nis,nullum fentiret generationis naturale contagi
um. Merito ergo David flebili ter in fe deplor
a v i ipfa inquinamenta natura:, quodprius in-
ciperet in homine macula quàm vita.
C A P U T X I I .
tenebrofa, peccatorum horrore deformis: fed
pofteaquam abluta per baptifmum remiffionem
meruit delictorum, dealbata adfcendit ad ChrifL
tum. Inde 8c per Efaiam Dominus locutus eft di-
cens: Sifuerint peccata veflraficutphoenicium,utniEfai. 1.1
vem dealbabo, id e ft, fi cruenta, fi tetra , munda-
bo. H®c eft nix intelligibilis,de qua ait quod do- Match. 1
mini Jeiu in Evangelio refulferint veftimenta fi- 1-
Confu»,i f e c m t u m E W mx;eo quod peccatumnotitiqögnoYerit.Ca.
tgefieüri : eHtm haic in ceWrtaM iÊn& pÊffaâlÎmiïmo dj;ic—unWtuêr., fingJn,i¡f£i- ro enim qua le induit,ab omm fuerat munda de.
cari non effe mani fe Barfed pracipue hocloco baptif-
matis lavacrum prafigurari.
58.DUm hxc dicit, 6c peccatorum fpecia-
lium atque communium colluviem con-
fitetur, lubitò ei fplendor veritatis, 8c candor
grati® fpiritalis afFulfit. Supergreffìis enim um-
bram, fpiritu prophetico ipfà vidit myfteriorum
fàcramenta c®Ieftium, quorum typum Moyfes p praclarum ejl ?
pr®figuravit in Lege. Vulneratus igitur caritatis
vulnere, 6c indagando captus veritatis cupidita-
t e , in fuperiora fu® mentis extendit intuicum, 8c
in futura profpiciens,thefauros fàpienti® 8c feien-
ti® vidit in Chrifto, pr®vidit baptifmatis facra-
mentum,6cmiratus gratiam exclamavit fubito
8 dicens ; Ecce enim veritatem dilexijli : incerta dr ocqua
incluit,omni tuerat de-
li6to.Quid miraris fi vidit baptifmatisfacramen-
t a } cum fupra dixerit, ubi aeferipfit paflionem
D om in i: Dominuspafeitme^dr nihil mihideerit: in vfal. n
loco viridi ibi me collocavit, fuper aquam refeefionis
educavit me. Et a lib i: VoxDominifuper aquas, Deus pfal. 1 s*
ma)eßatis intonuit.E t deipib * iäeramento plenius *
d ix it : Parafii in conßeffu meo menfam, impinguafli pj-ai_ 1Z
in oleo caput meum,drpoculum tuum inebrtans,quam
a. Ita mlT. ac cdic. omnes , excepta Rom. ubi legitur : Numquid
Hieremias i Non utique. llle enim non in gentibus propheta
fropofitus, fed in lu d ia tantum ¡licet nunc etiam in nationibus
Vide igitur Sic.
" * . Vibrafîet, fupple radios, id c f t , illuxiflct.
' b. Ica cdic. Gill- a c Rom. cum mlT. aliquot. Edit. Am. atque
Era. noncognoveritcaro ejus -, quando fe induit venions in hunemun-
dum, ab onmi Scc. Quatuo r miT. non cognoverit caro ejus, quâ fe
induit. . ab omni fitertt & c. N o n maie fiaddatur con junélio,^-.
quam habet Corb. fecunda manu. Melius tarnen V ir • ?*"
quando fe induit Sc c. fuerat munda delitio , à quo non multum r
cedit Alb. alcer iudens his rerbis : citrn profcBo quando fe induit
. . . . fie r it mandatn delicto.
* . Euchariitiam lignificat, quam etiam a lii Pat rum fimpliciter
& per antonomafiam /acr amentum con liter un c appellate. N c c fo-
lum h o c lo co ita loquitur Ambrofius, led cum alibi litpe, turn in
lib. de Initiandis cap. 8 ■ & $■ ubi etiam hunc ipfum locum proferc
ad eum modum : Venn igitur ( fcilicec plcbs baptizata ) & videns
facro fanctum altare compofitum , exclamans ait: parafti in conipectu
meo menfam. Hanc loquentem inducit David dicens: Dominus paf-
cit m e . . . . Parafii in conipectu meo menfam adverfus eos & c . .
Pfal. s o .
Matth. 14.
Pfal-i4 I
Pfal. s o
Apologia David
A catum, 6c iniquitatem feciflè dixerit, ficut habe-
mus fcriptum : Omnis qui facitpeccatum, dr iniqui- :
tatem facit, peccatum eft iniquitas, quia in peccato
ipfo iniquitas eft : tarnen ut nobis videtur,
b peccatum opus eft iniquitatis, iniquitas aucem
operatrix culp® atque delidli.Plus eft ergo ut ipfa
iniquitas deleatur, excidatur radix 8c femina-
rium peccatorum : mala tollatur radix, ne malos
fruótus faciat : aboleatur erroris omnis afFedus,
C A P U T X I I I .
David folofutura remifiottis auditu recreatusfore ut
offa humiliata exfultent, pradicit -, dr quafint ilia
? Rogandum Deum ut faciem av ertat apeccatis
noflrts, illam vero ad nos convert at : item ficut
peccatum, ita dr iniquitatem qua ejus origo ejl, triplici
rat ione tolli, qua aperitur.
6°. JV/TErito ergoiftic quoque exfultans ait : univerfainiquitatumgeneratollancur.
\ \ f \ Auditui meo dabis gaudium & latitiam: B 63. Itaque quemadmodum intrans in animam
■ lchan. j.
dr exfultabunt offa humiliata. Probafti, domine
Jefu, quia numquam verba tua prætereunt. Probafti
illud Evangelicum quod dixifti : Multi propheta
dr ]ußi voluerunt videre qua videtts, dr au-
dire qua auditis. Ecce David folo Iætatur auditu,
quia futura effet peccatorum remiffiojêc prophe-
tat qoiia exfultabunt offa humiliata. Sicut omnia
jufti offa dicent ; Domine, quisfimilis tibi 5 fie exfultabunt
offa humiliata,a humiliantis fcilicec ani.
fapientiæ difciplina imprudentiamtollit,6cfcien-
tia ignorantiam.- fic perfe6la virtus iniquitatem,
6c remiflio peccatorum delet omne peccatum.
Unde præclare Apoftolus ait: ffhtia donavitnobis '
peccata dominus lefts, delens chirographum decreti,
quod erat contrarittm nobis,d1 ipfum, inquit, de medio
tulit, affigens illud cruci. Dele vit fanguine fuo
atramentum Ev®, delevic obligationem heredi-
tatis obnoxi®. Fides igitur peccatum minuit. Et
Pfal. 16.
De partii
difi.s .c
Peccatum
am donamam
fuam jufti. Dicuntur ergo offa virtutesrdi- C ideo Dominus dimittens peccata dicebat : c Viat 1
cuntur offa velut quidam animi m otus, vel ani- tibi fècundum fidemtuam. 1
m® ,qui motus humiliantur peccatis,6c exful-
tant grati® c®leftis munere : dicuntur 6c offa po-
puli Ecclefiarum 3 unde habes dictum 6c in piallilo
: Non efi abfeonditum os mernn , quod fecifli in
abfeondito. Osfuum Ecclefiam dixit, 6c piebis devot
® conventus facros3 quoniam fumus membra
corporis Chrifti de carne ipfius,6c de offibus ejus. .
Hoc igitur d ic it, quia Ecclefia Domini omnia
opera divina cognofcet, 8c fidem refurrectionis D
accipiet.
61. Sequitur: Averte faciem tuam a peccatis meis,
dr omnes iniqui tate s me as dele. Ufirata eft deprecano,
ut eos quos l®fimus, oblivifci ofFenfionis propri
® poftulemus. Moraliter ergo Deum rogar
Propheta,ut avertat faciem fuam à peccatis ejus,
8c tamquam oblivia peccatorum ejus adfumac.
Sed quia omnia fpeétat, 6c nihil eum pr®terit,
oblivifci non. poteft, ficut nos, quos brevi inter-
C A P U T X I V .
Cor mundum folis ineffe renovatis -, atque inibi qua- •
nam fntvifeera, quifve fpiritus, quorum hoc loci
fantfus Propheta meminit? Averfum Domini vul-
turn, gravis fupplicii loco effe ; dr quomodo idem à
facie fua projiciat? Atrocifima huiepeena qumam
obnoxii ? Poft qua nonnihil perfiringitur de liberiate
ac unitate voluntatis in Trinitate.
64. Equitur : Cor mundum crea in me Deus, dr
v 3 fpir/tum reftum innova invifetribus meis.
Superius mundari ab occultis fe petit : hìc poftulat
cor mundum creari fibi, quod ei provenit qui
renovatur fpirin^in novo enim homine cor mundum
eft, in quo veterum delictorum fuerit dele-
ca colluvies, necinfcriptaremanferitaliqua ini-
* , , ------ quitatis effigies. Grande autem munus eft,cordis
vallo temporis eorum qu® cognoverimus,me- E effe mundi. Unde pulcre Salomon: Quis glori ab i-
moriafubterfugit.Ideo bene aie ut faciem fuam tur cafium fe habere cori Et Dominusìn Evange-
avertat, non ab ipfo, ne dcfìciat deftitutus : fed fio ; Beati mundo corde j ipf enim Deum videbùnt.
P fal-so .ir.
Pfal. iS . 1}
à peccatis, ut vires non poifint habere peccata
,ipfius. Quos enim adfpicit Dominus, illuminar,
8c in vultu Domini pietas atque indulgentia eft.
•Ideoque hic ipfe aie : De vultu tuo judicium meum
prodeatj de vultu enim Domini venia, non pocna
procedit. Rogandus eft ergo ut nos adfpiciat
Propheta etiam David cor mundum habere
piebat, ne a facie Domini projiceretur.
65. In quo autem cor mundum eft, innovatur
in ejus interioribus fpiritus. Vifcera enim velut d
interiora funt corporis: ita funt Scrintelligibilia
vifcera anim®, ut funt vifcera mifericordi® , uc
Matth, s- 8-
avertat autem fadem fuam a peccatis noftris, ut funt interiora qu® benedicuntDominum,de qui.
deleat ea. Qu® enim non adfpicit, delet 3 & qu® F bus a it: Benedicanima me a Dominum,dr omnia in-
deleverir , ea memoria fepejientur , ficut ipfe
Dominus a it: Egofum,ego fum quideleo iniquitates
tuas, dr memor non ero: tu autem memor efo, dr ju-
dicemur.
6i. Peccatum autem aut donarur, autdeletur,
aut tegiturrdonatur per gratiam,deletur per fan-
guinem crucis,tegitur per caritatem. Similirer 8c
iniquitas, qu® ®ftimatur habitudo mentis injufi.
t®.LicetJohannes in epiftola eum qui feceritpecm
:. Rom. hunc locum c
animant fuam iufti dii
in hanc forniam : humillan-
tur : ergo ojia virtutes dicuntur :
its humiliántur peccatis exjulgracia
8c c. Alia; vero cum mil', fummopere coníentiunt, prae- I
terquamquod alibi legas , humillantes. . . . off,t virtutes-, alibi autem
, humiliantis ojfa virtutis. Ñeque nobis vifum eft ab
ipíis rcccdendum ,n iíi in punfluationequain, utfcnfus clarior fie- I
ret,non n ihil immucavimus.
teriora mea nomen fantfum eusN ifeera autem ani-
m® adinventiones fenfitum funt,bon® coo-itatio-
nis ftudia, virtutum perfeveranria, poftremo iL
1® qu® græce êJ^o^oi dicuntur.
66. Re£tus autem fpiritusqui bene dirigit, qui
deducit in viam rectam hic eft fpiritus veritatis ■
vel certe redlahominis confcientia nullis inflexa
peccatis, vel fpiritus qui in homine eft.N on præ-
termifimus quid alii fentiant 5 tarnen nobis videb.
Omnes edit.
d
Colo f . j . i i .
Pfal. i
iff. a liq u o t , omne peccatum eft iniquitas::
majori numero & antiquicate, peccatum opus eft iniquitatis.
Plus eft ergo. Gratian. Prius eft ergo Si c.
I c. Edit. Rom. Confide fili remittuntur tibipeccata tua.
, d. Ita vet. edit. & antiquiflimi mlT. Rom. autem edit, cum re-
centioribus mil. habec : interiora fun t anima , ficut enim vifeer»
funt interiora corporis ; ita & c . Sed cùm priores legirimum fenliun
efficiant, pofteriqrum fcriptorcs calamo m diillìflc credibile eft,