#
tra anima feparatur, non quo morte corrumpa- A qua: mala lunt. Primum natura jfa, boni operjs
Rom. i.
& fa lb
idem. 4.
tur,fed quo diilolvatur acque exuatur mens noi-
tra ab ejus conjunclione. Mors enim vera eft
Verbi mimae ièparatio. Denique ftatim incipit
anima peccatis patere a voluntariis.
C A P U T I I I .
14,
magiftra eft.Scis non furahduni,&fervimi tuìim.
fi furtum cibiiecerit, verberas; & fi quisad uxo-
rem tuam afFedaverit | perfequendum putas.
Quod ergo in aliis reprehendis, ipie committis ?
Qui prxdicas non furandum , furaris? Qui.dicis
non adulterandum, adulteras ? Secuta eft etiam
Ìex qua: data eft per Moyfen. Per legem aticem
agnitio peccati. Accepifti etiam quid declinares,
& ea agis qua: prohibita cognofcis?, Lex autem
B quid operatur, nifi ut omnis mundus fieret fub-
ditus Deoj quia non lòlum Hebrao lata eft, veruni
etiam advenam vocavit, qua: non exclnfìt
prolèlytum. Sed quia ' x os omnium potuit ob-
ftruere,non potuit mer^em convertere, ideo ultimimi
remedium poliremo: illius civitacis debe-
batur, in quo ellet refugium falutare ; ut mori
principis làcerdotum ab omni nos mortislibera-
ret formidine, atque exueret metti.
16. Quis ille e ft, nifi de quo ledura eft : Ecce A -
ijupertori capite virtutum genera etiam in
Apofiolo non tam adúmbrala, quam expreffa habe-
r i , collettis ejufdem var iis tefiimoniis demonfirat.
HAbemus híec genera non adumbrata
fed expreíla virtutiun in ApoftoIo,di-
cente eo : l ia quod in me efi, promtus fum dr vobis
qtti Roma ejtis , evangelizare. Non enim erubefco
Evangelium. Virtus enim Vei eji in falutem omni ere-
d en ti, ludao primum, ó " Graco. lu jlitia enim V e i in
eorevelatur, id eft, in eo qui credit. Deifique ad-
áiáit'.Ex fide infidem, (icutfcriptumefi: Iujtus autem
e x f id e v iv it . In quo igitur juftitia Dei revelatur
nifi in eo qui conformis eft imaginis filii Dei ? C gnus V e i , ecce qui tollitpeccatum m un d i <j>uem
S-Aug.l. 4,
cont. duns
epift. PtUg
Habes primum prseceptum ad imaginem Dei.
Secundum, quia invifibilia illius per ea qua: facta
fune, intelliguntur , id eft , fempiterna virtus
ejus & divinitas operibus ejus cognofcitur, hac
eft operatoria virtus. Tertium de imperiali po-
teftate, quia Verbum Dei regale eft,&judiciale,
& plenum juftitia: iacerdotalis, remunerationem
bonorum aduum , & retributionem malorum
venturis in judicium fuum ièrvans, de quibusait
propofuitVeus propitiatorem perfidem infanguine ip-
f iu s , ad ofienfionemjufiitiaJua. Accipe autem quia
ipfe princeps eft làcerdotum magnus. Pater ju-
ravit de eo dicens:7# esfacerdos in aternum.Rede
in a:ternum, quia alii temporales omnésfub peccato,
hic autem impravaricabile habet facerdo-
tium : omnes fub morte,hic autem ièmper vivensj
quoniam qui làlvare alios poteft , ipfe perire
quemadmodum poflèt ? T a lis enim, inquit, nobis
Rom. 3. if.
Pf. 10^.4
Apoftolus : Scimus autem quoniam judicium V e ie f lD decebat.'R.Q&a. elocutio.Siquidem & apud eos qui
fecundum veritatem in eos qui talia agunt. Itaque verborum & elocutionum deledum habüerunt
qui veritatem & juftitiam D ei cognovit,non de- hujufmodiinvenitur, dicente aliquorLocum edibeteaagere
qua: morte digna funt. Sequitur tiorem quam vidor;Suscdecebat.Quod ideo non
bonitas Dei propitiatoria utique, de qua dicit : preterii, ut fciàim quia Apoftoltis naturaìibus
An d iv itia s bonitatis e jus, dr p atien tia, d * longa- magis quam vulgatis,autfecundum artem utitur
nimitatis contemnis ? Jgnoras quoniam bonitas V e i verbìs. T a lis ergo, inquit, nobis decebat princeps, fa -
adpcenitcntiam te adducitb ? Id e ft, debet te addìi- cerd,os,jufius,fanttus,innocens,immaculatus, fègregacere.
Provocate«:, quia bonus eft Deus, ut ipe- tus à peccatoribus ,d r excelfior ed is fa ttu s . Hoc eft
rarepoifis tuorum peccatore indulgentiam. igitur Verbum, quod fupra ca:los habitans illu-
Non vult enim vindicare, qui u t paratus ignof- E minat omnia. Unde & und' laturaliter legitur
cere; Subtexuit etiam legiflationem, id eft, no- à Deo Patre } quia lumen eit verum, quod illumotheticen
5 ut fi quis contemplatione divina:
bonitatis refolvitur, & magis ad negligentiam
quam ad poenitentiam provocatur,legem lequa-
tur. Quoniam dr quicumque, inquit ,fenc legepec-
caverunt^fine lege dr peribunt: dr quicumque in legem
peccaverunt, per legem judicabuntur.
15. Lex autem gemina e ft, naturalis, fcrip-
ta. Naturalis in corde: fcripta in tabulis. «^mnes
nunat omnem hominem venientemin huncmun-
dum. Hoc eft Verbum D e i, in quo eft magnum
facerdotium , cujus Moyfes in ilio veftimento
principis làcerdotum indumenta < ribit intelligibiha,
quod virtute fua induit mundum,& tam-
quam eo amidus fulgetin omnibus. Induit enim
cognationem generis umani per hujus corporis
fufceptionem,& inenairabilem caritatem,infun-
Salufi. 1. 1.
hift.
Act. 4 -ÍÍ7.
S- & faergo
fub le g e , fed naturali. Sed no eft omnium p dens fe omnibus fpiritu & plenitudine divinità-
ut unufquifque fibi fit lex. I Ue aut«, fibi lex eft,
^ui facit fponte qu^legis funt, & in corde fuo
?criptum c
opus legis oftendit. Habes qu* bona
legis funtj quiE tarnen non folum fcirevel audire
perfundorie , led etiam facere debemus. Non
enim auditores legis jufti funt apud Deum , fed
fadores legis júftificabuntur. Cognovifti etiam
a. Sic omnes omnino miT. & edit. pr*tcr Rom. in q u a , peccatis
patere invohmtariis. Hauti dubic,quia apud Philonem Jib. de Pro-
fu g is , unde ifta defumta, legitur ibstù^tì Siterai H7t ÙMmots
QQetAMteir: fed Ambrofium Jcgiflc i*voitts cum miT. atque edit.
conlenfus evincere poteft, tum ipfe orationis n Hiloman* contex-
tus.Etemm cum p riori periodi membro docu , praticate V erbo,
aninia* voluntaiiam ( in pejus ) conVerfionci. . cnire non poffe -,
an non cqniequens-erat ut diceret,eodem Verbi, abiènte, confeftim
voluntaria ( in pejus ) convcr/ìoni p àtereanimam,five,quod idem ,
e f t , voluntariis peccatis redituin dari.
tis fuie, de cujus plenitudine omnes accepimus •
ut feiamus fupereminentem feientix caritatem
Chrifti, & impleamur in omnem plenitudinem
Dei. Caput eft enim omnium Chriftus, ex quo
totum corpus j&oducitur , & mutua fibi conne-
xione conjungitur, incrementum fui in ^difica-
tionem caritatis accipiens. Hoc eft igitur VerÌ
b- Edit. ver. id eft, debet te adducete .provocare. Rom. id eft, provocai
te. Mil. v e ro ,u t in textu.
c. Rom. edit. poft verbum, ex Saluflio addidit ,capst,
■ quod ncque in mil' neque in edit. vet. Ambr. rcperitur. Eadem
ante voceni, naturaìibus, p ramifit negationem , non. Male. H ic
I enim nihil aliud Ambrófius, quam ófléndit. A portoli verba , no-
. bis dccebat, vitioiaquidem non cfle,ut Salultianum exemplumpro-
bai : fed naturalia.( id eft , fimplicia ) & à communi u iu , gram-r
1 maticorumquc canonibus pauiulum remota.
bum quod lupereminét,quod Moylì in illius arca: A
T.xod- is- teftimonii àdificarione dicit : Immittes in arcam
1 1 teßimonia quacumque dabo t ib i , d r facies impofititr-
¡lidcm. ax. nem propitiatorii. Et infra ; Impones propitiatorium
fuper arcam defuper, d r immittes teßimonia qua dabo
; d r innotefeam t " ’ inde > & loquar tib i defuper,
hoc eft,inde ubi firn _■ c^los eft,ubi apud Patrem
e ft, inde tibi loquar.
C A P U T IV.
G>mdfitfugere fe cu lum , cum exhortatione ad i l l u d i
e)ufque contagionemfugiendam. Fugam ili am glorio
f am efe cumplurimorum Patrum exemplis oßen-
d itu r , tum precipue fa n it i lacob. ^ u am feliciter
illi cejferi t i ta fugijfe ; d r cur apud eum Laban nih
il fu um reperire potuerit ?
17. \ Ccedamus itaque fidei fuffragio lub-
/ " Y nixi,& ejus remigiis fìiblevati, ad illam
ledem gratile fugientes hoc feculum,& ejus còn-
tagionem. Hoc eft autem fugere,abftinere á peccatis
, ad fimilitudinem & imaginem Dei for. Q
mam virtutum adlumere, extendere vires noli
tras ad imitationem Dei lècundum menfuram
noftra: poffibilitatis. Vir enim perfeclus imago
Mmth. 5. & gloria eft D e l Unde & Dominus ait : Perfetti
48- eßote,ficutdr Pater veßer qui in calis eß,perfettus eß.
de fcenìt. Hoc eft igitur fimilem elle Dei,habere j uftitiam,
Iniìem ^a^ere f^pientiam, & in virtute elle perfeélum.
Deus enim eft fine peccato. Et ideo qui peccatimi
fugit, ad imaginem eft Dei. Non eft igitur
dubium quod is qui á peccato abftinet, fugit. E
i. cor. 6- Unde & Apoftolus clamat : Fugite fornicationem.
,g- Perlequuntur enim nos peccatorum illecebrie,
Ì>erlèquitur libido : fed tu fuge tamquam fiirió-
àm dominam , qua: fi comprehenderit, nec die
nec noóte reqüielcere finit,exagitat, urit,incen-
dit. Fuge avaritiam, ne te interius comprehen-
a dat.a Fuge invidiam,qua: non iblum alienos, verum
multo magis eum quem pollederit, lacerare
conlueyit. Fuge perfidiamele te fuis involvat re-
Matth. 10. tibus. Unde & Dominuszxt.Cum autemperfequen- J
tur vos in civitate ißa , fu g ite in aliam. ^ u o d f i in
a lia perfequentur vos, in aliam fug ite. Amen dico vo b
i s , nonconfummabitis civitates lfrael,donec v en ia t
F iliu s hominis. Etenim quamvispropterinfirmi-
tatem carnis fugam nobis fuadere videatur : tarnen
melius fugit, qui fugit illecebram fecula-
rem 5 ut non teneatùr divitiarum fuarum ÌoIIici-
tudine, non thefauri contemplatione, non vita:
illius cupiditatejfed direéla animi intentione feil
tinet ad gloriam regni ca:leftis, properet ad co- j
ronam , nec terrenorum contuitu à fui corporis
palfione revocetur
* i8.Fugaergo*mó’ ;ii rel celebrata,vei aduma.
Fuge invidi am. . . . lacerare confuevit. Et poft panca , Quod f i |
in alia . . . . fugite ; in omnibus G a li. mlf. dcfidcfàncur.
* . Mors. . . . celebrata, id eft, naturalis ac vere oppetita : mors au- 11
tem adumbrata di ci tur mortificano; in hacenim eli anime fe à cor- I;
pore feparantisfpeculum, urlib.de Bons» mortis cap. 4-num. 14 .I0 - j !
qtiitur Ambronus.
b. Ita V a t. cod. At duodecim noftri , Lex quinqué novit cìvita- j ,
tes. Quem erroremhincirrcpfiirccrediderimus,quia d i£tio,w/«i, |
in quibuKiam per littcram v. delignata l i t , quam p ro nota nume, f
rica reliquorum fcribz acceperunt. Delìderabatur autem h ic le x - I
tus in ant. edit. quem in Rom. legas h oc modo ; Lex novit fe x c i- |
vitates. Sed in cod. Va t. habetur v etus, & fe x óm ittitu r , quam j
tarnen vocem fubintelligi ex fuperioribus qui vis intelligat. I
* . H o c pètitum eft ex lib. Phil. de Profugis, ubi fic habes , Q>- j
<plac jjx ¿‘lotta Baifv»A òr x § 'irMSlS cpSìrcti. Idem infra eodem libro: j I
t i lo aXX. otióvuoQu 0¡Xpio-fót. Ex quibus patee lacras feripeuras j j
brata. Et forte illas exprimit refugii Iegitimi civitates
5 ut confugiamus ad virtutum culmina,
quas pro præmiis bono foeneratori alibi difpen-
fet dicens '. Jjhtia in modicofidelis fuifii,erispoteßa- Luc. 1? .
tem habensfuper decem civitates. b Lex vetiis novit 17‘ b
civitates : led quia legem implevit, qui potuit di-,
cere : Non venifibvere legem,fed implere, perfe«ftio- Matth. ¡.
rem numerum remunerationis indulget. 17 '
19. Non ergo erubefeamus fugere. Gloriola
enim hæc fuga eft fugere à fecie peccati. Sic fu-.
gitJacob,matrefuadente. Dixitenim Rebecca«
Exfurgensfuge inMefopotamiam.Sic fugit & Moy- Gen- »7-
fes à facie regis Pharao,ne ilium aula regia coin- 43 ‘
quinaret, ne irretiret potentia. Denique pre-
tiofius Ægypti divitiis æftimavit opprobrium
Chrifti. Sic fugit etiam David à facie regis Saulj
à facie Abellàlon. Denique fugiens addebatincrementa
pietatis, qui & infidiatori pepercit, 8c
parricida: làlutem rogavit. Sic fugit & populus
Hebræorum , ut fides ejus & vita inter fludus
libi aperiret viam. Fuga illa erat trames inno-
centiæ, virtutis via , pietatis alTumtio. / deo
dicere, ile fugit &Jonas in Tharfis non cc poris
fuga,fed mentis adfcenfione,quiufque ad Chrifti
adlcendit fimilitudinem,ut fieret typus Chrill
ti. Sicutenimfu it lonas in ventre ceti tribus diebus, Matth. u .
d r tribus nottibus :fìceritt inquit, d r Filius homi- 4° ’
nis in corde terra tribus diebus, d* tribus nottibus.
Nam fi f non fugillet,numquam de ventre ceti
eilet aurais.
i 10. Sed fi dubitas, doceat te Rebecca quàm
beata fit fuga, quam fufeepit Jacob. Suafit Rebecca.
Et fuge, inquit, in Mefepotamiam : Ifaac Gen. 28. z.
dicit : Surgens vade in Mefopotamiam, in domum
Bathuel. *In hymnis vei oraculis à plerifque (u t *
ante nos fcriptum eft)Bathuel fapientia dicitur,
interpretatione autem latina, filia Dei fignifica-
tur. In domum ergo làpientia: mittitur Jacob,
& accipere admonetur uxoremà fìliabus Laban,
qui habitabat in Charris,quod fignificat cavernas,
in quibus fpecir .11 fenfuum, qui lunt tamquam
in cavernis co ,oris,ut vilusin o culis, au-
riitus in auribus , odoratus in naribus, in ore la-
por. Qui enim dele&atur hoc mundo, & tripudiai
in voluptatibus corporis, obnoxius eft fen-
fuum paflìonibus , atque in his habitat & diver-
làtur.Unde ei dicit Rebecca habitandum paucos
dies cum ilio, non multo tempore; ne corporeis
coloretur voluptatibus , & feeuli capiatur ille-
cebris.
2i.Perfuadet autem habitarerutdifcatcftudio- c
fius dilciplinæ virtutis lènfum , 8c velut fitus
quofdam carnis atque regiones,ut fe cognofcat,
•& noverit vehementiam carnis,quid & qua cauab
Ambrollo Philonis imitationc elidías or acuta. Quod autem a i t .
In hymnis, vei idem eft acque oraculis ; ucrumqiie enim X t'C“ 3* '
' interdum lignificar : v ei rcterri poteft ad verbum k tirai, canicur.
. Ceccrum hymnorum nomine etiam Davidicos ptàlmos lignificati
doccnt & Philo ip f . Interpretes ad c. 2 6.Match, f . 3 o- nempc.
Ethymno dicto exieiunt, Scc.
c. Sic mlf. melioris nota:, quibus accedunt etiam nonnulli recenciores,
nifi quod legunt virtutifque fenfum. Va t. & Colb.
unus, ftudiofus difeiplin& virtutes fenfuùm. Non inepte quidem j
nam & inf. cap. ieq. Jacob amator difciplina appellattir..Edit. vet.
ab eis hoc tantum recedunt, quod habent, ftudiofius. Rom. denique,
acmf. Theod. prima manu, ftudiofus difciplint-virtutis fenfum.
Ibidem edit. Rom. Q u is , & qua caufa creatus fit. Vet. Q u id . .
creatum fit. Ita omnes mlT. exccptìs Remig. Se Theod. fecunda
manu, 'qui habent, Q u id -------creata* fit.