corruptibilia. Se terrena qusramus. Chriftus re- A
furo-ens à ~*rtuis veterem hominem affixnm
cruci reliq. .l , novum refufeitavit. Chriftus ideo
mo rtuus eft,ut Se nos peccato moreremur, Deo
refu j geremus. Mortuaeft caronoftra, quid ite-
rum peccato revivifeit ? Quid iterum peccato
obedit ? Quid iterum peccatum regnat in mor-
tuis,cùm mors finis peccati fit?Mortui lumus carne
, reno vati fumus fpiritu. Spirituambulemus,
qui fpiritum Chriftiaccepimus.Siautem fpiritus
Chrifti in nobis,ergo fitnobis caro mortua prop- B
ter peccatimi : fpiritus vero vivat propter juftifi-
cationem.
19. Sic quod erat imp '’"bile Legi,lbliitum eft,
il in fpiritu ambulemus, 1 fliones lèpelivimus,
fi crucem hujus corporis non reiblvamus, fi chi-
rographum peccati quod deletum eft in cruce
Chrifti,non refcribamus,fi veteris hominis amic-
tum quem exuimus,non induamus.' Scriptum eft
cant. $. j. enim in Canticis : Exui tunicam meam,quomodo indtiam
cam ? Lavi pedes meos , quomodo inquinabo C
così Mortificata igitur nobis funt corporis membra,
cur ejus pullulane vitia? IdeoLex ncya prs-
valuit,quia cameni non mortificavit : ideo quafi
umbra prieteriir, quia non coloravit: ideo etiam
* obumbravit nos à iòle juftitis,* quia coacervavit
crimina. Ergo Se obfuit.
C A P U T V I .
Promulgai* Legisfruftus effe peccati confeßionem, ac
humilitatemjmmo&gratiam ipfam,dr caritatis £
pignus : qui bus fubjungitur ad gratitudinis officia
cxhortatio , cum beneficiorum homini concejforum
enumcrationc.
2o. /’"VUid igituropus fuit ut ~ ex promulgare-
V tur,fi profutura non .i:?Habebamns
jairr legem natura: 5 erat enim ur-'fquifque fibi
le x , qui opus legis fcriptum hai it in corde
fiio. Illam nontenuimus : cur addeoatur Se altera
, in cujus operibus caro non poffet juftificari ?
Acceifit vinculum,no rolutio : addita eft pecca- E
torum acrnitio, non reuuflìo. Peccavimus omnes
quipoteramus excuiationem pretendere per ig-
norantiam : os obftrr 'm eft omnibus.
11. Profuit tarnen m*. ,ccepi confiteri quod ne-
gabam:ccepidelidum meum cognofcere,Se injuf
titiam meam non operire: ccepi pronunciare ad-
verfns meinjuftitiam meam Domino,Se tu rerrti-
fifti impietates cordis mei.Sed Si illud mihi pro-
de ft, quod non juftificamnr ex operibus Legis.
Non habeo igitur unde gloriari in operibusmcis I
poifim,nonhabeo unde me ja&em Se ideo gloriabor
in Chrifto. Non gloriabor q ' ìftus fum :
fed o-loriabor quia redemtus fum.i_ oriabor,non
quia vacuus peccatis fum., fed quia mihi rerwiffa
funt peccata. Non gloriabor quia profui, neque
quia profuit mihi quifquam-.fed quia pro me ad-
vocatiisapudPatrem Chriftus eft: fed quia pro
me Chrifti fangiìis effufus eft. Fada eft mihi culpa
mea merces redemtionis , per quam mihi
Chriftus advenit. Propter me Chriftus mortem
a S ic edit. ant. ac mff. omnes : éditio vero Rom. quia coacervava
crimina , non delevit.
b V c t.cd it. mercemrefervat : R om . . .te fervat. Scripti vero cod
ic e s , magno numero, mercedem refervat. Long, mercedefervavit.
Rùrfuseodetri lo c i , edit, omnes cum inff. aliquot quia jcit inno-
xium- A t melius T o rn . Thcod. Remig.' Long. Vale. & Big. qui
( nonnulli, quia ) adfeivit noxium.
guifcr Fructuosior culpa,quàminnocentia.
Inno . eia arrogantem me fecerat, culpa fub-
jectum reddidit.
22. Habes igitur quibus latio profuit tibi Legis.
Sed dicis quia per Legem fuperabundavit
peccatimi. Sed ubi fuperabundavit peccatimi,
fuperabundavit8e‘gratia. M o r '.is es peccato,
homo:ergo Lex jam non obeft., rurgis per gra-
tiam : ergo Lex profili^ quia acquifivit gratiam.
Accepifti etiam pignus Chrifti caritatisjquoniam
qui pro te mortuus eft,advocatus eft tibi, Se làn-
guinis fui b mercedem refervat, Se qui peccato- b
rem reconciliavit Patri, multo magis commendar
innocentem , Se tuetur fubditum, quiadfeivit
noxium.
23. Tanti igitur beneficii debitor non repen-
des obièquium?Heredem te fecit, coheredem te
fecit:heredemDei, coheredem Chrifti: fpiritum
tibi adoptionis infudit. Numera ha:c,Se adj unge
non tam ad debiti nexum,quam ad muneris ac-
cepti confervationem. Coheres Chrifti es , fi
compatiare, fi commoriare, fi confepeliare cum
Chrifto.Sufcipe paflìones ejus,ut fupra paifiones
cum eodem effe merearis. Vide quomodo tibi
peccata fuperiora donavitjur il faceret obefi*
fe,quod peccafti.Vide quomowO tehortatur, ne
amittas quod accepifti. Brevis huius laboris eft
meta, Se corona fruéhisperpetuhtolerabilispail
fio,merces in«eftimabilis. Quid enim te angit?An
ignobilitatis abjeclio ? Sedèrit tibi in futurum
1 gloriofa nobilitas devotionis aefidei. Numcen-
fus tenuior,vicfcus auguftior ? Sed erunt tibi divina:
remunerationis aterna:, in quibus rei ullius
egere non pollìs.Num amiifio filiorum?R.ecipies
perpetuos, quos fufeeperas temporales, Se dice-
tur de te : Beatus qui habet fernen in Sion¡ d * domef EfaU j i.
ticos in Hierufalem. Indigna, inquit, pafiiones funt t l8
hujus temporis adfuturamgloriam ,Scriptura tibi
dicit.
24. Adde quia vita beata his adverfis fiecula-
riuin moleftiarum , aut paffionum corporalium
non minuitur, led magis probatur. Adde quod
vel patrimonii damna non lèntit, vel neceflìtu-
dinum forti mente abfcondit difpendia,abiorbet
dolorem. Adde quia nefcitnaufragia,quifemper
in portu tranquillitatis eft. Qi Uiid, quod labor
tibi communis eft cum on. creatura 5 quia
propter temundusipiè ièrvitutem tolerat cor-
ruptionis 5 quia cum fanctis tibi laboris hujus Se
exfpedationis commune confortium eft? Sol ocf
cafum fuum recognofcit, luna defedimi, erro-
rem ftellarum lumina ,dum totius corporis noftri
exfpe&atur redemtio.
25. Sed vereris dubios v ita amfra&us, Se ad-
verfàrij infidias, cùm habeas auxilium D e i, habeas
tantam ejus dignationem -'tFilio proprio Rom-s-v-
pro te non pepercerit. Puh verbo ufa eft
Scriptum, ut Dei Patris erga te pium propofitum
declararet c, qui Filium morti obtulit. Et fl
Filius mortis acerbitatem ièntire non potuit.
Qiiod in Patre fu it, nihil fibi ipfe reliquit : to-
Ic Ita repofuimusex miT. T huan. T o rn . V a le . Big. Rcmig. Long.
& Thcod- iccunda manu : nam prima habebat cum V i f t . Coibi
& V a t. u n o , qui morti tot um obtulit quod in plenitudine divinitatis,
nihil ipfe amifit, te redemit. Denique V a t. a lt . a c Rom. edit.
qui [e morii totum pro te obtulit. Quod in Pàtre fu it nihil fib i ipfe re-
I liquit : totum pro te obtulit, quod in plenitudine divinitatis non ami-
I f i t , & ip f* te redemit.
tüm pro te obtuf
tatis, nihil ipfe ai.
affedum patrium. Q_.^d pietatis e ft , quafi morituri
Filij fufeepit periculum, quali orbitatis
haufit dolorem -} ne tibi perirei frudus redemtionis.
Tantum fuit Domino ftudium tua: ialu-
tis, ut propemodum de iuo periclitaretur, duni
te lucraretur. Ille propter te diipendia noftra
iufcepit j ut te divinis inlereret, cieleftibus con-
iècraret. Mire etiam addidit : p nobis omnibus
f 1$. iò i
uod in plenitudine divini-A his beata vita e ft, etiamfi multis periculis itiùn-
, Se te redemit. Confiderà detur.
28^. Non enim frangitiir * iàpiens dolori bus
corporis, nec vexatur incommódis : fed etiam
in a:rumnis bi is mahèt. Neque enim ad vería
corporis vitie Dears munus iniminuunt j iieque
de ejus iuavitate alio-" i delibane j quia non iii
deledatione corpoi.. /its beatitud ó eft : fed in
cipnfcientia pura ab omni labe peccati, Se in ejus
meno“ qui cognofcit quia quod bonumeft, hoc
tradidit illum j ut oftenderet qi ita omnes di- B dele¿ , etiamfi afperum fit j quod autem inlig
a t, ut dilediflìmum fibi Filium pro fingulis
traderet. Pro quibus igitur quod iiiper omnia
eft dedit, poteft fieri ut non in ilio uni veria dona
verit ? N ihil enim excepit, qui omnium con-
ceflìt auctorem.
• 16. Nihil eft igitur quod negari polle nobis
vereamur : nihil eft in quo de mu- ncentis di-
viris diffidere perieverantia deL mus, cujus
fuit tam diuturna Se jugis u^^rtas j ut primó
decorum, etiamfi ruave, non mulcet. Ergo cau-
ia bene vivendi »11 deledatio corporalis, ied
mentis prudentia e ft: non caro qus fubje&a eft
pallioni, led mens qusjudicat quia nihil melius
dele it, q'uam confilioruni honeftas, Se operuni .
pulcncudo. Ea igitur beats interpres eft vits;
Melior eft eniip prudentia vel ratio arbitra paC-
fionis,qudm paflio: prsftantiufque quod judicat,
quam quod judicio fubjedum eft. Neque enim
prsdeftinaret, deinde vocan he quos vocaret, C fieri poteft,ut ratione fit melius, quod eft irratio:
hos Se juftificaret j Se quos juitificaret, hos &:
clarificaret. Poterit deferere ciuos tantis benefi-
ciis fuis ufque ad prsmiaprc quutus eft ? Inter
tot beneficia Dei nummetUw id s funt aliqus
acciiiatoris infidis ? Sed quis audeat accuiare
quosele&os divino cernit i” dicio ? Num Deus
Pater ipfe qui contulit, pot dona fua refcin-
dere j Se quos adoptione fufcepit, eos a paterni
affectus gratia relegare ? Sed metus eft ne judex
nabile. Habet ergo in fe remunerationem fuam
qui fequitur Jefum^ & in fuo affedu prsmium &
gratiam: etiamfi dura fiiftineat, beatus tarnen eft
fuis moribus, beatus ipfis periculis j ficut Dominus
definivit aicens : Benti qui perfecutionem p a - Matt. /
tiuntur propterjußitiam.
29. Eft ergo beata vita in hominibus ^ fed in
his fcilicet in quibus fuerit perfeda vita. Per-
feda autem vita non ienfibilis ifta * fed illa rafeverior
fit. Confiderà quem judicem habeas. D rionab j iècundum tradatiönem ratiönis, Sc
Nempe Chrifto dedit Pater omne judicium. Poterit
te ergo ille damnare, quem red »mit à morte
, pro quo fe obtulit, cujus vit? fus mortis
mercedem eile cognofcit? Nonne dicet : Jj)u*
utilitas in fan gu in e meo, fi damno quem ipfe faL
vavi? Deinde confiderasjudi ,non confide-
ras advocatum. Poteft ifte fa...^rem ferre lèn-
tentiam, qui interpellare non definit, ut pater-
n s reconciliationis in nos conferatur gratia?
mentis rivacitatem: in qüo non eft portio hominis
, ied perfedio qus non tam eft in condi-
tione hominiSjquam in operatiöne;Ea enim bea-
tum facit. Huic igitur viro o -;d eft bonum, niil
ipfe fibi quod habet, Se ac . ei hoc bonum, Se
cauiaei eritfuturorum bonorum? De hoc bonö
dixit Salömon: Bibe aquam de tuis vaßs * & de prov.y. 17
puteorum tuorum fontibus. Superfluant tibi aqua de & lS-
ttto fo n te : in tuas autem plateas difeurrant. S in t tibi
E fo li conßituta, d r nemo alienus particeps fittib i.F on s
aqua tu* f i t tibi proprius. Utere igitur interno bo-
no tiio.
30. Teftimonidm autem boriihüjiisniaximunij
quoniam qui habet,alia non requirit.Quid enim
requirat, qui inferiora defpicit ? Prsftantillimo
autem inhsreat j ficut feriptüm eft: Cervus amt- ibid. i*.
c i t i* ,& pullus gratiarum confabuletur tibi. Amici-
tia aiitern prscedat te , Sc una fit tecum in omni
tempore. Bona enim virtutum amicitia, Sc fiim-
C A P O T V I I .
Uam in nobis deberé eße càtitatem, u t nullis advera
f i s à chrifio feparemur, cum illis non minuatur
beata v i ta : beat am enim v itam reperiti in hominibus
, in quibus fu e r it v i ta perfetta ; dr in
quo hac conffiat. Denique virum perfectum fupra
cafus omnes ac arumnaseffe pofitum.
17. Ed etii qua imminerent gravia, iieqiia.
Cur nos pro illo non etiam dura Sc acerba tolere.
mus,qui pro nobis tam indigna fufcepit?Ideoque
debet in nobis effe caritas, ut nullis periculis re-
quam nos a Chrifto feparare deberent. F mi boni caritas. Nihil itaque aliud qusrit per-
Cm. 8. 7. vocemur a Chrifto.Scriptum eft enim:Aqua mul-
ta excludere non poterit caritatem, dr fiumina non
concludent earn 5 quia torrentem tranlit anima d i-
ligentis. Nulla tempeftas , nullum profundum
periculum, nullus terror mortis aut poens vim
caritatis imminuit. In his enim. probamitr, in
* Qua: ultimis his cluobus capitibus traduncur dc felicitate ia-
p icn tis, canon folum Chriftian* rcligionis dogniatis nittintur,
vcrum etiam maxime cum philoibphorum placicis convcniunt. H i
qtiippe beatitUdinem in corporis extcrnifvc bonis, qua: n t bono-
rum quidem , fed tantum commodorum nomine dignantur S.toi-
c i , haudquaqham confiftere mitifice demonflrant ; ,ac proinde
five ipla adfint, five abfint pcrinde eflc ad bcatitudinem, qua: una
in virtutepofitafit. Pulcie fane , nifi doclrinam fuam ipfi do^ofedusille,
nifi folum Scprsclarum bònum. Unde
Se dicit : TJnam petti a Domino, hanc requiràm > pfal. t
utinhabitem in domo Domini omnes dies v ita m ea,
d r vide am deletfationem Domini. Neque veroeum
tamquam anguftum inopemque faftidias, quia
tlnius boni velut folitaria Ìociecate conteiitus fit.
Hujus enim amicitia circumdatusjplurimiiserir,
Abundat enim hujufmodi viro ad beatitudinent
Se ad poffeffionem boni * Si ideò nihil aliud defi-
1 res animi tumore atquc arrogantia corrupiffent , & fernet vita
I diflonà etiam fuis ; puta Ariftopbani, Luciano & a li is , ridendos
propi nallcnt. S i cui autem libuerit banc doftrinæ confenfionem,-
de qiia loquimUr j pltnius cognofcere, legac fecundam a c tcrtiam
Q.viAft. T u fc . Ciccronis, iè<i pra: ceteris quintam in qua perde-
wanter oftendit virtutem ad beate vivendumfatispojfe. Quod argumentum
magis compcndioiè ab eodem tradlacur in'eo paradoxo
cujus lemma e ft: Qn aùmqiutt geni « d f tótaiMSHxr.