ciac ìnfolentiam & velut fepeliat earo I quando A facit oculos meretricios,quibus caftan) jufti tcn.
-i r B __________ r / 1 t-at- o f f o A i im n f ¡in n r /M ii ÌA in iD r l« m i n i n r p r i i i f correptus aliquis erroribus fuis renuntiat. Eft
edam fermo fortior qui confirmât cor hominis
validìoribus fcripturæ cæleftis alimentis. Eft
edam fermo fuaforius , dulcis ut mel, 8c tarnen
peccatoris confcientìam in iplà filavitate compiili
gens. Eft etìam fer vendons fpiritus fermo,
qui inebriat ficut vinum , & cor hominis lætifi-
cat. Eft edam Ìa£teus fermo, purus 6c candidus.
Hos cibos dulcium utiliumque fermonum epu.
tet affeclum, ut improvifo amoris fpiculo feriat
imparatum ? Quoties inferit animo tuo verbum
iniquum, 8c cogitationes cordisabfconditas ? D e
quo tibi dicit lex: Adtende tibi> ne f ia t verbum abf- .
conditum in corde tuo iniquum, 6C cficat tibi Dominus
Quid cogitas mala in corde tuo ? Neve ciim
abundaveris auro 6c argento,6c opimis agrorum 1
fructibus., vel honoribus dicas: Virtus mea de-
dit mihi hcec} 6c oblivifcaris dominum Deum
landos fponfus proximis fuis dicit : Edite proximi B tuum,
mei, & bibite & inebriaminifratres met. Proximi 14.. His ergo anima quæ cnpit evolare, depo:
âutem funt qui eum fequuntur, 6c nuptiis ejus nitur. Sed tu obluctare quafi bonus miles Chrifti
interfunt Quo cibo 8c potu repleta anima ( bibit Jefu, 6c inferiora defpiciens, terrena oblivifcens ,
enim unufquifque aquam de fuis vafis, 8c de pu- mnrPnA*.A droite amm&m
teorum fuorum fonti bus ) at.que inebriata, ite-
culo dormiebat,vigilabat Deo. Et ideo,ficut po£
teriora docent, aperiri fibi Deus Verbum ejus
januam poftulabat,uteam fuo repleret ingreflu.
21. Hinc ergo epulatores illi Platonici, hinc
ad cadeftia 6c sterna contende. Adtolle animam
tuam , ne earn illiciat efca laqueorum. Volupta-
tes iteculi, efca: quxdam funt j 6c quod pejus eft,
efca; malorum, efca: tentationum. Dum volup-
tatem qua:ris, laqulbs incurris. b Oculus enim
meretricis, laqueus amatoris eft. Oculus ergo
nedar illud ex vino 6c melle prophetico, hinc C meretricis eft laqueus. Laqueus eft edam férmo
fomnus ille tranflatus eft,hinc vita ilia perpetua,
quam deos fuos dixit epulari, quia Chriftus vita
eft. Ideoque talium fermonum feminibus anima;
ejusrepletus eft venter, atque ipiaexivitin Ver-
bo. Qua: autem exit anima a fervitio ifto, 6c ele-
vat fea corpore, Verbum fequifur.
C A P U T VI .
I m m principatuum aereorum & potefi ^ B j • K M M
M ü m Comodo a W Ê m È â m E Ê B w m B m
t ì i c omnia l
tatumn ^ _
quodve iter ad illud infiftendum?
a . O Ed funt principatus aerii, 8c poteftates
^ mundi, qui nos » velut de muro dejicere
anima;, vel impedire rede gradientes, vel ad
altiora tendentes quærunt deponere, 6c ad ter-
renarevocare. Sed nos multo magis adfublimia
menterii erigamus, Verbum fequentes Dei. Illi
principatus fæcularia offimdunt, quibus tuam
meretricis, quiobdulcatad tempus fauces tuas,
6c poftea exafperat eas amaritudine confcientia:
peccatricis. Laqueus eft aliena po{Tedio piena
amcenitatis. Orane iter iftius vita; plenum laqueorum
eft. Unde juftus dicit : In v ia hac qua
ambidab am , abfionderunt laqueos mi hi. In v ia , ill-
quit , hac abfionderunt * ideo tu illam viaria ambula
qua; dicit: Egofum v ia ,d r v e n t a s i v ita ; ut
dicas : Animam me am convertit, deduxit me fuper
nomèn fitum.
25. Moriaturigitur nobis hoc iteculum, moria-
tur nobis carnis iftius iàpientia, qua; inimica eft
Deo. Subjiciamus animam noftram foli Chrifto,
ut dicat un ufq uifque : Nonne Deo fubjetta eft anima
mea ?Non iteculo fubdita, non mundo, inquit,
fubdita. Non poteft hoc pecuniofus ,11011 poteft
avat;us dicere.: ièd dicit juftus 8c continens. Ava-
rus autem dicit : A n im a , habes multa bona in annoi
multos poftta, requiefie, manduca, bibe, epulare -,
Pfal.i.
Pful. ii
mentem incurvent: tunc magis ad Chriftum,ani- E quia avari anima iiibaita eft luxurjæ corporali :
ma,dirige greflus tuos. Injiciunt cupidi tatem au-
ri, argenti, vicina: poiTedìonis * ut acquirenda:
ejus grada excufes teà coena illius qui adnuptias
Verbi te invitavit : tu cave ne excuies, led veil
tem te indue nuptialem , 8c utere convivio divi-
tis j ne dives qui te invitaverat, cùm excuiàveris
te , dum es'itecularibus occupatus, alios inviter,
8c tu excludaris. Injiciunt edam honoris appe-
tentiam poteftates mundi ; ut te extollas ficut
j ufti autem anima utitur corpore ut inftrumento
aut organo, qua: velut preclara artifex quo vult
obiequium corporis ducit, 8c effingit de eo ipe-
ciem quamelegerit,6c eas quas voluerit, facit
in eo reionare virtutes , pangens nunc modules
caftitatis, nunc modulos temperando:, fobrieta-
tis carmen, integritatis dulcedinem, virginita-
tis fuavitatem, gravitatem viduitatis. Interdum
tarnen modulator compatitur organo fuo. Et
Adam, 6c dum vis adequare Deum fimilitudine F ideo honefta modulare, ut fit honefta compàf.
poteftatis, divina precepta defpicias, 8c qua; ha- fio. Nam 6c ille qui videt, videndo plerumque,
bebas , incipias amittere. Qui enim non habet, & audiens audiendo afficitur.Et ideo dicit Scrip-
6c quod habet auferetur ab eo. tura : Oculi tui retta videant. Et infra : Ne multus
2.3. Quoties in oratione nobis , qua maxime fu e r is ad alienam. Noli intendere in oculos juvencu-
Deo appropinquamus, ofFunduntur ea qua: pie- U. Noli intendere in verba meretricis.
na funt opprobrii alicujus aut feeleris, quo nos à
ftudio precationis avertant ? Quoties inimicus
cordi noftroconatur inferere,quo nosrefledat à
fan&itatis propofito & piis votis ? Quoties cor-
por eos inflammat ardores ? Quoties occuriàre
a. MfT. a liq u o t , vel de muro dejicere anime,. Fior, de monte de-
jicere in ima Melius relicjui, & edit. Namquc alludit cum ad ca
fuperioris cap. Vere murus anima, cum ad prov. Purea vel Purcillis
de muro dejicere. Quod proverbium apud Gr*ecos Latinolquc pcr-
vagatum ex more propugnatorum urbis obfcflit orcum duxit. H i
ilquidem eos ex hoiiibus qui muros confcendere molicbancur, fo-
lebanc furcis dejicere acque ex turbare.
b. Plerique mff. Laqueus enim meretricio. A l i i , ac edit, omnos,
Oculus enim meretricis. Qu in etiam lib. i. de Cain & Abel. cap. 4.
& ubicumque. Iikc icntcncia cicatur, iifdcm verbis cxltibetur ; v i-
deturque Ambrofius indicare h xc ipfa è làcris litteris petita eflc.
Attamcn ea nurquam in illis reperire eft, fed coruin iènuis ad quof-
dam verfus P rovcrbiorum, vel Ecclcfiaftis referri poteft.
C A P U T V I I .
Laqueos quoque nobis circumfufios ejfi in corpore : hoe
; r'egi oportere ab animai qua tarnen ipfi nonnum-
quam compatitur.' Praterea tot moleftiis vitam
abundare, u t odio habeatur, & mors f i l i s impiis
amara f i t , quibus tarnen v ita debeat e fe amarior.
Aíortem igitur malum non ejfi.
26. T quid de extrañéis laqüeis ìoquor ?
4 O 2
A ficat corporalia.Quotidie ad edehditm.& biben-
dum iurgimus, & nulliis expletur ; ut non poft
momentum eiuriat ac fitiat. Quotidie Iucrum;
quxrimus, & nullus cupiditati modus ponitur.
Nonfati ab i tur, inquit, oculus vifu, necauris an di - 1
tu. Qui diligit argentum, non iatiatur argenro.
Nullus finis laboris, 6c nullus eft fructus abun-
dantiie. Cupimus quotidie feire nova j & quid
eft ipfa feientia, nifi quotidiani doloris adje&io ?
Omnia qua: funt jam fuerunt , & nihil fub fole
Noftrinobis Iaquei fimt cavendi. In ip- B eft noviim , ièd omnia vanitas. Totam v itam odio
io hoc corpore noftro laquei circumfufi nobis
funt, quos debemus vitare. Non credamus nos
huic eorpori, non mifceaniùs cum eo animam
noftram. Cum amico, inquit, mifie animumtuum,
non cum inimico. Inimicum tibi eft corpus tuum
quod répugnât menti tuce ,cujus opera inimici-’
tiæ, diílentiones, lites, perturbationefque funt.
Noli cumeo mifeere animam tuam,ne utrumque
confundas.'Nam fi mifeetur, ergo melior fit caro
h a b u i, dixit Ecclefiaftes. Qui vitam odio habuit,
mortem utique prædicavit. Denique mortuos
laudavit magis quam viventes-,& ilium judicavit
beatum, qui in hanc vitam non venit,necinanem
hunç iufcepit laborem. Circu ivit, inqnit ycor
meum b, utfiirem impii latitiam, & confiderarem
quarerem fapientiam, & numerum, & u t fiirem per
imperium latitiamyô* moleftiam, dr jattationem; &
in v en i ego eam amariorem,quam mortem : non quia
Eccl. z . 17 .
Ibidem 4.1.
ibidem. 6.
z6.
b
qua: inferior eft, quám anima qua; fuperiorj quia C amara fit mors, íed quia impio amara j 8c tamen
aniiiiávitam corporitradit,caro autem mortem *«4* - j
animie transfundir. Confunditur ergo utriufque
operario, confunditur prope ipfa utriufque fub-
ftantia.Igitur fufeipit in íe anima infenfibilitatem
defuncli corporis,6c corpus ómnibus anima: vir-
tutibus fungitur.Acne forte quia infunditur anima
corpori, etiam confundi putetur, exemplum
nobis fit hujus luminis grada. Siquidem 6c lumen
terreno loco infunditur, nec tamen confundi.
amarior vità,quàm mors. GRAViuseft enim ad
peccatum vivere, quam in peccato mori $ quia
impius quamdiu vivit,peccatum auget: fi moria-
tur, peccare definit.
29. Plerique cr~ \ium fuorum abfolutione Ia:-
tantur. Si emenda i funt,re<fte: fi perfeveraturi
in eis, ftulte • quia longe illis plus damnatio pro-
fuiflet ,ne incrementa facerent peccatorum. De
quo fublimis eft fententia Apofto lidicends,quod
tur. Non fit ergo con fufa operado, quorum dif- D non folum ii qui flagitioiàagunt, fed edam qui
par fubftantia eft : fed fit anima in corpore, ut
vivificet corpus, hoc gubernet, illuminet.
27. Negare tamen non poffumus quod com-
patiatur corpori fuo j nam 8c contriftatur. Si-
iatth.i.6. quidem Jefiis a i t : Triftis eft anima mea ufque ad
S- mortem , afFedum hominis in fe exprimens. Et
fti!. 6.4. alibi: Anima mea turbata eft valde. Siquidem 8c
ea approbant, digni morte funt : fed 8c illos qui .
talia condemnantinaliis qualia ipfiagunt ,inex-
cufabiles haberi, ut 6c fua damnatos ientenda.
Cùm enim alios condemnant, fe ipios condem-
nant. Necfibieos blandiri oportere, quiapcena-
rum ad tempus immunes videnr r , 6c exiortes
reatusjcùm graviorespeenasintr. luant, 6c fibi
reifint, qui aliis non videntur j atque in ie intor-
queant graviorem confcientiæ fententiam , cùm
modulator modulis fiiis, aut tibia;, aut citharx,
a,ut organi, vöce,geftu, afFe&uque compatitur. „
I n triftibus ionis triftior, in Ja:tis lx tior, in acu- E 4 ^ 1 aliorum peccatis judicant. Sed noli, inquit, 6 ibidem. 4.
tioribus excitador, in ipfis mitioribus mitior atque
manfuetior -, ut ionos cantuum ipfe com-
mendet, 8c quodammodo moduletur aíFedus¿
Anima quoque in hoc corpore tamquam in fidi-
biis muficis , quæ fobria eft tamen fummis , ut
ita dicam, digitis velut nervorum fonos, ita pul-
iat carnis iftius pafllones, ut confonum reddat
morum atque virtutum confondentemque con-
centum • ut in omnibus cogitationibus iuis, in
homo, divina: bonitatis 6c parientia: thefauros
contemnere 5 bonitas enim Dei ad pcenitentiam
te provocar, ad corredionem invitat : duritia autem
tua, quà in erroris pertinacia perièveras, futuri
judicii auget feveritatero,ut dignam retribu-
tionem tuorum accipias delidorum.
30. Non igitur mors malum. Nam rieque apud
viventes mors eft , neque apud defundos : apud
alios enim non eft, quia adhuc vivunt, alii tranomnibus
operibusideuftodiat, ut omnia confi- F fierunt.Itaque neque apud eos amara eft,qui eam
/' 1 ■ • — - ---- n. — ------- adhuc nefeiunt , hoc ipfo quia nefeiune j rieque
apud eos qui jam 8c fecundùm corpus nihil ien-
tiunt, 8c fecundum animam liberati funt.
lia 6c fada fibi concinant. Anima eft ergo » qua;
utitur, corpus quod ufui eft j ac per hoc aliud
quod in imperio, aliud quod in minifterio i
quod fumus, aliud quod noftrum eft. Si qui. .lima;
puTcritudinem diligit,nos diligitrfi quis corporis
decorem diligit, non ipfum hominem, fed
carnis diligit pulcritudinem , qua: tamen cito
marceifit 8c defluir.
28. Onde illi intende, de quo dicit Propheta :
c)ui non aceepit in vanum animam fuam. In va-
num accepit animam fuam ( ut jam de hujus vita:
dicamus moleftiis ) qui itecularia ftruit, xdia.
Codex Alb. alter. utitur corpore in eo quod ufui e SI.
b. Ita ornries mfl' atque edit, cxcepta R om. ubi le g itu r , ut confi-
dtrarem,& qutrerem fupientiam, <4 numerum , ó* feirem impii U ti-
tiam. Quod quidem propius acccdit ad L X X . à quibus carnea cum
H I
1
&
I a li is , & mff. diferepat in v o c e , letitium; (le enim i lli , 5
Lio; * osé Sì df^sQviluir. fed forte leftum eft ab Ambrofio
Qwlw. D e ceteris hujus lo c i difièrcnciis adì Nobilium.
¡ 1 *
Ili ffi Im
l i »
iIlIIi
■tl 41