renitam exiftimam. Nolunt ergo eisdem ex o r - A I s c “ dat | c*a"nt H H H H h
. diis inchoare, quibus feremtas-mchoatim Sed momibus , lumen mrauitur , umbra Cumute-
jam cavendum ne nobis in l'ermone dies qu* cur.
L I B E R Q^U I N T U S.
D E O P E R E Q J V I N T I D I E L
tio tux aviditatis oneretur.
Sumo C A P U T I . B j. Sed ñeque quam multx fpecies & nòmina
YII> . . i ìn t , poiTumus enarrare, qux omnia momento
Ornatis fuperioribus duobus elementts , man prop 1 priECepCionis animata iunt. Simul coibaC
prerogativaconeeditut- Vefcribtturaquarum 0 e- forma corp0rjs operabatur anima, vitalis
dientia, ac mira fa cundí tas, qua homo gufiatts erjam vj~or reIiqua= virtutis. Repleta erat terra
interditfis abutiiur. Vemum offendi tur repti i germini bus, mare impletum animantibus. Ibi irtnon
modo ferpentes vocitari 3fed etiam pifes. fenfibilia pullulabant, ' J fenfibilia verfantur.
E s t i t a . diverfis terra' germinibus In terris quoque aqua lúas ■ vindicar porno. -
virebat omnis, esdurn quoque fole Se | 9 Lambunt terrain pifee?s aquarum, & ex ea
luna M Ü H ■— | fibi praedam reqiurura. Culi||s quoque A. raftellarumqueinfignitum
decore fulgebat. Super, nunculi circa genitales ftrepunt paludes,&ipfe
erat elementum tertium I mare fcilicet ¡ ut 5c C audierunt Dorami mandatum dicentis : Vroiu-
iofi eraria vivificadoras divino provenirer mu- cunt uqut ref ni,» ammmum vmuuum.
rcn f ^thereo enim fpiritu omnes terrarum fe- 4- ScimusrePclha dici genera ferpentqm, eo
tus alimtur Terra qíoque femina refolvens, quodfuperterramrepantifedmu tomagisom.
univerfa vivificar : & maxime rune primum ver. ne quod natat, reptan habet vel fpeciemI vel
bo Dei iu ía viridefeere, vivificationis fu*.mu- naturam. Nam etfi in profundara quite demer,
nere nullulabat Vacabat aqua, Se à divina: ope- ferine,aquam videantur ‘ findere;tamen crai fu.
rations feriara beneficio videbatur. Habetad- pra in n a ta« , reprint toro corpore quod tra-
huc creator quoddlli conferai, quo munia ter. huntfuperquiedamdorfaaquarum.Unde&Da.
farum poffit ¡equare : refervabat e iI ut Se ipfa vid alt : Hoc mure mugnum eHfutiofum, tlhc reft, - efk
proprium fibi Sí fpeciale dliquid prerogativa: D li» quorum non epnumems.Qmwxaxa eum plera-
collati fibi muneris vindicaret. Vivificavi! prius que pedes; babeara,& ambulandi ufnm,eo;quod
terra fed ea qua: fpirar m animara non habe- fmt amphibia, qux velinaqiusvel interrii vi.
bant.5 Aqua iubetur ea producere qux viventis v ant, ut funt p ho c x , ero codi l i , equi fluviales,
animai vivorem dignitatem que preferrent, Se quos hippopotamos vocant, eo quod h i gene^
fenfum tuenda: làlutis, Se fugiendx mortis acci-' Tentur Nilo in flamine;-; tarnen cum in alto
er«nC aquarum funt, non ambulant, led natant 5 nec
? r^D ix it itaque Deus, Pnducum aquu rettili» veftigio utuntur pedis ad incedendrim, fed tam-
»nimurum H H N M i genus , & voluti- quam remo ad repfmduni Siquidem & navis
Ita voi anti a a fuper terram fecundum firmamentum acta remis labitur, & aquas lulcat carina.
celi. Venit mandatum & fubito aqua juilbs fun- E C A P U T I I.
debatur in partus : generare fluvii, vivificare . \
lacus, mare ipfum ccepit diverfa reptilium ge- yirtute hujus vocis, producant aqux reptilia, mulnera
parturire , 8c fecundùm genus effundere to plura in mari quarp in terra effe produtta ;
quodcumque formaverat. N on exigui gurgites, eamque gratiam aquis additam , ut qua in terris
non ceenofx paludes vacabant, quin omnia da- noxia, in mari innoxia generentur.
tam fibi creandi adfumerent poteftatem. Pifces H H
exfiliebant de flumine, delphines prxludebant 5. T ) Roducant aqua reptilia, dixit Dornmus.
in fluctibus conchx Taxis, oftrex adhxrebant J. Brevis fermo , fed vehemens , 8c late
profundis adolefcebant echini. V x mihi 1 ante patens, communem minimis 8c maximis natu-
hominem ccepit illecebra,abundancia co’ irum, F ram infudit. Eodem momento producitur ba-
tnoftrx mater luxurix. Ante hominem i ilicix. lena, quo rana cjiifiein yi opiTariorcs iialci-
Prior cr>’ o liomiimm tenrario, quam r Wa : tur. Non labdrat in maximis IX'u I . on taitidjt
fed niliif natura deliquic4 alimenta ded.c, r.011 in minimis. Nec doluit natura parturiens del-
vitiapnefcripfit H x c communia dedit, ne tibi phinas , iicur nqn doluit-, cum exiguos muri-
aliqua velut propria vindicáíési. Tibi fuós fruc- era cochleafqüéf produceret. Adverte o homo
tus terra producir, tibi fcaros & accipenferes* & quanto plura in man quam m terris lint. Nu-
omnes fetus fuos generara aqu£e,& his. non coni mera, fi potes, omini pifcium genera vel mitentus
interdifta tibi alimenta guftaíli. Ad invi! nútorum , veletiam fflaximorum, Mtmm fo ljf- 1 '
diam tnam omnia eongeruntur, ut prevarica- pos,litholhacos, cárabos,cancros, Se in his mnu,
oft.nJkambroCu.,ciumraaaSaiPmrilabcmíui iftendlt AmWOllUS, cur 111 lac iüJt.ii^iuid n-ui.aut.ua. II ■------- J- „ ;a „(V „ „o , rrftic mAlliKliu rph
Delunt in iniT. aliquot h * vocc s, abundantia copiarum, nojlr& point q u * dicuntur w c .A «^ r c j«it, id e ft.qua. ccftis D D U »
l -citrit guntur: Polypos vero & icpiàs inter quorum vidchcct
h&bcnt,litos.oftriotas, tructas, carabos. C a tn . cli- . caro m ollis c il ac tcncra.
tcjiriata. G crm. Uthoflrtt*. Cam. ac Gorb. fccimda manu fed an- j | m e r a b i l i a
merabilia fui geheris. Quid dicam genera Ter- A
pentium, dracones, murxnas, anguillas ? Nec
prxtermittam feorpios, ranas, teftudines, muf.
tellas quoquejSc canes maritimos 3 vitulos marinos,
cete immania, delphinas, phòcas, leónes.
Quid attexam etiam merulas •, turdos, pavos
quoque, quorum etiam còlores in avibus vide-
mus expreflos, ut nigri merulx ^ pavi diverfb
colore dorfa 8c colla depidifint, curdi alvo va-
, 8c cetera quorum fibi terrx fpecies 8c no-
C A P U T I i I.
jMultiplicem pifcibus rationem ejfe generdndi, acjih-
gularem in prolem ptetatisfenfum. Quanta fit eo-
rum pur it as qua nonfolurh alia bruta, fed etiam
homines ipfos fuperant.
7* T Nnumeri itaque ufuSjinriuniera genera pif-.
1 cium-. Alii ova generant 3 c ut vafii majo-
res quos tro&as vocant, 8c aqais fovenda commina
vindicarunt ? Nam prius in mari ifta coe- B mittunt. Aqua igitur animat 8c crear, 8c adhuc
perunt diverfifque fluminibus. Siquidem aqua
prior animar um viventium reptilia divinó ñutu
imperata produxiti
6. Adde hanc gratiam t quod ea qux time-
mus in terris amamus in aquis. Etenim nóxia
in terris in a(|ua innoxia funt, atque ipfi an-
gues fine veneno. Leo terribilis in terris, dulcís
in fludibus. Murxna, quam ferunt aliquid habere
noxium , efea pretiofior eft. Ran71 ^orrens
mandati illius jprirni tamquam legis perpetux
munus exequitur j blarida quxdam mater ani-
mantium. Alii vivos fetus edunt de fuo corpore
, ut muftellä: ^ 8c caniculx, 8c cete ingentia 3
delphines, 8c phocx * aliaque cetera hujuimödi;
Q ux cum ediderint pairtus, fi quid forte infidia-
rum terrorifque prxfenferint circa catulos fiios
quemquam möliri,quö tueantur eös, vel tenerx
ætatis pavorem materno afFedu comprimanti
in paludibus, decora in aquis , omni .us fereG aperire o ra, 8c innoxio partus fuos dente fufl
prxftat alimentis. Plura fi quis vult cognofeere, pendere, interno qu ^ue recipere corpore , 8c
à diverfis locorum pifeatoribus qux rat5 nemo genitali feruntur alvo abfeondere. Qiiishumaenim
poteft omnia comprehendere. Canes fane nus affedus hanc pifeium pietatem poifit imi-
8c in mari cave, quos 8c in Ecclefia moleftos tari ? Ofcula nobis fatietati funt : illis non fätis
eífe 8c cavendos Ápoftolus docet dicens: Cávete
canes , cávete malos operarios. Muftellx gravis in
terrjs odor , in aquis fuavis. Terrena fe novit
vindidá feetoris ulcifci: hxc non minorem ha
bet gratiam capta , quam libera. Ñeque te in
eft aperire viícera, natoíque recipere ac revocare
Íntegros , atque iterum. fotu quodam eos
fui caloris animare, 8c fpiritu alere , duofque in
corpore imo vivere j doñee aut fecuritatem déférant
, aut corpore fuo òbjedo natos fuos dehonorat,
um noftra profeçutione thymalle di- d fendant à periculis. Quis ha;c videns, etfi poffit
mittam , cui à flore nomen inolevit ; leu Ticini■ ob tiñere, non tantx pucium pietati cedat ? Quis
unda te fluminis, feu ameeni Atefis unda nutrie-
r i t , flos es. Denique fermo teftatior, quod de
eo qui gratam redolet fuavitatem , didum facete
fìt : Aut pifeem olet aut florem j ita idem
pronuntiatus eft pifeis odor efle qui floris. Quid
ipecie tua gratius ? Quid fuavitate jucundius ?
Quid odore flagrantius ? Quod mella flagrant,
hoc tu corpore tuo fpiras. Quid Ioquar a corvo-
rum, quid etiam luporum teneritudines ? Nef. E
cit hos lupos agnus timere. Tanta eft aquarum
g rada, b quarum vitulos fugiant 8c leones, ut
his propheticum illum didum de Ecclefix fànc-
titate jure conveniat : T unclupi & agnifimulpaf-
centur, leo & bos fimul paleas manducabunt. Nec
mirum , quandoquidem etiam in Ecclefia aqux
illud operantur , ut prxdonum abluta nequitia
cum innocentibus comparetur.Quid etiam pur-
puras memorem, qux ornant regum convivia,
non miretur 8c ftupeat, ut ferver natura in pifcibus
, quod non fervatin hominibus. Plerxque
ex fufpicione novercalibirs odiis appetitos Tuoi
occiderunt filios : alix in fame, ut legimus, partus
proprios comederunt. Humanis pignoribus
materièpulcrum fada eft : pifeium proli parentis
eft uterus ficut murus, vallo quodam inter-
norum vifeerum pignora inoffenfa confèrvat.
8. Diverfa igitur pifeium genera diverfos ufus
habent, alii ova generant, alii vivos pariimt
atque formatos. Et qui ova generarti, non ni-
dos texunt ut aves, non diuturni fotus laborem
induunt, non cum moleftia fui nutriunt. Ceci-
dit ovum , quod aqua gremio quodam naturX
lux qunfi nutrix blanda flifcepit , 8c animai Celeri
fotu reddidit. Continuo enim tadu parentis
animatimi ovum cecidit, 8c pifeis exivit.
9. Tum deinde quam pura 8c inviolata fileamidus
imbuunt ? Aquarum eft igitur quod in F ceífio ! Nullus alteri fed generi fuo mifeetur
regibus adoratur : aquarum eft fpecies iiia qux
fulget. Adde porcos maris etiainjudxis gratos :
quia nihil eft commune, quod non aqtia abluat,
8c ideo communes eos ficut in terra editos xfti-
mare non poflimt.,
a. MIT' a liqu o t, Qutdloqtt
b. Sic miT. quindecim, Sc i
edit- Am. Pcc. Eia. G ill, qu
. . . . junguntur & leones.
n paucis r
’ foreorum See.
it. Co A. A lii mlT. lequ io risno tx, ac
rurn vitali figurant nr ó* leones. Rom.
ilT. u t ii quos trullas vocant. A lii mlT.
S. Ambr. Tom. I.
thymallus thymallo, lupus lupo. Scorpxna quoque
caftitatem im maculati connubii generi filo
fervat. Itaque habet pudicitiam generis iìii,ièd
venenum generis fui non habet j non enim per-
'cutit fcorpxna , fed refi cit. Nefciunt igitur d
alienigenarum genera pifeium adulterina contagia,
ficut flint ea qux cóeunt afinorum, equa-
rumque inter fe genera, qux magna hominum
cura perpetrantur : vel rurfus cùm equus r " i x
mifeetur, qux funt vera adulteria naturx. Nam
utique majus eft quod5in naturx colluvionem
magno numero & au fto ritatc, ut varii majores quos troélas vocant.
Eft autem hoc difcriihcn tructas leu truttas inter Si troclas, quod
ha: in mari v iv an t , illa: in fluviis.
d. Mll'. nonnulli antiqua: manus, alieni generis focium. . . . qua
| coeunte afinorum. . . . genere,, magna Se c.
F