Gen. 1-8. j .
ü. é'Mibid.
j o . 31.
&>feq.
Ibid. 31.13
& feq,
F fai. i . I.
a
Ibid. i - é ' b
Gen. 3 1 .z8.
L I B E R S ]
C A P O T I.
Facta tranfitone àJuperiori ad hunc librimi , often-
dit fantium lacob etiam in exfilio fuifte beatum:
ac beatitudinis definitionem e idem apprime convenire
demonftrat.
1. tf'”'' Uperiore libro de virtutum præceptis
difpucàvimus : ièquenti clarorum viro-
rum utamur exemplis,qui in fummis pe-
riculis politi beatitudinem vit® non anjiferunt-, ;
lèd potius acquifierunt. An non beatus Jacob
etiam cùm patriam relinqueret ? Immo piane
beatus, qui dura exfiliiiìifcepit, ut fratris miti-
.garet iracundiam. Nam fi bèatus eft qui peccatum
déclinât, utique negari beati* le non pote
i! , quialterius culpam levât, cinnen avertiti
Paratura itaque parricidium declinavit exfilio
.voluntario, eoque fado fibi falutem quæfiyit,
fratri innocentiam dona vit. Merito itaque eum
divina ubique comitata eft gratia, ut *c cùm <
dormirei, beat® vitæ munus adqui :t. Vide-
bat enim futurorum myfteria,6c divina audiebat
oracula. Bonus in fonino operarius, 6c in pau-
pertate dives, qui mercenari® vitæ munere 8c
patrimonium 6c conjugium eodem paravit officio.
Idem fraterni affectus reconciliator egre-
gius certavit muneribus & obiequiis j ut indi-
gnationem omnem excluderet, dolorem offen-
fionis averteret, oftendens iè minorem exfilio
non fuiflè, qui poflet Iargiri quæ non acceperat. ]
1. Sed nimis ad inferiora propero » 8c utilio-
ra tranfcurto, cùm prius définie^ 'um fit quid
fit beatus. Scriptum eft enini:2te. vir qui non
abiit in conftlio impiorum ■> & in viapetcatorum non
ftetit, & in cathedra peftilentia non fedit. Hoc
Scriptura figniffcante , eum beatum eife, qui
fe à perfidorum confortio temperaverit ( eaeft
enim impietas auctorem vitæ ôcparentem quem-
. dam falutis non recognofcere, f ia vel in peccato
manlèrit, vel in luxuria atque laicivia perle- ]
veraverit ) ipfum quoque in lege Domini die ac
no&e meditantem fore tàmquam Iignum quod
dabit frudum in tempore fuo. Superiora merita
funt præmiorum , hoc meritorum præmium.
3'. Quid horum quæ ad meritum beatitudinis
ipedant, defuit fando Jacob, qui tantum ab-
fuit ab impiorum coniortiis, ut ex eo fidelis po-
pulus nompn acciperet, Ilrael didus ; eo quod
Deum mentis interna: oculis jntueretur, peccati
abftinens, à luxuriæ omnis ebrietate fobrius, ]
ut duralaborum abiorbuerit, otiilècuranegle-
xerit ? Nonne pulcre & vere de hoc didum eft,
quod 6c hic frudum dabit in tempore filo , de
quo icriptum eft : Ecce odorfilii mei tamquam odor
agri pieni. Erat enim perfedus in omni flore virtutum,
6c lacræ beneaidionisatque cæleftis beatitudinis
redolebat gratiam. Iple eft enim ager
quem benedixit Dominus .-non ifte terrenus,aut
- CUNDUS .
. horridus filvis, aut fragofus tòrientibus, aut pa-
luftris pigrioribus aquis, aut jejunus frumentisi
aut inutilis vitibus ,*> aut infcecunda glarea faxo- b
lus, aut hiulcus 6c aridus ficcitate ,aut iànguinè
madidus, aut lèntibus incultus 6c fpiiìis : fed ille
ager, de quo dicit Ecclefia in Ganticis ; Ad ura- Cant, 1
vi vos, filiiC Hiemfalem > in virtutibus & fortitudi-
nibusagri. Hicnamque eft ager, de quo 6c D o minus
ait : Etfpecies agri ecum eft. In hoc agro
uva illa reperitur, qua: e refla fangùinem fu-
flit, & mundum diluit. In >c agro eft ficus illa
fub qua làndi requiefcent, ritalis grati® fiia-
.vitate recreati. In hoc agre .1 oliva illa fruttifera,
dominic® fluens pacis unguentum; In I10C
agro florent maiogranata,qu® plurimos frudus
uno.fidei munimine tegunt, 8c quodam fovent
caritatis amplexu.
4. Hos igitur frudus redolebat Jacòb * qui
Deum per pericula lèquebatur, 6c tutumfeejus .
ubique dedudione credebat.Nam licet dulcis 8c
; fuavis odor fir a g r i, quia eft odor natitr® 5 ta-
men in landò Patriarcha virtutum ipirabat gratia.
Quam continens erat parcimonià,qui cibum GéAi.
fibi paratura non expetivit, fèd petenti fratri fi- & fa . 1
ne dilatione conceffit, à quo primatus benedic- 1
tionis accepit?Quam pius erga parentes,iit pr®. Ibid t
ferri germano ièiiiori materno affedu merere- &fcq-
tur, & patern® benedidionis munere iàcrare-
tur ? Quam religiofiis, : fratrem recuiàret 1®-
dere ? Quam verecund , ut patrem timeret fai-
1 Iere ? Quam honorifu ; , ut m.atri non poffet
quod jubebatur, negare ?
C A P U T II,
Excujatparentes beati lacob ^ eorum ex empio quem-
admodum alii parentes fe fe erga liberos gerere de~
beante docet. Turn cur idem lacob vicerit, quavè
myfteria illius benedittio contineat, aperti.
y.: O E d nec parentes nobis inexculàti relin-
^ q u e n d i funt,quod juniorem filiumièniori
pr®tulerint. Simul cavendum, ne quis dum
eorum intendit exemplo , iniquum inter filios
habeat judicium j ut alterum di' ndum putet,
alterum pofthabendum. Hinc e- m excitantur
odia fraterna , & de vilis incremento pecuni®
facinus parricidale componiti" . Eadem foveat
prolem menfura pietatis. Eftc -amen,utaliquid
fibiamplius circa blandiorem aut fimiliorem ra-
piat affedus, par deh ' circa omnes elle forma
juftiti®.PIus confertuj .tiledo,cuifratrum amor
qu®ritur : plus autem adimitur ei, qui pr®latio-
nis injuft® oneratur invidia. Minitabatur Efau lb Jé E
quod fratrem fuum occideret, nec fraterna eum
germanitas,necparentum reverentia à parrici-
dali furore revocabat} & dolebat fibi benedic-
tionem eflèpr®reptam, cujus utique dignum le
manfuetudine debebat probare, non feelere.
6 . Sed & Rebecca non ifi filiUm filio, lèd
a lea niff, omnes, nifi quod vocula f t abeft a quibufdam. Edit. I I b Mff. aliquot", aut infeeeundus glarea faxofa ,'aut incultus & c .
veto .claufa parcnthcfi poll vocem recognofcerer profequuntur hoc I Umis , aut infeeeundusglareis,/axofus , See. Omnes autem poii
pacto , vel in feccate non manferit, v e l. . . non perfcveraverit. 1 1 vocem incultus a d d u n c& fo n ts , quod in edit, non legebatut.
quali juftum præferebàt injuftb. Etênim apud A elle confelfio 5 meritoque dixit : Vox qui dem vox ¡b
matrem piam myfterium pignori præpondera- lacob: manus autem manus Efau.Et odoratut eft odo- 2‘
batr illum non tam fratri çr"” r":rebat,.quam of- remveftimentorum ejus. Et fortalTe illud e ft, quia
non operibus juftificarr' , fed fide j quoniam
carnalis infirmitas ope. ras impedimento eft,
fed fidei claritas fadorum obumbrat errorem,
qu® meretur veniam delidorum.
ferebat Domino, quem T iat collatum fibi
munus polfe fervare 5 in quo & alteri confule-
b a t, quem divin® fubducebat ofFenl® j ne graviore
implicaretur reatu,fi accept® gratiam benedidionis
amitteret.
7. Accipe tarnen bonum certamen inter parentes.
Mater defcrataffedum, pater judicium.
Mater circa juniorem tenera pietate propen- B
deat : pater circa ièniorèm natur® honorificen-
tiam lèrvet. Hie mägis honoret, ilia plus dili-
gat : dum finguli fingulos foveant, non in unum
uterqueconlpireht,defraudentalterum. a Fiat
®qualitäs inter diverla certamina, 6c dilparibus
ftudiis par utrique ac ®qualis parentum amor
& gratia conferattir : compenfet alter, quod alter
imminuit. Sic pio afFedu Ilaac patriarcha 6c
landa Rebecca certabant ut neutrum inferiorem
facerent, led ucrum ue ®qualem.
C A P U T I I I .
F oft bene di f l i onemfratris junioris quarefenior adve-
n erit ; & cum urgendo obtinuiflet u t & ipfe bene-
d i cere fur, adferviendumfratrifuerit damn atus ?
'V b i d efe rv i tu te, a c vera liberiate diftutatur.
o. Ele
Elebrata benedidione, poftea fenior
_ "ater advenit. Quo declaratur prius
y ^ frai
Eccleli® regnum, quair '’vnagog® in prxdefti-
natione delatum: led 1 -..itralfe Synagogam,ut
fiiperabundaret peccatum j 6c cùm fuperabun-
daifet peccatum , fuperabundaret 6c gratia : fi-
C mul clareret impigrum militem regni c®]eftis
candidatumelle debere^ ut pr®ripiat benedic.
tionem, 6c pr®r.ogativam fu® commendationis
ufurpet. Unde non eft*notatusà r .re junior
filius, fed läudatus, quod àit Iiàac : Frater tuus
veniens cum dolo, accepit beneàiftionem tu am. * Bonus
8. Vicit tamenille qui ^/æferebatur oráculo:
vicit impigritia tarditatem, manfuetudo duri-
tiam. Dum alter venatu afpero prædam quærit
agreftem, hic mitium cibos morum, hic domef-
ticam gratiam, hic tener® manfuetudinis,atque
pietatispio patri dulces cpulas miniftravit. Plus
enim de ., ubi irreprehenfibilis eft rapina:
placet in animiso i r id occurrerit,quam quid-
irreprehenfioilis autem rapina pietatis j quia à
quid affedatun m ,-eris deferendum. Accef-
diebus Johannis regnum C' ’ 'irum cogitur,6c co-
fit ad ovesjacob , 6c adtulit innocenti® partus,
gentes diripiuntillud.Feiunantes autem patres
vel íacr® prophetiæ muñera • quia Patriarchæ D pafcha celebrabant, qui feftinantes manduca- iv
cibum nullum credidit dulciorem e fle , quam
Chriftum , qui ficut ovis ad occifionem dudus
eft, 6cficut agnus advidimam. Huncvel publi-
co parenti, vel populo, cujus typum gerebat, cibum
utilem judicabat, quo futura erat remiflio
peccatorum.
7. Ideo ftolam accepit fratris fui, quialenili
pr®ftabat läpientia: ideo junior frater leniorem
rratrem exuit,quia fidei emicuitdignitate.Hanc
bant agnum, non demorantes j 6c fratrem Ben- o
jamin iandus Jofeph pi® commento fraudis ac- ^
cerfivitòc tenuit.
11. Et ipfe tarnen ut benediceretur cogendo n
elieuit 8c impetravit : lèd eam benedidionem, J
qu® cum fuperiore congrueret 6c conveniret,
uclerviret fratri fuo. Etenim qui imperare 11011
p oterat, 6c alterum regere, fervire debebat, ut
à prudentiore regeretur. Ncque enim fuit Paftolam
Ecclefi® typo Reb^-^ protulit, 6c de- E triarch® fandi,ut filium fiumi degeneri condidit
filio juniori ftolam vet is Teftamenti,ftolam
propheticam 6c läcerdotalem, ftolam illam regalem
Davidicam, ftolam Salomonis, Ezechi®,
Scjofi® regum ,6c dedit populo Chriftiano, qui
uti amidu feiret accepto 5 quoniam populusju-
dæorum eam fine ufu habebat, 6c proprios ne-
feiebat ornatus. Jacebat hæc ftola in umbra ab-
jed a atque negleda. Obfcurabatur enim tene-
brofii impietatis caligine, nec in angufto corde
rioni fervitutis addiceret : fed ut bonus pater,
cùm duos haberet filios, unum iìitemperantem,
prudentem 6c fobrium alterimi , quò utrique
confiderei, intemperanti pr®fecit iobrium , 6c
infipientem prudenti ftatuit obedire $ quia infi-
piens non poteft voluntai ’s virtutis eife difei-
pulus, nec perfeverare in L dio, quia ftultus ficut
luna mutatur : meritoque ei libertatem pro-
prii negavit arbitrii, ne velut navis in fludibus
populi Judaici latius poterat explicari. Induit E iìnegubernatore fluitaret :fed fubdidit eum fratri,
lecund Ù111 quod fcriptum eft: Servit enim im-
prudens prudenti. Rede ergo eum lubdidit, ut re-
gentis imperio fuum melioraret affedum. Ideo
ait : Super gladium tuum vives, & fervies fratri
tuo. D o m in a enim eft pietas crudelitatis, 6c
manfuetudo duris inotibus pr®ftat.
12. Servit omnis qui audoritatem pur® non
! dolus erat media: lìgi
earn Chriftianus populus, 6c refulfit: illumina-
vit eam fu® fidei claritate, 6c piorum luce fac-
torum. Agnovit Ifaac notum odorem generis
fui, recognovit ftolam Scriptur® veteris, led vocem
plebis veteris non recop^vit ,• 6c ideo cognovit
eile mutaram. Manei -..ini hodieque eadem
ftola, fed populi devotioris canora coepit
a. Edit. St m f f conipiurcs, Fiat equitas; melius tamen Thuan.
Sc Big. T o rn . Vale- Ftat equalitas. Et ibidem pauculis interj.ee-
t i s , mff. Remig. Big. Long. & Th eod. iecunda manu , par utrique
equals parentum amort gratia conferatur: ubi reliqui cum edit,
liabent ut in contextu.
* . Kotatus , Ivoc eft , culpatus aut reprchenfus j quo icnfu H o -
ratius cpift. ad Stcvam : Si fciret regibus u t i ,
Faftidiretolus qui me notat.
Et Satyra 3 . 1. -I.
Stultus O’ improbus hic amor eft , dignufque natari.
* . Btnus dolus red e dic itu r ; quandoquidem apud antiquosvoX
ificationis, Si modo fumebatur pro lolertia
; lic i t a , maxime cùinadverfus hollem aut latronem •’dhibebatur:
i modo autem pro omni fallacia & iimuiatione . decipiendVtin
I in ftiu ftä ; & tunc fere non limpliciter dolus, .^..lolus mains d i-
cebarur. H unc tefte Cicerone lib. 3. dc Offic. itemque 3. de N a t.
I Deor. Aquilius definiebac , cùm aliud f i t fimulatum, aliud actum.
I Vide etiam Ulpianum de Dolo maio. Lege p rima , fub iniciuin.
j b. Rom. edit, duris moribusprtftat. Haud male : fed non ideò ab
I a lia rm , & mff. omnium recedendumleCtione, cùm & ipfa bona
fic. Stint enim duri motus idem, 'ac dura: paflìones , ut vocant phi-
[ lofophi.