tur quoniam de myfteriis dicit Ie£tio, & a futura: A
gratia renovationis exprimitur.Spiritufque fanc-
C A P U T X V .
ti infufio poftulatur.
67.Deinde ièquitur : Neprojicias me a facie tuaidr
Spiritum fanftum tuum ne auf eras a me. Si quis nos
offenderit fervulorum,avertere ab eo vultttm fo-
Jemus. Plerique aurem divitum amandare con-
fueverunt mancipia fua,& per agellulos relegare,
8c ha:c poena graviora:ftimatur. Denique folent
magisieofFerre verberibus.Siapud homines hoc w _
grave ducitur, quanto magis apud dominum B tus.Firmamentum quoque noftrum fpiritus prin.
Rationalem n a tur am latitiafalutaris folam capacem
effe 5 eamque principali fpiritu confrmari :
dr quii ille fpiritus ì
71. I ~\ Eddemihi latiti am falutaris fui : drfpiritu Pfal- ¡o.
f^^principali confirma me. Cui debetur, 6C I+‘
redditur : redditur rationali natura Uetitia falutaris.
La:titia autem 8c gaudium frudus eft Spiri-
Deum noftrum. Quali non hinc dolor parricida-
lis ( reprimendus quidem,ii qua eum pietas temperare
potuiflèt ) eruperit, quod faciem fuam
Deus à Cain muneribus avertit : refpexit autem
fuper muñera Abel. Itaque tacito vultu,alterum
innocentem pronuntiavit, alterum peccatorem.
Ergo quafi ultimus fervus humiliat fe * 8c quali in
cipalis eft.Denique is qui principali confirmatur
fpiritu, non eft obnoxius iervituti, nefcit ièrvi-
re peccato, nefcit fluitare, nefcit errare, nec Audio
nutat incertus: fed firmatus in petra, folido
ftabilitur veftigio.
73. Quem putamns dici ipiritum principalem?
Plerique fpiritum redum ad dominum referunt
*3-
Pfal. 16 . 8.
Pfal. 118.
!»iiait. 6.
6 6?.
peccato deprehenfus, 8c ofFenfa: reus, obfecrat Jefum,qui peccatum mundi abftulit,8c omne ho-
ut flagelletur potius, quam projiciatur à facie minum genus fui fanguinis effufione renovavit *
Domini. ' C 8c ideo didum eft : Spin turn rettum innova in v i f -
(58. Quomodo projiciat Deus d facie fua, audi
dicentem : Tolliteeum in tenebras exteriores, ibi er i t
fie tus dr firidor dentium. Qui non emendatur, d
facie ejus in tenebris conftituitur.Ideo juftus ne
tenebras patiatur, ait ; yultum tuum, Domine, re-
quiram. Ubi enim Domini vultus, ibi lumen eft,
ficut fcriptum eft : Faciem tuam illumina fuperfer-
vum Denique ubi priinùm intuitus Petrum
vidit 8c illuminavit.
ceribus m eis: ipiritum autem iändum , de quo di-
cit: Spiritum fa n f f um tuum ne auferasdme, Spiri-
tum intelligunt veritatis: Spiritum vero principalem,
Deum Patrem arbitrantur.Quam mora-
liter autem a i t : Ne projicias me a fa c ie tua . Fideli-
ter timet auferri libi quam accepit gratiam *ideo-
que alibi a i t : Oculi met femper ad Dominum. Et in
pofterioribus: Ecce ficu t oculi fervorum in manibus
dominorum fuorum .dr ficut oculi a n c illa in manibus
Pfal.IXX.X.
69. Grande igitur fupplicium, projici d facie D domina fu a : ita oculi nofiri ad dominum Deum nof-
Dei. Projedus eft b Adam cum de paradifo exi-
ret, necimmerito; ipfe enim ante le abfconde-
rat a facie Dei. Exivit 8c Cain a facie De i, non
folum poll parricidale commiflum * fed etiam
poftquam Deum putavitefle fallendum, ut crimen
negaret. Peccator igitur excluditur a facie
D e i: juftus autem dic it: Ecce ego. Denique ipfe
David ciim videret interire populum, femetip-
fum obtulit dicens: Eg ofum . ego f e c c a v i . dr ego
pafior male f e c i : 8c lie ira Domini mitigata eft, 6c E cipatum,
venia donata.
70. Simul oftendit quia fandi permanent,cri-
minofi projiciuntur. Ideoque fervanda eft nobis
gratia ipiritalis, ne propter peccata noftra aufe-
raturd nobis. Non enim projicitur in quo Spiritus
fandus eft: fed inofFenfo muneris fui frudu
ftudet fe Domino iemper ofFerre, ficut ille qui
dicenti Domino : Numquiddr vos vultisdtfcedere,
refpondit : Domine. ad quem tbimus 1 Verba vita
aternahabes .dr nos ere dim us.
trum, donee mifereatur nobis. Certehic eft Spiritus
dodor 6c princeps, qui regat mentem , confir-
met afFedum, quo velit trahat, 6cinfuperiorem
vitam dirigat.
74. Sunt 6c qui acceperint fpiritum hominis ,
qui in ipfo eft. Ideo ait Apoftoliis:£^«;j enim fcit
hominum. qua hominis fitnt» nifi fpiritus qui in ipfo
ejh Qui poteft fcire omnia, quem hominis occulta
non fallunt,poteft in hömine habere prin-
C A P U T X V I .
Feriti do Boris effe iniquos v ia s Domini edocere. £>uo-
modo id turn c h r if i i , turn D avidis perfona accommode
tur \ quidve liberart f e de fanguinibus oret
SEquitur : Docebo iniquos vias tuas, dr impii pfal.sois- 9
. Simul illud confiderandum, quia non au-
ferrur Spiritus nifi Domini cvoluncate5ficut non
datur nifi Domini voluntate: qui utique cùm da-
tur , non quafi coadus operatur , fed pro fua
voluntate dividitur, ficut fcriptum e ft, aicente
Apoftolo : Hac autem omnia operatur unus atque
idem Spiritus. divi densfingulis proutvult Cùm igitur
non auferatur nifi Domini voluntate, appa-
ret quia una Trinitatis voluntas eft.
a. MIT. aliquo t : futura grati* rcnovatio. Rurfus hoc ipfo loco
edit- Era. cum paucis iniT. Spiritus fa n eli infufio pofiularì. Ubi &
nonnullirepecunc vccbum videtur. Edit, v ero Am. G ill Rom.
a c ma jor mlT. numcrus cum noJtra lcctionc faciline. Notandum
porro vocem , quoniam, in liac orationc ut alibi iwpc apud liunc
Pacrcm fumi pro graxorum it1 , idemque lignificare, ac fi icribe-
retur : Videtur temo de myfleriis dictrt. . . . gratta exprimi. . . . infufio
postulati.
75 ^ . .
ad te conver ten tur.l\\s præcipuus eft guberp
nator, quilcopulofoinlittore navim gubernat:
ille dodor bonus, qui duriora acuit ingenia ad
eruditionis profedumrille bellatoregregius,dux
mirabilis, qui timidiores accenditin prælium,ex-
ploratiique Iocorum ingeniis, fulcit j ut infirma
virium commoda ftationis opportunitate com-
penfet: ille fimiliter magnus etiam d fidei zelator,
qui iniquos docet. Unde pulcre ait : Docebo in i quos.
Non dixit : Docebo juftosj noveruntenim
jufti vias Domini : fed, iniq uos, inquit, docebo.
b. Cun£t* cdic. ac mlT. non pauci , Adam de paradifo, necimme-
rito. A lii o d o vctufiifiimi , Adam citm de paradifo exiret, n tt im-
emerito. Commodus fenfus, cúm S ProjcHus eft, non ad vocem , d
paradifo, fed ad voces, à facie Domini, referri oportear.
c. Dcfidcrabantur in edit.ficut non datur nifi Domini volúntate,
quæ verba in noltrammfT. Corb. Rem. Thcod. ac Dion, aude-
ritate reilituimus.
d. Aliquot ex antiquis cod. fidei pradicator.
Uatth. 9 ■
ijibidem,
t i .
Pfal. so -
Pfa i. p ò .
17-
Pfal. 17..
Pfal. + , .
Denique audor prtidentia: 8C magi lier omnium A nus,qui accipitverbumin apertioneoris fui.Undicit:
Non v en i j ufios vocare.fed peccatore s. Et medi-
cus ille carieftis : Non opus e fifa n is , inquit, medicas
.fe d infirmis.
76. Sive igitur ex perfona illius qui gentes vo-
cavit, live ex fua, bene pofuit: Docebo iniquos vias
tu a s ; quia commutare vitiofos afFedus poteft,
propolìtumque convertere dodrina cxleftis, 6c
operario divina facrilegis pedoribus ftudia pie-
tatis infundere5 ut hi qui fine lege vivebant, conde
6c Apoftolus petit le adjuvari orationibus pie- coiof 4- 3-
bis* ut aperiatur libi oftium verbi ad loquendum
myfterium Chrifti. Linguam vero pro fermone
accipimus ejus, qui exfultap in Dei laudibus. Un-
de6c illudile ieftimatur: Lingua mea calamus fe r i- pf al-4 4-
ba velociterfenbentis. fermo infulusProphetx.
80. Quod fi ex perfona Chrifti didum accipimus
, vide ne ferita fit velociter feribens Verbum
D e i, quod anima: vifeera percurrat 6c pevertantur
ad Dominum verum, qui ante averte- B netret,6c infcribat in ea vel naturæ dona vel grabantur
: regalis quoque exemplo poenitentiæ, hi
qui iniquitates 6c acerba exercent flagitia, corri-
gantur j 6c fide atque opere converti, dodrinæ
remedium falutaris accipiant, ingrediantur D omini
vias , in quibus nullos erroris amfradus,
nulla diverticula præcipitis prolapfionis ofFen-
dant. Sicutenim bonæ vitæ fpecimen,6c virttitis
exemplar in iis viris e f t , qui inofFenfa vitæ fnæ
tempora percurrerint : ira qui anteadis renuntiie
: lingua autem fit iàndum illud corpus orcum
ex Virgine, quo vacuata funt venena ferpentis,
6c Evangelii opera toto orbe celebranda decurfa
funt. Accedit ad evacuandum peccatum, quod
humilitatem fufeepit: contrivit cor fuum, quod
magis facrificium Dominus elegit, quam holo-
caufta prò peccatis, qua: iecundum Legem of-
ferri iolebant. Denique fupra ait : Holocaufia dr
prò peccato non pofiulafii. tunc d ix ì : Ecce v en io , id
Pfal. 3J. 7 .
Ó* 8-
tiantesflagiciis,velincredulicatiserroribus,émen-C g l , non raçmam arbitraras effe me æqrvtkm
daverint curfum pofterioris jetatis,his ad imitan-
dum propofitifunt, qui vel opere vel cogitatio-
ne Iabuntur.
77. Sequitur: Libera me de fanguinibus Deus.Deus
fa lu t is mea. Et ad Uria: mortem poteft referri,
quod mandata: necis ejus confcius, veniam tanti
pofeat admiflì, 6c quamvis rex legibusabfolutus,
fua: tarnen reus fit confcientiie*quibusvinculis fe
enodari defiderans, divinum fibi precatur auxi-
Deo, venio formam ièrviaccipiens; venio in fpe-
cie fufeeptionis human^, in veritate crucis,mor-
tis humilitateobedientiam probaturusjut inobe-
dientia deleatur.
81. Merito ergo 6c h5c dicit : ¿¡hioniam f i vo-
luiffes, facrificium dediffem utique : holocauHis non
delecfaberis. Sacrificium Deo fpiritus contribulatus :
cor contrilum dr humiliatumDeus nonfpernit. Et ficut
fupra dixi , certum eft myfterio convenire
pfal. s o .
18 .ó* J5 -
lium ,ut ab omni criminis perpetrati labemun- D f ' od ipfe dominus Jefus videtur hîc quoque^ex
detur. Et re vera cùm mitis 6c corde manfue-
tus egregia femper dederit fanòtus Propheta iuæ
manfuetudini's 6c pietatis infignia, ita ut adverfariis
fuis fréquenter ignoverit, atque ab eorum
n ece p uta veri t a b ili nendum jnoneftmirumquod
tam graviter doleat fundendi fanguinis innoxii
fibi obrepfiÌTe peccatum. Ideo liberari fe à fanguinibus,
hoc eft à peccatis mortalibus, poftu-
lavit. Lauda vit dominum Deum fuum,jufticiam
fua per/bna loqui,qui fuperius illud períona: fua:
evidenti teftificatione depromfit.Ipfe enim verus
David, manu fortis, verus humilis,atque man-
fuetus, primus 8c noviifimus, xternitateprimus,
humilitateultimus-.per cujus obedientiam huma-
ni generis culpa deleta , refulajuftitia eft. Ipfe,
inquam ,Jefus umbra:finis6cLegis,advenit hu-
militatis magifter docere fuperbos ienfu, 6c rumore
cordis inflaros ad manfuetudinem 6c fim-
Domini priedicavitÿideoqiie addidit : E x f x l iM t E fflicitacem effe migrandnm. Qiiomqdo igitur in
lingua meajufiitiam tuam.
C A P U T X V I I .
Davidem verbis fu i s peccatum fib i dimifum fignifica-
r e . cùm Deus peccatori os occludat. Eadem verb a
etiam chrifio convenire. quippe qui verus f i t Dav
id , à quo fu tu ra gentium congregano, & Eccle-
fiarum fundatio prafignetur :poftremo nonnullis de
facrificio ch rifii atque Martyrum propofitis opus
clauditur.
typo ejus my fterii peccatumimputari poteft,cùm
in ipfo myfterio fit remiflìo peccatorum ? Nifi
forte ideo David iniquitatem fuam, peccatum-
que confeflus eft ejus admiflì} ut 5c ipfè ad rerniC
fionem peccati, 6c gratiam myfterii pertineret.
8z. Nam quid fibi vult quod vir peccatum fuum
confìtens , d-e Sion 8c Hierufalem pfallit dicens;
Benefac.Dornine, inbona voluntate tua Sion.dr adi- 1
f i c e n tur muri Hierufalem-. nifi quia accelerari ei p la-
F cet Ecclefia: congregationem per vocationem
gentium^quæ non ancillæ fiIii,Yed iiberæ Hie.
78. ,
^ J nuntiabit laudem tuam. Qui laudat D o minum
, ab inimicis fuis erit falvus, ut fcriptum
eft.Et certe fupra dixeratin quadragefimo nono
pialmo : Peccatori autem d ix it Deus : Quare tu e narras
ujlitias meas ? Cùm ergo per os fuum dixerit
quod peccatorem prohibuerit Deus fuas enarrare
jufticias, utique ipfe enarrando juftitiam D e i,
declaravit commiflum hoc nequáquam fibi imputatimi
efle peccatum.
79. Et addidit : Labia mea aperies, & os meum
annuntiabit laudem tuam. Os peccatoris Deus
claudit ,ne loquaturjufticias Dei:juftiapent,ut
loquatur. Cujusergo labia aperic ,hunc peccati
abfolvit reatu. Illius autem aperit labia Domirufalem
illius, qua: in cielo e ft, fidei fure profa,
piani toto orbe difFunderet, 8c ipiritalium fepta
murorum dodrinx apoftoliae fundaret adier-
tione?
83. Muri itaque Hierufalem fidei propugnacula,
difputationum munimenta, virtutum culmina
funt:muri Hierufalem Ecclefiarum conventus
funt toto orbe fundati. Ecclefia enim dicit • Ego <
murus, dr ubera mea turris. Et bene muri Hierufalem
Ecclefiarum conventícula funt* quoniam
quifquis bona fide atque opere ingredicur Eccle-
fiam,fitfupernx illius ci vis & incoia civitatis qua;
defeendit de cario. Hos muros Iapidum iedificac
ftruclura vivorum.