Saniti Ambro fi i
per quem poffimus nosipfos non iolum retro ref A
pi cere,nec iolum quod ante pedes eft videre,fed
eciam czeli ipfnis fecreta profundo obtutu fpec-
tare fopientix. Ibiigitur fumma noftrx falutis,
ibi gratia. Inde cuftodia , inde etiam pulcritu-
do coti oorpöri -acquiritur, qua: primum in vul-
tu vernat. Decet enim prxftantiorem efle aulx
reo-alis nicorem , in qua ficut vifus major, ita
fp len dor eft.
18. Namque fi fpedes lìngula qua: in hominis
forma ad uiiim aliquem compofica videntur, B
ut ocifti ad videndum, aures ad audiendum, nares
ad odorandum, os ad Ioquendum , ita uiiis
miniftrant, ut prxftent decorem. Quam deformes
font vultus cxcorum .» Et quid mirum fi
vultus hominis abfque oculis deformis eft,quan-
do ipfom cxlum fine foie non habet foum decorem
? Triftes fine foie dies ducimus, nodes fine
luna non placent • ipil enimfunt quidam mundi
oculi. Detrahe ftellarum lumina , 8c quxdam
eft in cxío ipfo cxcitatis deformitas. Pili ipil qui C
4 orbem oculorum prxtexunt, 8c velut a quam-
dam aciem prxtendunt, ne forde aliqua vel pul-
veris caligine pupilla Ixdatur 5 8c ipfi excipiunt
fi quidfuerit illatum quod oculum poffit lxdere.
Si lippitudine intercidant , quàm dedecet , fi
palpebra contradior fuerit, fi radantur fuper-
cilia qu¿ pretioforum monihum fpecie velut in-
texta gemmis refulgent .•
19. Auriurn quoque ut neceflärius ufus,ita de- *
cora fpecies : quas fi quis truncaverit, toti vul- D
tui infert deformitatem. In quibus ita elabora-
vit opus ilium natura 3 ut ipfi anfradus caverna-
. rum mira providentia finuati, plurimum utili-
taris adferant, ne repente feriat fecreta capitis
fonus. Denique íxpe multos improvifo clangore
confternari videmus, 8c adtonitos aut vocis
alicujus aut tuniultus fono expavefcere. Sordes
ipfx qux inter eofdem gignuntur anfradus, velut
quodam glutino auditum lir at. Simul fi ve-
hementior pulfos fuerit a lic u ju o ionus , infrin- E
gitur ac retardatur, ut prxnuntiatus potius mul-
ce at, quam improvifos interna concutiat. Ver-
miculi quoque fi aurem penetrare tentaverint,
quodam fordium vifco tenentur.
zo. Nares fimx contra naturam videntur: jam
fi inciix fuerint, quomodo poteft vita fubfiftere,
fublato fpirandi mea tu 3 quemadmodum pecudis
magis facies, quam vultus hominis xftimatur ?
21. Capilli capitis quam grato amidu caput
veftiunt, velut quidam aula: regia: ftipatoresj ne F
cerebrum aura lxd a t, aut imber feriat , aut fol
adurat. Quos itatamendedit natura, ut pro fe-
xu aut prolixiores placeant, aut recifi 3 8c pro
a:tate , aut plerumque pro temporis 8c anni
qualitate. In fenibus grata canities , in pueris
b prodigiofo:deledatb tonderi xftate preffius,hye-
me indulgentius : mulieribus ornamento eft coma
, dedecori eft viris% Denique Apoftolus evi-
. Cor. u . dentius expreific hoc dicens : Nam ipfa natura
+' IJ‘ docet vos quod v ir quidem f i comam n u tr ia t , ignom
in ia efi illi : mulier vero fi capillos habeat, gloria
e f i illi.
a. M f- Corb. & Long, wlùt quadam acie.
b. Dcfideratur in vet. edit. & V a t. mf. v o x , tonderi, quam n o s ,[ I
« codice Corb- & Long, rcpofuimus- A t R om. edit, liabc t, defecta j j
22. Quid de ipfo regia loquar, per quam aulici
fermones prodeunt, quidam mentis noftrx
indices,animique internun tii ? Quid de ipfo den-
tium ordine,qui cùm foo opere toti quidem cor-
pori vires miniftrent, turn etiam modulatores
fiint vocis ipfius ? De quibus fi qui ceciderint,
vox claudicat.
23. H x c de capite prolixins diximus 3 quia
oportuit fonfiis omnes in fummo locari , unde
omnia per reliquas partes officia dividerentur.
Capiti autem noftro à tergo cervix proxima,
dexterä Ixvaque brachia font, qua: arcem imperialem
tamquam fida tuentur cuftodia. Denique
hxc in nobis validiora qua: propiora capiti,
h x c prxitantiora. Pedus quoque velut quod-
dam focrarium fopientix , 8c ftomachus velut
quidam teftis, ut medici aiun t, 8c confoius fe-
cretorum capitis, compaffionifque confors, cui
fua omnia vel folubria, vel adverfo transfundat.
Latera, naticx, femora, 8c crura menfurx la-
titudinem ipfo fpecie fignificant j pedumque
greflus qui etfi exuiores videntur 3 fiunt tamen
latiores, cùm incedimus.
C A P U T V I I I .
Per ofiium è transverfo in arca pofitum de center ex primi
partem corporis ignobili orem ,cui e x Apoftolo
honorem abundantiorem circumdamus. Hoc ipfum
cum Ecclefia membris , tum eidem Ecclefia ac S y -
pt nagoga accommodatur.
24. r > Ulcre autem addidit: ofiium e x c adverfo
fa d e s , earn partem declarans corporis
per quam cibos egerere confuevimus 3 ut qua:
putamus ignobiliora elle corporis, his honorem
abundantiorem circumdaret. Quod multo gra-
tius Scriptura expreffit, quam Socrates in librò
Platonis dixille legitu am ciim iftud in Moy-
fi fcriptis five iple Soc-^tes , five Plato qui in
iEgypto fu it , potuerit vel legere , vel ab aliis
percipere qui Iegerant 3 decoro motus invento
oftium fibi apertum putavit 5 ut operatoris noftri
confilium prxdi caret : laud ans eo quod id potif-
fimum decori convenerit, ut duilus quoiclam
vel exitns cuniculorum noftrorum à tergo aver-
teret 5 ne in purgationibus ventris confoeclus
nofter oftenderetur. A t vero Apoftolus : Qua
videntur, inquit, membra corporis infirmiora cffe^nc-
cejfaria fu n t , uno ac Amplici verbo defcriptiones
Philofophix fupergreiTus 3 dr qua putamus ignobiliora
effe membra corporis, his honorem abundantiorem
circumdamus ; dr qua inhonefia fu n t n o f
tra, honefiatem abundantiorem habent. Sobrietatis
enim noftrx 8c temperantix indicium prxcipue
illic cognofcitur. Helluones enim aut diften-
duntur cruditate ufque ad periculuni, aut plerumque
folvuntur vifceribus exinanitis.
25. Quod pulcre etiam ad Ecclefix membra
Apoftolus retulit. Qua: enim inhonefta funt nof.
tra ac fiiperflua, nifi luxuria, nifi Iafcivia ? Quibus
fi quis juventx irretitus tempore , cùm ad
maturiorem xtatem próceflerit, veniat ad bap-
tifinum, renuntiet fuperipribus, morefque priores
exuat, peccata deponat,c;onfepeliatur cum
prejftus. non male , fi quis e i mf. fufFragaietur.
c. Corb. m i. & Long, ex tranfverfo facie s. . . . fuperflita ciborum
egerere.-
237 De Noe & Area Liber unus. 238
domino Jefu Ghrifto , crucifigatur ei mundus,A
8c ipfo mund' 3 nonne ispeccatorum remiffione
donatus, ai iidantiorem a honeftatem, quàm
ilie catechumemis:, cujus vita innocentior , habere
xftimatur ? Et ut Apoftoli ipfius exemplo
utamur ,Judxus e ra t, perfecutor erat : vocatus
ad gratiam Chrifti, ccepit efle Apoftolus. Et
quia plus ei dimifliim eft , plus coepit diligere,
abundantius ceteris apoftolis laborare,vas elee-
tionis fadus , dodor gentium miflìis. Nonne
etiam apoftoforum ipforum plurimis uberiorem E
8c honeftiorem coniecutus eft gloriam , qui ante
8c inhoneftus 8c ingloriofus fuit, cùm perfo-
queretur Ecclefiam Dei ? Pauper ifte debilis in
Ecclefia ipfo te redemit fiiis votis.
26. Et ut majora aperiamus myfteria , quid
tarn ignobile quam gentilis populus ? Pauper -,
ut potè qui nulla haberet eloquia D e i , debilis
8c utroque pede claudus, qui nec in legem, nee
in Evangelium credidiflet 3 vocatus tamen cre-
didit e i , baptizatus aceepit gratiam. Itaque (
quia plus ei aimiflum e ft, plus diligit. Reman-
fit Judxorum populus , licet uno pedè claudus :
quamquam 8c in ipfo lege claudicet. Itaque ilie
qui gloriofiflimus habebatur, amifit omnia, mi-
rabilem confiliarium,8c prudentem architedum,
8c fopientem auditorem. Ifte quib ignobilis erat,
adeptus omnia fidei tituIo,trophxomartyrum,
Angelorum gloriatur confortio. Ergo Plato
qiiod potuit, formonis nitorem adhibuit : Apoftolus
autem qui habebat Dei fpiritum , revela- j
vitmyfterium. Satis didum eft de oftio 3 quo-
niam qui retro erant, priores fadi funt.
C A P U T I X.
Per inferiora area nos edoceri ciborum receptacula
minimi eße facienda ; dr hac occafione de in te fii-
norum conformatione ac ufu difputatur. Exoriri
e x intemperantia d iluvium, quodve adhibendum
e i remedium f i t , ofienditur.
27. T Unc illud quxramus, quid fit quod ait
¡6. «L^S Ffommus : Inferiora area bicamerata dr
incamerata facies . Inferiora quidem dicendo,ad-
vertimus quod pulcre nos fontire voluerit inferiori
loco xftimanda ciborum receptacula, hoc
eft,ea vifoera qux acceptum conficiuntcibum.
Corrupdbilis enim efca eft : quod autem corruptible
non fluperioribuSjfod inferioribus com-
parandum. Simul quia cibus deorfom fertur,
cujus exigua portio viribus corporis, alimonix-
que proncit : reliqua vero pars alvo purganda
deducitur 3 quia inteftina funt per qux defcen-
dunt ciborum fiiperflua.
28. Ita operator nofter inftituit, ut non ex-
tenta à ftomacho ad imum , fed finuata fint ac
reflexa 5 quo vitx noftrx ufiis propagaretur.
Nam fi extenderentur inteftina hominis qux
fufcipiunt 8c deducunt cibum , ftatim fine ulla
pertranfiret mora 3 8c necefle eflet jugiter efu-
rire nos, jugiter epulari, aut deficiente alimen-
torum fubftantia deficere illico. Nunc autem
in illa inteftinorum refledione ac finuatione bipartita
ac tripartita adhxret cibus , 8c defcendendo
paulatim vires miniftrat, fiiccum infun-
dit corpori, tenet fotietatem, differt edendi ap_
petentiam : nec fiibita efFufio , nec repentina
évacuatio e ft, nec inexplebilis appetentia e ft,
nec infotiabilis epulandi libido. Primum ergo
indigentia e ft, 8c fames : deinde ex his feqUfcre-
tur edendi fine intermiffione continuatio. Quid
autem deformius , quam femper ventri ftudere,
qui cùm repletur , vacuandus eft 3 cùm vacua-
tur, replendus ? Tertium quid fuperat,nifi mors
inter ipfos cibos epulafque permixta? Quomodo
enim poterant diutius vitam producere , fi-
muledentes, 8c efurientes , bibentes, fitientef.
que , 8c priufquam replerentur exinanienEes
omne quod fumforant, ftatimque eforientes ?
Nunc autem dum paulatim deicendit efca ,fa-
mem 8c cruditatem naturalis temperat providentia.
Primum enim in ftomacho quern plc-
rique ventrem appellant fiiperiorem, cibus con-
ficitur : deinde coquitur in jecóre, atqueeo di-
geritur vapore. Succus ejiiis dividitur certis vif-
cerum portionibus, ex‘ quo omne corpus vàlefi
cit. Quod fotis juniorum incrementa, fenum
teftificatur perfeverantia. Reliquum cibi in ventrem
defluit, quern omnes ventrem appellamus
fine adjedione, plerique dicunt ventrem inferiorem
5 ex quo fimus necefle eft qui plenus jam
corruptionis defcenderat, egcraturper illud ex
tranfverfo oftium.
* 29. H x c cùm ita affabre naturali inftitutioné
1 ad Deiprxceptionem compofica videantur ; tamen
fi non edendi à nobis , agendique modus
fervetur , tamquam exuberantibus paffionibus
generatur diluvium , 8c quxdam totius labes
corporis. Intemperantia enim accendit libidi-
nem, cruditatem generat, corruptelam creat.
Itaque aut duritia interna tenduntur , 8c qua-
tiuntur. doloribus, aut incodo ciborum humore
8c indigeftionis afperitate interior quidam inteftinorum
amidus raditur 3 quia velut chartx fpe-
: eie geminus eor’um amidus adferitur : unus exterior
quem continuum aiunt periti, vel qui cu-
riofius fcrutati font, àfiimmo ad imum diredus:
alius interior tamquam lateribuf adtextus5 unde
aiunt non to turn folvi cùm raditur. Nam fi
continuus eflèt interior, immedicabilis ejus fcifi
fura fo re t, illic per moram adjundionum ad-
hxrere ciborum reliquias. Qux fi adjundiones
folvantur, tranfire femefos cibos, 8c potus de-
fluos, hoc eft hominis diluvium;
; 30. Unde mihi videtur per arcx hujus figuram
voluifle Deum nos edocere, quemadmodum ab
hoc c fpeciali turi fimus diluvio. Corruptela
enim diluvii caufo eft : ea ubi irrepferit, ape-
riuntur aqux, ebulliunt omne? fontes cupidità,
tum 3 ut totum corpus tanto 8c tarn profondo
vitiorum fluvio mergatur. Nihil eft enim quod
tarn miferx forvituti fubjiciat hominem, quam
hbido, atque ejufinodi cupiditates qux jugo
quodam criminum gravi deprimunt miforam
confcientiam, ut fo nequeat adtollere, ut potè
qux libertatem innocentix amiferit. Maximum
ergo in hpc diluvio eft remedium 3 ut juftum
a. MIL Corb- & Long, honeftatem habet, quàm. . . . innocentior J;1 c. I ta mlT. Corb. Long. & V a t. Sc edit. ant. A t edit. Rom. St
aftimabatur. I l al. V a t. fpiritali.
b. Ve t. edit, immobilis. Rom. & mlT. ignobilis. | |