! I ill
ni il
1
i l ! I il i
tilIl! ill: Hi:
|! ii it
111
l i f t . i I
i ! H
• 7• fluiftis qui ait vobis : g u i credit in me, pcut dicit A Vox autem D e i, efficiens b natura; eft. Earn vo-
* cem effedus operationis implevit. Coepit labi
aqua, Se in unam confluere congregationem,
qua: ante erat diffufaper terras, Sc plurimis re-
ceptaculis inhierebat. Curium ejus ante non
Ie g i, motum ejus ante non didici, nec oculus
meus vidit, nec auris audivit. Stabr aqua diver-
fislocis ,ad vocemDei mota eft. . <onne vide-
tur quia naturam ei hujufmodi vox Dei fecit ?
Secuta eft creatura prieceptum, r afiim fecit
Scr ittu ra , flumina de ventre ejus flu ent aqua i
Hoc autem dicebat de ipiritu, quern incipie-
bant accipere, qui credituri erant in eum. Sed
jam quafi bonijordanis fluenta revertimini me-
cum in originem.
C A P U T I I .
Terr am fuper fu fs aquis prius invifibiletn , tifdt
•* n 1 - . fr C* I I: o e c u c a e i e c r e a t u r a u ü c i c u l u i u , u u u h JV.W|
unumwUcumconfluem.busaft^rmJp. ß e x [ conrftim ti( le x fo r .
ta ton ac pojlea flu id i tatem aquis inditam d iv in a
poteflate, qua v a r iis exemplis adflruitur. g u am
mirum aquas omnes uno loco contineri 3 illifque
fu o s limites a Veo praflgi potuiffe.
7. Ongregetur, inquit, aqua qua flub calo cjl
V A in congregationem unam , d r appareat
mam inpofterum dereliquit, Denique fomel
diem fecit Se nodem : ex ilio manet utriufque
diuturna fucceflìo, Se diuturna reparr ' Jufla
eft edam aqua currere in congregatioi.em : ex
ilio currit, fontes labuntur in fluvios, in freta
currunt flumina , lacus derivantur in maria ,
ipfa fe aqua prieced-’ urget-, Se fequitur. Unus
eft dudus , unum corpus. Et cùm fit altitudo
diverfa 3 indifereta tamen dorii ejus aequalitas.
Unde Se iequor appellatum arbitror, quod fu- .
arida. Etfac lumejlfic. Fortafleparum crediderit
aliquis fuperioribus fermonibus noftris, quibus
tradavimus inviiibilem ideo fuifle terrain, quod
aquis operta tegeretur , ut corporeis oculis vi- . . .
deri non pollét. Ad fo enim Propheta retulit, C Per^c*es ej us iE(l lia^s
hoc eft, ad noftram conditionem, non ad divi,
ila: majeftatem natura:, qua: utique omnia vi-
det. Sed ut advertatis quia non quafi noftri in-
genii pro bandi g rada, led veftrae causa inftruc-
tionis iufcepimus himc tradandi laborema ad-
ftipulantem nobis Iedionis feriem teftificamur,
qua: aperte probat poft congregationem aqua:
quce erat fuper terram., Se poft derivationem
ejus in maria, apparuifle aridam. Definant ergo
9. Refpondi iecundùm illorum propofitum ■
illi nunc reipondeant mihi, fi numquam vide-
rint fontes ex inferioribus fcaturire , de pavimento
aquam (urgere. Quis eam cogit ? Unde
prorumpit ? Quemadmodum non deficit ? Quo-
modo fitc ut ima foli ora undam vomant > Ha:a
fecundum occulta: fecreta natura:. Ceterum
quis ignorar quod rapido plerumque impetu in
ima defoendens, infuperiorafo fubrir t , atque
nobis Dialedicis difputationibusmoverenego- j ) in iupefcilium montis attollatj pienti .queedam
tia dSiic_e_n_t_es : Q/-vu ■o_m_oid_ o_ t_e_r_ra in:_vi_f_ib_i_li_s _;_ c_ù_m_ romlmnc m-imi othfiriKnprivflM ntianfiim npi
omni corpori naturaliter Se fpecies Se color in-
f i t , omnis autem color fit fubjedus aipedui ?
Clamat Dei vox : Congregetur aqua dr appareat
arida. Et iterum Scriptura dicit : Congregata ejl
aqua in congregationem u n am , dr apparuit arida.
Quid opus fuit iterare, nifi occurrendum q u a f
tionibus judicaffèt Propheta ? Nonne videtur
di cere : Non dixi invifibilem focundum natucanalibus
manu artificio-derivata, quantum def-
cenderit, tantum rurfiis afeendat ? Itaque fi vel
impetu fuo fertur , vel artificis ingenio contra
naturam fuam ducitur Se elevatur, miramini fi
divini operatione pracepti aliquid ad ufum natura
ejus acceifit, quod in ufu ante non fuerit ?
Dicant nunc mihi quomodo tamquam inutrem
congregaverit aquas maris, ut Icriptum eft 3
quomodo eduxerit de petra aquam > Qui potuit
ram , fod focundum fuperfufionem aquarum ? E Pecra educere aquam qua non erat , non
Denique addidit fublato velamine apparuiffe
aridam, qua ante non videbatur.
8. Iterum quoque quaftiones alias forunt dicentes
: Si in congregationibus diverfis aqua
e ra t , quomodo fi illa congregationes in íupe-
rioribus erant, non defluebat aqua in eum locura
, ad quempoftDomini imperium derivara
eft ? Natura enim aquarum fponte in inferiora
prolabitur. Sin vero in inferioribus erant illa
potuit aquam educere qua erat ? Percufit pe-
tram, ó * flu xerunt aqua , clamat D av id, & torrentes
inundaverunt. Et alibi , Super montesß a -
bunt aqua. Habes in Evangelio, quod cúm gra-
vis eflet procella, &magnusin man motus ,ita
ut trepiaarent Apoftoli naufragii periculum ,
excitaverunt dormientem in puppi dominum
Tefum , Sí furgens imperavit vento Se mari, fe-
data. eft tempeftas , refuía tranquillitas. Qui
rnm à
pf. 7 7 . 1
p f 103. «
Matt. 8.1
congregationes,quomodo contra naturam fuam F potuit imperio mare cotum fodare, non potuit
aqua ad íuperiora confcendit ? Itaque aut natu- A *** J*'....
ralis curfus imperio non eguit : aut contra naturam
imperio proficere non potuit. Cui quzeftio-
ni facile refpondebo , fi mihi ipil ante reípoif-
deant ante praceptum Domini hanc aquarum
fuifle naturam ut laberetur, ut flueret. Non
enim ex ufu hoc habet ceterorum elemento-
rum , fod fpeciale & proprium : non ex quo-
dam ordine, fod magís ex volúntate Sí opera-
rione Dei fummi. Quid juflerit Deus auaiunt.
Parif. aliquot edit, adjtipulaturnobis leitionis fer
c omnes & multi mil. adflipulante nobis lectionis fer
qua, &C.
teftifica-
, qua, Rom. ed it .. . . teflificantur ea-qua, See. Rclicjui
mil', au ilo ritatc fuperiorcs nec numero pauciores, ut nos in tcxtu.
b. Vet. edit, omnes , ac Parif. nonnulla: cum duobus aut tribus
aquas imperio movere ? Atqui in diluvio lie ac- Gtn, 7. 1
cepimus, quod eruperint abyffi fontes, 8c quod Gen. 8.1
inauxerit poftea fpiritum, 8c ficcaverit aquam :
fi nolunt obediifo naturam , ufumque elementi
imperio Dei efle converfum 3 vel hoc concedant
potuiifo immiflo vento aquas currere , quod
quotidie videmus in mari,ut inde aqua: currant,
unde flaverit ventus. Si tempore Moyfi excita-
to Auftro validoficcatum eft mare, eodem modo
ficcari non potuit congregatio aquarum, 8c
mlT. efficiens natura eft. MIT. aliquot optima: n o t* : effigies natura
eft. H is tamen antcponendi a lii & ali qua: edit. SanClus enim c x -
prcflum voluit illud Bail 1 ii : (fvtncls ’ft« mmrw.
c. MU', aliquo t: ut ima acfolidiora. A l i ia c edit, pmncs : utima
foli di ora. Corb. Carn. Ben. & T h. ut ima foli ora. Germ, ut ima foli.
t l i l i
Etcì. i. y.
lob.38. IO.
in niareproflueré aquà, qua: poftea divifa eft à A
. ^profondo ? Sed difeant naturam pofle converti,
quando petra aquas fluxit, 8c ferrum aqua: fu-
pèrnatavit, quód utique Elifieus orando facere
meruit, non imperando. Si igitur Elifieus ferrum
levaVit contra naturam , Chriftus aquas
movere non potuit ? Sed movit, qui potuit dicere
: Laz.are v en i fo r a s , Si mortuum iufeitavit 3
Deus enim quod jubet, facit. Itaque pari exem-
plo di&um accipe : Congregetur aqua , & congreg
a ta efl. Dicendo autem congregetur, non folum 3
movit eam de loco : fod edam ftatuit ili lo co , ut
non pra:terflueret, fod manereti
10. Hoc itaque majoris miracuìi eft , quo-
modo omnes congregationes in unam congre-
gatiotìem defluxerint, 8c una congregatio non
adimpleta fit. Nani 8c Scriptura hoc inter mirabilia
conftituit , dicendo : Qmnes torrentes eunt
in mare, & mare non adimpletur. Utrumque igitur
ex pnecepto D e i, ut fluat aqua, 8c non ili-
perfluat. Circumfcripta igitur impofito fine q
maria clauduntur, ne fuperfuia terris inundent
■omnia, 8c deftituto arvorum cultu, muhus terrena:
fcecunditatis impediant ; cognofcant igitur
divini efle prxcepti, operationifque catief-
tìs. Ait enim Dominus per nubem ad Job inter
alia edam de maris clauftro : Pofui e i fine s , afpó-
nens claujlra portas. V ix i autem ei : 1 ; 'fque huc
venies , nec tranfgrcdieris ,/ èd in te ipfo Conterentur
flu ftu s tui. Nonne ipfi videmus mare frequenter
undofum, ita ut in altum fluctus ejus tamqùam j )
hions aqua: prieruptus infurgat, ubi impetum
fiumi ad littus illiforit, infpumas refolvi,repa-
gulis quibufdam areiix humilis repercuflum
focundum quod fcriptum eft : A u t non timebitis
me , dicit Vominus , qui pofui arenam fines mari ?
Infirmiflìmo itaque omnium a vilis fabulonis pul-
vere vis maris intempefta cohibetur, 8c velut
habenis quibufdam cceleftis imperii pxxfcripto
fibi fine revocatur, violentique a:quoris motus
in fo fe frangitur , atque in reduétos finus fuos £
feindìtur.
rr. Ceterum nifi vis ftatuti cieleftis iniiibe-
r e t, quid obftaret quin per plana ^Egypti, quifc
maxime huinilioribus jacens vallibùs cmpeftris
afleritur, mare Rubrum ^Egyptio pelago mif-
ceretur ? Denique docent hoc qui voluerunt
ha:c duo fibi maria conne&ere , atque in fe
transfundere. Sefoftris ^Egvptius, qui antiquior
fu it, 8c Darius Medus , <: . majoris contuitu
potentia: in eiFedum voluit adducere, qtiod ab p
indigena fuerat ante tentatimi. Qua: res indicio
e ft , quod fiiperius eft mare Indicum, in quo
mare Rubrum, quam xquor ^Egyptium quod
inferius alluit. Et fortafle ne Iatius fo mare effìm-
■ deret, de fuperioribus ad inferiora prjecipitans,
ideo molimina fiia rex uterque revoca vit.
is in tempe f t ate cobi be-
. . . Carn. Corb. Ben.
cunfti fere mlT. ncc non infra num. 15. Edit.
. 4. in^uibusTocis^efdem^omnes mil', acquc
is noftri. See
S. Ambr. Tom. I.
Corb.
i modo
C A P U T I I I .
Collettioncm aquarum unam dp continuum effe, nomina
vero pro diverfitate regionum diverfa. g u o -
modo locum aquis, to to orbe dijfufls, Veus parave-
rit. Item de lacubus d r Jtagnis fu b una congregatane
comprehenfìs-,
ii- r \ Uxro nunc, cùm dixerit :b Colligàtùr
V y aqua in colle fi ionem unam ; quomó-
do diffufas per lacus j paludes, ftagna, aquas, 8c
fuperfufas vallibus 8c campis omnibufque pla-
nioribus locis, currentes fontibils atque flumi-
nibus, una pótuerit tecipere colleftib : aut quò-
modo una colledio, cùm hodieque diverfii fint
maria ? Nani 8c Oceanum mare dicimus, Se
Tyrrhenum , Se Adi-iaticum , Se Indicum , Se
¿Egyptium, Se Ponticum, 8c Propontidem, 8c
Helìeipontum, Se Euxinum, ^Egieum, Ionium
Atlanticuhi. Plerique edam Creticum, Se Sep-
temtrionale Cafpium appellant mare. Unde
confidéremùs Scriptura: verba, quje librato fune
tutrinata examine;
13. Colligatur,inquic^aqu4 in coller 'mem unam.
Una aquarum , jugifque 8c contili^., congregario
e f t , fod diverfi finus maris, ut quidam de
Scriptoribus forenfibus ait. Namque pontus c
maris noftri finus ampliifimus , meritoque in
diverfis locis diverfa funt nomina, quia voca-
bula aquis , ex regionum vocabulis adhxforunt.
Una autem congregatio ar arum, eo quod jitgis
unda atque continua ab *ndico mari ufque ad
Gaditani oram littoris, Se inde in mare Rubrum
d pxtremò circumfuia Orbem terrarum includit
Oceano : interius quoque Tyrrhene Adrias ,
Adria: cetera maria miicentur , nominibus dif-
tinda non fludibus. Unde pulcre habes, quia
Deus congregationes aquarum vócavit maria.
Ita Se una eft generalis coliedio , qua: dicitùr
mare, Se multa: collediones qua: maria pro re-
gionibus nuncupantur. Sicut enim multa: terree
ut Africa, Hifpania, Thracia, Macedonia) Syria
, ^Egyptus , Gallia 3 atque Italia pro regio-
tìum appellantur vocabulis , 8’ una eft terra :
ita multa dicuntur pro Iocor,_..i appellationi-
bus maria 3 Se unum eft mare, ficut ait Propheta
, dicens : T u i fu n t c a li , d r tua ejl te rra , orbem
terrarum dr plenitudinem ejus tu fun d a fti , Aquilo-
nem dr mare tu creajli. Et ad Job iple Dominus
ait : Condufi autem mare portis.
14. Nunc quia de una colledione diximus ,
illud occurrit 5 utrum cùm per omnem fere terram
Se fuper terram e fuerint dìiFufie aqua: per
valleftria agrorum , concava mondimi , plani-
tiemque camporum , modo eequoris fuia con-
gregatio una potuerit omnes illas aquas recipere
atque exinanire terras , qua: ante fufo per uni-
verfiim flumine ftagnabantiir; Nam fi ita operta
erant omnia 5 non enim d iceret, vila eft terra
dici po/IIc, pontus maris, quo ufurpatur, folum terra, & Umilia.
<1. MlT. aliquot & edit. Am. atqiic Era. extrema circumfufo orbem,
quidam miT. orbe, Sic. A lii aliquot & edit. Rom. ex tremo circumfufo
orbem, & c . A l i i denique 8c edit- G ill, ut nos in textu. ib i dem
mlf. V ift- itnus,Colb . Se Big. includitOceanus.
e- Sic antiqua: edit. & plures nuT. Aliqui liabent f i f a congrèga-
tione una. Rcg. fufas congregatio una. N o n afpcrnanda leibio. V c -
riun edit. Rom. totiim locum ita confarcinat :fuerint aquà per vallee
agrorum. . . . modo tquorisfufn, quomodo congregatio, 8cc.
C ij
Plat. it.
Timeo.
Pf. 88.: