4.67 Saniti Ambrofii 4^8
pum verebat eìus, qui dicit in Evangelio : Venit A gratiam rediret^ quia propterea carnem fufeep.
M Ü 8 & io M imeniet nihil-N i- xamserat dominus Jefos >& venturusM terrai,
hil eil e n im quidquid eli diaboli, quod nullató Ut multiplicatam nobis donaret vemam delie,
poteft habere perpetuitatem atque lubftantiam.
a lea cunfti miT. a c edit, prxter Rom. q u x h oc initium capitis
cxhibet in earn formam, Et Jacob abiit viam; & reff ideas vid.it .
casira D ei metata, & obviavcntnt ei AngeliDei. Profictfcenti,
b Omnes edit, a c mfl. aliqu o t , earn invitaret. . . . emendam fa - j
taret. AliimiT-antiquiores & numerofiores, earn invitaret • • ■ emen-
dum, Long. V a le, emendandum, putaret. Syllcpfis eft qua conftruc- | It io refertur ad vocemfratris in priori membro poteftate comprc-
henfam. Poft verbum futaret, lubjungit edit. Rom. D ix it cnim:
Placabo faderti ejus in donis prteedentibus ; quod iupcifluum eli , I& in omnibus mlT. & a liisedit. delìderatur.
c Cod. Long. Remig. Se Th eod . lècunda m anu, Hac igitur prò-
piletta Spiritar» fa n d am Patriarchìi fignificat.
15. Ipfe autem eit qui prxfigurabatur in Jacob
dominus Jefus, duorum vir conjugiorum»
hoc eft, confors quidam Legis & gratin,qui vir-
ginem Rachel ante dilexit, 8c prxdeftinatam i t
bi in conjug’ ’m pio amabat affedu-. Sed quo-
niam Lia tan uam Lex fubintravit,& oculis in-
G e a .j 3.3.
Deut. é. 13.
torum.
18. Denique petituriis a fratre concordiam
dormivit in caftris, Perfeda virtus habet quietis
rranquillitatem & ftabilitatem 5 ideo Dominus
donum ejus perfedioribus refervavit dicens: Patern
me um relinquo vobis,pacem me am de vobis-P er-
fedorum eft enim non facile mundanis moveri,
firmior obrep.it tamquamSynagoga,qua:men- fi non turbari ttìetu,nórt exagitari fufpicione, non
tiseccitateChriftumviderenonpotuit,fupersu ^
bundavit gratia landa Rachel, qua lupra pri-
mum illud eft expetita conjugium, qua Eccle-
fix principatum futurum jam tunc nominis lìti
interpretatione fignabat,Beata Rachel,qua abf-
tùlit opprobrium Tuo partu : beata Rachel, qua
abfcondit cultus, errorefque gentilium , qua
fimulacra eoruin piena effe immunditia decla-
ravit. Nemo credat paterna pietatis Iafam effe
terrore concuti, non dolore vexari: fed quali in
littore tutilfimo adverfum infurgentes fiudus la-
cularium procellarir mentem immobilem fida
ftatione placidare. 1 10c firmamentum chriftia-
nis mentibus Chrìftus invexit, pacem internam
invehens animi? probatorum j ut non turbetur
cor noftrùm,nequeexagitetur animus. Hatìc pacem
iuper omnem mentem elle Apoftolus doc-
tor adieruit dicens : E t f a x Ver qua exfuperat omreverentiam,
quod ftante patre fedit j quoniam C nem mentem, eußodiat corda v e f r a -, & fenfit
Philip. 4,7
fcrip tuni eft : Q u i plus fecerit patrem autmatrem
qtiam m e , non ejime dignus. Ubi caula agebatur
religioni, fides debuit fedem habere judicii, &
quafi rea ftare perfidia.
C A P U T VI .
Angelos in itinere v id e i S . Iacob. idem f r a t t i occur-
reus fepties adorai. Denique concordiam ab eo pcti-
turus in cajìris dormii. gu a , omnia quid Jignifi-
cent, aperitur.
26,^T J Me eo ufque probata flint,litproficiff
J f centi fando Jacob Angeli D ei occur-
rerenc. Denique vidit caftra Dei applieantia,&
ait: C a fra Dei hac fu n t. Perfedis enim & fideli-
bus divina folent adeffe prxfidia. Perfedus au-
tem cogitabat de reconciliatione fraterna^ ita ut
humilitate b eum invitaret, officiis acquireret,
muneribus quoque emendum putaret. Occurrit
itaque fratti cum muneribus , uxoribus, & pich
riß o Iefu. Frudus itaque pacis eft non per turbari
in pedore. Denique vita jufti quieta eft, iri-
jiiftusautem inquietudinis& perturbatioriis ple-
nus eft. Itaque amplius fuis fufpicionibus affligi-
tur impiits, quam alienis pleriqiie verberibus:
majorelque vibices vulnerum in ejus animo funt,
quam in eorum corpore qui ab aliis verberantun
19. Grande eft intra ie aliqüeni tranquillum
e ile , & libi convenire. Foris pax aut imperato-
D ris lbllicitaprovidentia,autmanumilitum quac-
ritur, aut bellorum prolpero cedit eventu, aut
internecione aliqua barbarorum, ii in le hoftili
motuluaarma convertant.Inea pace nulla nof.
tra virtus, ledeventus eft.Certegloriapacis il-
liusad imperatorem refertur ziftius pacis frudus
in nobis eft,quas eft in mentibus finguloritm,quie
tenetur affedibus. Iftius pacismajor eft frudus,
quo ipiritalis nequitiie t< camenta, quam quo
arma hoftiliarepelluntui fta pax fublimior,qu«
gnoribus fuis 5 ut etiamfi ipfe indignaretur, ne- E corporalium palfionum excludit illecebras, per-
celfitudinis oblèquiis inflederetur.
27. E t adoravit fepties in terra. Quid libi iftud
vult elle ? Lex dicit : DominttmDeum tuum adora-
b is , & ip(i fo li fervies ; & hic adorat intemperan-
tem, iracundum , minantem parricidale flagi-
tium. An terram adoravit,illamfumano cruore
concretam, lèrpentium in f venenis, aut
jejuna infelicem glarea, aut duris atque afperis
inhorrentem cautibus?Quid libi etiam vult quod
turbationefque mitigar, quám ea quze barbáricos
fedat incuríus. Plus eft enim claufo intra te
Iiofti reliftere, quam remoto.
C A P U T V I L
Iacob cum Deo lutta tu r, & tactofemoris ñervo clau^
dicat. Vim Dina illatam fratres ulcifcuntur, quos"
Jacob pater improbat. Isjubetur in Bethel habitare
, quo fa n t fa Ecclefia prafiguratur.
fepties adoraverit? H xreret folutio, nifi illud oc- F 30. i Taque Jacob quñeor íuum ab omni fímulcurreret
quod Petro interroganti in Evangelio :
S ifr ater meus in me peccaveri t , quoties dìmittam ei,
ufque fepties? Re fo n d i t e i dominus Jefus : Non folum
Jèpties, fe d ufque feptuagies fepties. c Hoc igitur
prophetico ipiritu iàndus Patriarcha lignificai,
in advenientemrelpiciens,qui non folum ufque
fepties, ièd etiam ufque feptuagies fepties ve-
niam fratri laxari juberetjut ejus contemplatone
conventus Elàu injuriam quam le accepillè
putabat, remitteret fratri, & quamvis laffus in
tate mundaverat,& pacificum affedum ge-
rebat,poftquamrejecit omnia fua,iolusremanfit,
Sdudatus eft cum Deo.Quicumque enimfiecula-
rianegligit, ad imaginem fimilitudinemque Dei
propius accedit. Quid eft enim ludari cum Deo,
nifi virtutis fufeipere certamen, & cum fuperio-
re congredi,potioremque ceteris imitatorem fieri
Dei. Et quia infuperabilis erat fides ejus atque
devotio,lècreta ei myfteria Dominus revelabat,
tangens latitudinem femoris ejus -y eo quod ex
De Iacob & Vita beata Lib. 11.
ejus erat generatione dominusjefus oriundus ex A
Virgine, qui D eo nec impar, nec inarqualis ef-
le t : cujus crucem obftupefcentis femoris latitude
fignabatjeo quod difful^ per univerfum mun-
dum remilfione peccati,lalutaris foret omnibus,
qui ftupore fui corporis dc fopore refurredio-
nem tribueret defundorum. Unde non immeri-
«6 exortus eft fol fandojacob,cujus generi crux
Domini falutaris illuxit: limul quia lol ei oritur
juftitia:, qui Deum cernit j quiaiple eft lumen
a:ternum. B
31. Claudicavitautem Jacob a femore luo: Propter
hoc non manducant hodieque f i li i Jfrael nervum.
Utinam manducaffent & credidillent. Sed quia
non erant faduri voluntatem D e i , ideo non
manducaverunt. Sunt & qui ita accipiant, quod
ideo claudicaverit ab uno femore Jacob, quia
duobus populis ex ejus generatione manantibus,
unius ftupor jam tunc circa fidei gratiam decla--
rabatur ruturus. Iple eft ergo populus qui ftupore
perfidix claudicavit. C
32.a Denique non multo poft revelationem i f
tiufmodi ciim effet ab alienigenx filio Dina filia
Jacob deflorato virginitatis pudore temerata,
fratres ejus qui non intellexerunt myfterium,
alienigenas qui locietatem fidei per conjundio-
nem generis offerebant, vindidx ftudio pereme-
runt, Jacob autem qui mor?1* manfuetudine cle-
mentiam diligebat, vel m; co ipiritu facra^
mentum congregandx ex gentibus prxvidebat
Ecclefix,in vitus & dolenter b fcenam illam exac- D
t x ultionis accepit.Unde prophetanti adventum
dominiJelii refponfum divinum eft datum: E x -
Jurgens adfeende in locumcBe thel, hoc eft,in do-
mum panis,ubi natus eft Chriftus, licut Michxas
• propheta teftatus eft dicens: E t tu Bfthleem do-
mus Ephrata non es m in im a , u tfis inter principes
Juda. E x te enim e x ie t princeps Jfrael, & egrejfus
ejus ab in itio , a diebus facu li. Vere domus panis,
qux domus'Chrifti e ft, qui nobis panis lalutaris
advenit e cxlo jutjam nullus efuriat cibum fibi E
immortalitatis acquirens. Ibijubetur habitare
Patriarcha, ibi altare facere Deo qui apparuit
ei. Ibi deos accepit alienos,& abfcondit eosd lub
lentifco: ibi quoque fepulta eft Rachel in via
Ephrata, hxc e ft, Bethleem. Ibi etiam colum-
nam ftatuitjacob fupra monumentum ejus.
33. Quanta myfteria,quia ibi eft Ecclefia Dei,
in qua apparet Deus,& loquitur cum fervis fuis.
Ibieripiuntur, 8c abfconduntur fimulacra gentium.
Fides enimEcclefix omnem oblervantiam
gentilitatis abolevit.Sed cur fub lentifco abfeona
. Rom. edit, io la : Egrejfa eft autem Dina filia Lit,, quam fe -
ferit Iacob , ut cognofceret filias indigenarum: & vidit earn Sicherri f i -
lius Hemor Hevens, princefs terra; & accifiens earn dormivit cum
iila. Denique non multo f oft f a d am fupra reiielationem citm ejfet-St c.
Q tubus verbis cap. 7 . exordicur.
b. Scenam locum arboribus opacumelTe diximus 1. a. Hcxaem.
c. 8. n. ja . Sed quia poemata dramacica q u x iftic autiquitus ag c-
b antur, in thcatra poftmodum tranilata iunt j ideo Icenx nomcn
ad h x c fignificanda, & inde.per fynecdochen ad cruentas a<£tio-
n c s , quaics in eifdcniexhibcri fo lcn t , tradu¿1 um eft. Quapropter
parum fcitc pro fcenam mil. nonnulli cidem poiuerunt.
cl N o n h ic folum, fed etiam 1. 1 . de Abrah. c. a. n. y. & 6. at
1. a . c .y . n . ax. mlf. mclioris notxlegunt Bethleem. Et ccrte Am-
broiio cumdcm locum cffe Bethleem a c Be the l, cum hujus vocis
e x p o fitio , quam il l i femper fu b jic it,tum orationis lerics non obf-
cure indicant. A t le&ioncm omnium edit. & non paucorum miT.
iinmo Scripturx etiam amftoritatc muni tarn retinuimus.
d. I ta m lf omnes ac edit. ant. Rom. v eto ex Bibliis rcpofuit h ic
& infra fub terthinfho.
derit, quxro ? Certe genus iftud infructiiofum
eft. Ibi ergo iunt dii gentium, libi nullus eft fruc-
tus. Ibi inaures gentilium infodiuntur quasde-
derunt Jacob, ut jam novam linguam audire ad-
fuefeant j veterem perfidix fonum nefcialit, ob-
furdefeanc aures eorum làcrilegio, 8c munden-
tur ad gratiam. Non immerito ibi làndus Daniel
fammi adverfus Sufannamteftimonium de-
prehendit. Ibi enim volebat adhuc radices fuas
locare perfidia : lèd lateré non potuit, quia prò-,
phetico fpiritu deprehenfa eft.Congruus autem
error c preiby teri verx confeffioni, ut ibi conta-,
minatam diceret caftitatem.ubi gentium defolÌa
fimulacra funt. Sed veritas Ecclefix f non texit
perfìdiam , fed abfcondit, 8c aures gentilitatis
obftruxit,
34. Convenienter quoque ibi fepulta eft lane-,
taRacheljquia omnes qui baprizantur in Chrif-
to, conlèpeliunturcum Chrifto. Sic enimdoce-
mur, dicente Apoftolo:Co»/è^#/ri enimfumus cum
ilio per baptifmum in mortem ; u t quemadmodum il-
le fu r r e x it a mortuis perpropriam virtutem fufeita-
tus » ita & nos ejus gra fia refurgamus. T unc igitur
vere ablconditur omnis error gentilium , cùm
quis fuerit ablutus à vitiis j quia confixus cruci
vetushomo nofter nefeit jam veteri lervire peccato.
Competenteretiam columnaftatuiturfu-,
pra monumentum Rachely quia Ecclefia eft co-
Iumna 8c firmamentum veritatis.
C A P U T V I I I .
De laudabili fa n f i i Jacob fen e tfu te , in qua futu ras
dubiafqueres , a e v ita fu a finem pravi de ti
ncc non agenda difponit.
35. Enuit autemjacob $ 8cjam ante iènuerat
nioribus: ied certabant in eo impigra vi-
vacitas juventutis, & tranquilIitasfeneftutis.Eft
enim & iènectus virens grati ' juventus cana
confiliis, de qua dicit Scriptura : Senetfus enim
venerabilis. E t , A ta sfenettutis v i ta immaculata.
gEx hac vita fuitJacob,qui bonis operibus prx-
venit tempuslongxvx fenecturis j ut 8c fruétum
ejus ante tempus carperet, & poftrema ejus in
tempore non timeret. Beatus quidem &juvenis
qui bene vivit : ièd beatus 8c fenex qui bene vi-
xit. Quod enim juvenis iperat, adeptus eft fe-
nior : quod iènex fuit, optat hoc ellè qui juvenis
eft. Certe hic inquieti maris longiore fibi
adhuc curfu manente, jadatur fludibus : fenex
vero ficut in portu, ita in ftatione eft fenedutis.
Erat itaque hujuimodi Jacob, qui vix iperanda
juvenibus bona incolumi 8c tuta gratix clave
c. Rom. edit. fresbyterii veraconfeftìonis; ut ibi contami»atam dif-
ceretcaftitatem. Alia: cum mif. omnibus conveniunt, nifi quod ha-
bent cpnfejfionis. Minus bene. Hujus enim loci hic iènliis eft : Error
feu mendacium preibyteri adièverantis Suiànnam fub arbore
infruAuofa corrupcam fuifte, lignificavit ibi caftitatem fidei con-
taminatam, ubi géntium & c . Nani quod fupra dicicur Daniel
ibi falfum teftimonium dcprchendilfc , vo x ibi non ad arborem
Bc cb cl, fed aliam ei llcrilitace fimilem referenda eft.
f. Edic. vcc. non texit perfidìam, (£> aures Si c. Rom. nondetexit
perfidiar», fed abfcondit, & aures & c. MIT- vero legune texit cum
vet. edit. at in reliquis cuin Rom. convcniunc. Videtur autem
Doiftor fantìus id innuere, Ecclefiam in Danielis,calumnix prefi.
byteros convincentis.perfona gentilitatis perfidiam non tcgerc, id
eft , non d ilfimulare, lèd convincere : poftea tamen in gentilibus.
qui convertuntur eam per baptifmum abfcondere feu ablucre, ut
q u x lèquuntur, iàtis ollendunt.
g. Rom. edit. Senutrat ergo Iacob. V e t . E x hac vita fugit Iacob.
Mclius mlT. omnes, Ex hac vita fu i t Iacob , id eft , ejufmodi v i-
tam duxit, qualis fupra deferipta eft.