A
C A P U T V I I I.
wmm terroris habere ipfam mortem, fed opinionem de
morte terrori effe i qua quìdem of into ad vitam referenda
efi. Duascaufas èffe cur mors habeatur terribilis,
quibus refutatis, mors variis teJHmoniis >
fedprafertim B. Job auftorstate pr&dicatur.
3I. Uod fi terribiìis apud viventes xftima-
V J tur,non mors ipia terribiìis eft, fed opinio
de mrirte, quam unufquifque pro fuo inter- p
pretatur affèctu, aut pro (uà confeientia perhor-
refcit. Sua: igitur unufquifque confcientix vulnus
accuiet, non mortis acerbitatem. Denique
juftis mors quiecis eft portus, nocentibus nauffa-
gium putatur. Certe iis quibus graviseli timor
mortis, non eft grave mori, fed grave eft vivere
fub metu mortis. Non ergo mors gravis,ied me-
tus mor' . Metus autem opinionis eft:opinio vero
nofti. :nfirmitatis, contraria veritati. Nam
per veritatem virtus, per opinionem infirmitas. C
Opinio autem non mortis utique,ièd vita: eft. Er*
go illud grave vita: magis invenitur effe. Liquet
igitur quia mortis metus non ad mortem referend
a e f t , fed ad vitam. Non enim habemus quod
in morte metuamus, fi nihil quod timendum fit
vita noftra commifit. Etenim prudenribus delic-
torum fupplicia terrori funt: deliba autem non
mortuorum aclus funt, fed viventium. Vita igitur
ad nos refertur, cujus acbus in noftra potef-
tate eft : mors autem nihil ad nos 3 eft e un iepa- ]
ratio anima; 8c corporis:anima abiolvit. ,corpus
refolvitur. Qua: abfolvitur, gaudet: quod refol-
vitur in terram fuam,nihil ientit : quod nihil ièn-
» t i t , a nihil ad nos.
32,. Tamen fi mors malum, quomodo juvenes
non timent fieri fenes,nec finitimam morti veren-
tur aetatem 3 patientiufque deficit qui prxfumta
morte deficit, quàm qui inopinata. His quoque
qui mortem malum putant,aptum reiponium ar-
bitror, quia per vitam ad mortem eft tranfitus: ;
per mortem autem ad vitam reditus. Neque
enim nifi qui mortui fuerint, pofliint refurgere.
Infipientes autem mortem quafi fummum malo-
rum reformidant : fapientes quafi requiem poft
labores, 8c finem malorum expetunt.
33. Duabus autem ex caufis mortem infipientes
verentur. Una, quod earn interitum appellant:
interims autem hominis effe non poteft , cùm
anima fuperftes corpori fit, falvo eo quodipfum
corpus maneat refurre&io. Altera autem caufa,
quod pocnas reformident,poetarum videlicet fa,
b buhs territi,b latratus Cerberi, 8c Cocyti fluminis
triftem voraginem,Charontem triftiorem,fu-
riaruin agmina, aut prxrupta tartara, in quibus
hydra fxvior fedem habeat. Tityi quoque vifce-
ra reparandis fcecundafuppUciis,qux vultur im-
manis fine ullo fine depafcitur. Ixionii quoque
orbis perpetuam fub poenx atrocitate vertigi-
nem ,tum faxi defuper imminentis fuper capita
accubantium inter epulas impendentem ruinam.
a . Edit, omncs, & mff. a liq u o t , nihil agnofcit. Scd novcm baud
infimx nota:, nihil ad nos.
b. Omncs edit, latratoti cants infemalis Cerberi & nautam
inferni gurgitis Charontem. Sed h xc verba, cqpis infernalis, & c. qua:
refeidimus è tcxtu , ncque in V a t. ncque in G a ll. mil. reperiun-
tur ; fatifquc probabile e li ex alicuj us gloifa v el margine , ubi e x -
Hìec plena funt fabularum, nec tamen negave-
•rim pcenas efle poft mortem. Sed quid ad mortem
id quod poft mortem eft ? Si autem qua: poft
mortem fimt,referantur admortem jeadem etiam
qua: poft vitam funt, referantur ad vitam. Nulla
ergo erunt fupplicia qu«e referantur ad mortem.
Mors enim, ut fupra aiximus, abfolutio eft 8c fe- sup. cap. 4.
paratio anima: &c corporis : non eft autem mala
folutio ; quia diflolvi 8c effe cum Chrifto multo Philip.XllJi
melius. Non igitur mala mors. Denique mors
peccatorum peffima. Non utique mors peflima Pfai. 33 u.
generaliter -.fed peffima fpecialiter peccatorum.
Denique pretioia juftorum. Unde liquet acerbi- p/- 9.
tatem non mortis effe, fed culpx.
34. Pulcre autem Grxci à fine mortem appel-
laverunt 3 ’T%\wdùi enim mortem appellant, eo
quod finis iftius vitx fit. Sed etiam iomnum Scrip,
tura nuncupat mortem, ficut eft illud : Lazarus /oban-
amicus noßer dormir fed vado utfufcitem eum. Somnus
autem bonusj quoniam quies eft, ficut fcrip-
] turn eft : Ego dormivi, & requievi,& furrexi ; quo- Pfal. 3. s.
ni am Dominusfufcepitme.Dnìcis igitur quies mortis.
Denique Dominus fufeitat quiefcentes,quia
Dominus eft refurreétio.
35. Illud quoque egregium,quodait Scriptum:
Ante mortem non laudaveris quemquam. Unufquif- E«//. n.
que enim in nòviffimis fuis cognofcitur, 8cin fi- 3°’
liis fuis xftimatur, fi bene filios fuos inftituit, 8c
difciplinis competentibus erudivit. Siquidem ad
negligentiam patris refertur diflolutio filiorum,
)T um quia unufquifque,quamdiu vivit,obnoxius
eft lap fui, nec feneftus immunis à crimine j ideo
legis quia Abraham mortuus eft in feneflute bo* Gen- *
na, eo quod in bonitate propofiti fui permanfit.
Mors igitur vita: eft teftimonium.Nam fi laudari
ante gubernator non poteft,quam in portum na-
vem deduxerit, quomodo laudabis hominem ,
prius quam in ftationem mortis fucceffèrit?Et ip-
le fui eft gubernator, 8c ipie vitx hujus jaclatur
profundo, quamdiuiniàlo ifto,tamdiU inter nau-
l fragia. Dux ipiènifi confeclo praelio non fumic
lauream, nec miles arma deponit,nee ftipendii
mercedem adipifeitur, nifi hofte fuperato. Mors
igitur ftipendiorum plenitudo,fumma mercedis,
c gratia miffionis eft. 1 , c
36. Quantum autem morti dedit iàn<ftu& J o b , loh' ^
qui dixit : Bene di ft io morituri in me ventai ? Nam
etfi Ilaac benedixerit filios fuos moriens,8cJacob
benedixerit Patriarchas:tamen benedidionis il-
lius gratia poterai folis benedicentium meritis
deputari,vel piotati paterna:.Hlc vero nulla prerogativa
meritorum eft, nulla pietatis, ied folius
mortis privilegium : cùm benedictio cujuique
morituri tantum virtutis habeat, ut earn fibi
fandüs Propheta optaverit. A c per hoc cogite-
mus fempernunc verficulum,8c corde teneamus.
37. Siquem viderimuspauperem moriturum,
fumtu juvemus j 8cdicat unufqp;r e noftrum :
Benedict io morituri in me ventai. . quem videri-
mus debilem,non deieramus-.fi quem in extremis
pofitum, non relinquamus:oecurrat 8c nobis diplicatiönis
gratia p o lita fu crant, in corpus irrcpfilTe.
c . Sic.omncs edit. Se paucimll'. In a liis autem eli aliqua di vet litas.
Quidam enim , gratia , remtjfto eft : quidam , gratta remijpo-
nis eft : quidam , gratia admiffionis eft : quidam denique , gratia
amijjìtniseft. Verum hxcad miflioncin qua: militibus emeritis da-
b atu r, alludi conßat.
tere tenOHH»murimii» me venUt. Landet & te A poris hujus in bonis efle,caveamusne agglutine.
' . - . r~ , r r- ... 1_ L.ue i"nmnri tur anima noftra huic corpori,nnep rcnommmmii icrPeaJtfulirr,
ne inhxreat, ne trahatur a corpore,8c tamquam
ebriaperturbationibusejus vacillet 8c fluitet,nec
fe ei credatatque ejus deledationibus, utcom-
mittat fe ejus ienfibus. Nam 8c.oculus ejus error
8c frauseft,quia fallitur vifus:8c auris ejus deeep-
tio eft,quia 8c auditus illuditiirtSc fapor ejus de-
ceptio eft. Denique non otiofe didum eft: Oculi v*0V- T4-
bue moritiirus , unufquifque * depofitus
ævo ^inulquifque confedus vùlnere gravi, unufquifque
morbo abfiimtus,8c jam morti pro; .mus.
H ic verficulus quantos benedici fecit ? C oties
mihi pudorem incuffit, fi moriturum pra :rii, fi
non vifitavi graviter ægrum, fifaftidiviinopem,
fi captivum non redemi,fi fenem fprevi?Sit ergo
in corde id femper,ut ftimiilet duriores,ut admp- f H
neat promtiorcs Refonent te poftrema verba tui recta videartt. Yxfttngua tua non loquaturferver- p/ 33.14.
morituri, &benediaionem tui egrediens corpo- B ■ Quod non'elTet diaum, nifi frequenter erta.
re atiima'fepum vehat. Eripe etiam eum qui ad
mortem dueitur¡qui periturus erat,nifi tu lubvér
«niffès j ut dicas : Bene dittioperituri veni at in me.
C A P U T I X .
rent/Vidifti meretrrcem,captuses vuku ejus, 8c
forma decoram putaftirerraverunt oculi tui,per-
.verfa viderunt,alia nuntiaverunt.Nani fi vere vi-
diffènt, vidiflent deformem meretricisaffedum,
•inhorrentem procaciam, indecentem impudici- .
tiam, marcentes libidines, tetram colluvionem,
anima: vulnera,confeientia: cicatrices. £)ui vide- Matth. s•
ritjnquit,mulierem adconcupìfcendum b Vides b
quod ifte falfiim quxfivit, qui non veritatem,fed
Q adulterium requifivit. Videre enr "luxfivit ut
concupifceret,non ut verum cognoiceret. Errat
igitur oculus,ubi errat affe¿tus. AfFc&us ergo de-
ceptio eft, deceptio.vifus. Et ideo tibi djcicur:Mr Prov. c . t j .
capiaris oculis tuis,id eft,non capiatur anima tua.
Mulier enim v'trorum pretiofas animas capi e. De- ibidem. % e
ceptio eft auditus. Denique blandimento multo ibid.7. zu
-iermonis mulier fornicaria íxpe juvenis cor iè-
Concluditur mortis-bonum ex interitu corporis ó* im-
mortalitate anima:qua immortalitas multifariam
oflenditur.Cui accedi t adfugiendam corporisfocie-
tatem,& frojè quondamfummi boni conjunftionem
exhortatio.
p p Uis igitur dubitetde bono mortis,cùm
I ) id quod inquìetum,id quod erubeicen-
dum, iti quod inimicum nobis e ft, id quod vio-
lentum, id quod procellofum ,8c ad omnia vitia
illecebrofum eft ,.conquiefcat 8c jaceat, Se quafi
•fera claudatur cavea fepulcri, relinquatur rabies
ejus exanimis, 8c emortua compago viicerum in
terrain reiolvatur : id autem quod familiare vir-
•tutibus, amicum difciplinis, ftudiofum gloria:
duxit,decepit, illufit.
41. Ergo non Iaqueis nos credamus 8c retibus
fequax boni, Deo fubditum eft, ad illud lublime D üs qux decipiunt & illudunt5quia corda tentan-
•evolet} 8c cum ilio p u r o 8c perpetuo bonoatque imne mn ur
■immortali maneat,ìpfi adhxreat 3 8c cum ipio fit
-de quo cognatiotìem ducit,ut quidam ait : Cujus
■é-genusfumus?Non enim me ’ ^ nimam cum corpore
manifeftum eft , quia n, --ft de corpore.
'Non effe autem earn de corpore Scriptura mul-
-tis modis edocet. Nam 8ç Adam à domino Deo
-noftro accepit fpiritum vitx , 8c fadus eft homo
tur, impediuntur cogitationes,qux impediuntur
vifu , impediuntur auditu, odore, tactu,. fappre.
Non iequamur illecebròia 8c fedudoria -.fèd fe-
quamur illud quod bonum eft, illi adhxreamus ,
illud imitemur, illius prxÌèntia, illius communi-
.catio nos meliores faciat,mores noftros coloret,
illìus quxdam nos fòcietas informet. Oui enim
l bono adhxret, adfumit inde quod b. ini eft j
-in ànimam vivencem. Et David* ait: Convenere % ? ;
animarne» in requiem qui» Vommm benefe- E eletto elettm cm H
H i . Et in quo benefteerit, audi : M B Me. am innocente mnocem erti:Affiduitate enim atque
ut mini, e u n [ f , , r; imitatione quxdam fimilitudmis imago formatur.
Ideoque addidit: Quoniam tu illuminas lucer- ibide»
nam mcamfDomine.Etenim qui appropinquat lumini
, citius illuminatur , 8c plus in eo fplendor
xterni luminis refulget è proximo. Erg mima
qux adhxret illi invifibili bono D e o , ai icimmortali
, 8c ipfa corporea hxc fugit, 8c terrena,
8c mortalia derelinquit, fitque illius fimilis cjuod
ravtt, inquit, pedes meos d lapfu. Vides gratulan
eummortis hujus remedio, quia finis hidus eft
erroris,quia culpa, non natura delecit.
39. Denique quafiexucus& liber, dicit: Placebo
Domi■n o in regione vivorum. jija eft enim vivorum
regio. Denique illam animarum requiem dicit
terrain effe viventium, quo peccata non penec
a nr ubi virtutiim vivit gloria. Ifta autem ri
plena eft mortuorum,quia p
, ritoquedidum cd-.Dimitte mortuosßpehre mortuos
fuos « Sed & fupra fimilker aiz: Anima ejus mboms
demorabitur, &femene}us kercditnbitterram, hoc
eft ánimatimentis Deum habitábít m bonis, ut
femper in eis fit,8c fecundum ea. Quod poteft
etiam de eo accipi qui fit in corpore jilt 8c ipie fi
timeat Deum, in bonis habitet, 8cin cxleitibus
fit 8c poffideat corpus fimm,8cdomineturei qua-
fi in fervitutem redado,8c poffideat hereditärem BMI 8c cæleftium promifforum.
delidorum,me- F defiderat,in quo vivit 8c pafcitur;8c quiaiiumortaIiintendit,
40. Unde 8c nos fi yolurous poft mortem corena
noneftipffimortalis.O enim pcc-
cat,moritur j non utique aliqua fu rifiòlutione,
fed merito moritùrDeo,quia vivit peccaco.Ergo
qua: non p e ccat, non mo- i r q u i a manet in
iubftantia fili, manet in vi ite & gloria.
41. Nam quomodo fiibftanda ejus interire poteft,
cùm ùtique anima fit qua: v uminfunditiEt
cui anima infunditur,vita infui tur:aquoani-
ma difcedir, vita difeedit. Anii ■ ergo vita eft.
.Quomodo enim poteft morteli .xipeEe,cùmfit
eontrariaìlkcuc enim nix calorem-non recipit,
*. De hac voce videlìs lib'J j . Hexaem. c. i'j. i
■ a. Rom. celiti Sed & D avid alibi. Alia’ cum <4 fupra f i mili ter. Dicitur autCm [apra , comp.i
paiicis iietro veifibus cicatur. ltcriim non molti
ex uno Vat. cod. &po(fideatea. Vet. autem , &
mv re. | | dum ca, id eft , prope, feu jux ta ea.
nini bus mlT. Sed | | b. Addit edit. Rom. jam m ccchatus eft
.te ad Pf- x6. qui '
poft, Rom. edit-
11 ii mlT. ö? fteuncorde
fuo : qux quide^
■erba in aliis edit, atque in mtf. omnibus d c fu u t , fed ad àbfo 1-
endum fenliim funt omnino neccflaria.
C c ij