adh«rere cupiens. Interdum proprer colliga-
tionem anima: 8c corporis inclinatur ad carna-
les voluptates quibus infirma fubjicitur, fortior
non tenetnr. Affiidationes igicur forti viro co-
ron« funt, invalido infirmitates funt. Unde 8c
ille non timebat affiidationes quibus probaretur
merito, qui dicit : Nam & ciim venijfemus in Macedoni
am , nullam requiem habuitcaro noflra :fed in
omnibus fumus afflittati : f oris pugna, intus timores.
14. Sedut defcenderet in AEgyptum fames coe-
git. Exoritur enim f«va mentis fames , quando
appetentia carnis hujus exandat, 8c exfpedat«
aqua: faluti adverfie funt. Redigunt nos in an-
guftias corporis, cùm habendi cupiditasirrepit,
a luxuria fuavitati eft,cordi jadantia. Tentamur
omnes. Infleditur etiam fobrius animus, defcen-
dit in y£gyptum, Iioceft,inafflidionem corporis.
Sic tarnen defcendit, ut quali advena ad tem-
pus incolere ,non quali civis poffidere videatur.
Juftus enim dixit : Acbuena fum in terra hac. Et
alibi : Heu me, quod incolatu$ meus prolongatus efl.
ij. Defcendens autem Abraham in ÒEgyp-
tum, hoc e ft , ad feros 8c barbaros mores, qui
virtuti deferre nefcirent -, ne nocerent per invidiam
, dixit Sane , ne fe uxorem ejus diceret,
fed fórorem appellaret. Et hinc b grar e virtu-
tis myfterium , cui cito invidetur. Et iaco ut invidiam
reprimat, humiliorem fèpr«ftare debet.
Non libi principatum fuper omnes vindicet: non
libi ioli fapientiam quali pnecipuam arroget.
H « c eft quam libi Salomon uxorem acquilivit. !
Uxor enim precipuec eft uni debita. Itaque omnes
cupiunt tali fe copula dignos videri, ut do-
leant aliquèm libi pr«ferri. Quis tanta folus po-
tiatur puicritudine ? Soror autem quodam vel
jure germanitatis , vel nomine plerifque focia-
tur. Et ideo verum amatorem fuum integrum ab
injuria refèrvat.
16. Unde videntes earn .¿Egyptii, qui non poli
fent difcernere,nec virtutis formam cognofcere,
vulgari «ftimantes judicio, induxeruntad ty/annum,
hoc eft, ad mentem fuperbam qux pondus
fàpienti« non fuftinuit, & ideo afflidata eft. Ete-
nim cùm animam improbam virtutis intraverit
fermo , redarguii earn culpa:, errorifque pudore
•afficit, 8c prolaptionis torquet dolore. Namque
duminquadam fumns delinquendi libidine, ne-
bulis quibufdam infipienti« mens obducitur , &
fumo quodam iniquitatis oculi ejus caligantur 3
ne videat eorum , qua: concupifcit, deformita-
tem. Sed ciim omnis nebula tranlierit, 8c fàpien-
ti« fulgore fulfèrit, gravia torment? xercentur
in quodam male confcii fecretario. x.aque gra-
vior noftra mens judex eft confidenti« reatu, 8c
judicio poenitenti«.Quod li vel «gra per culpam,
vel invalida per infirmitatem , non potueritfer-
re ac perpeti virtutis pr«fentiam, dimittiteam,
atque à fe relegat, nec patitur earn volvi in fe ,
8c adh«rere cogitationibus fiiis. Et utinfirmiores
oculi Iucem refugiunt, ita mens invalida fkpien-
ti« fulgorem non fuftinet. Tales erant Gerafeni
a. Ita mff. omncs. Edit, autem , luxuria fuavitate, & cordis jac-
tantia tentamur omnes■
b. Mff. Corb. ac Long, grande fobria mentis myfterium.
c. I .a mil’, omncs- Am. autem ac Era. eft viri debita. V itio
pioculdtibio codicum quibus ufi funt : quod vitium ut G ill. &
Rom. edit, emcndarcnt, repofucrc, eft viro debita.
qui rogabant ut tranfiret de finibus eorum do-
minus Jefus.
17. Denique 8c ifte rex òEgypti ait ad Abraham:
fihridhoc fc c iß im ih i ig u a r e nondixifli mihi,
quia uxor tua efl : fed d ix ifli quia forortua e f l, &
fumferam mihi uxoremiEt nuncecce mulier tua ante
te, accipe,& recurre hinc. Intueamur animo intem-
perantem aiiquem qui intuitus caftitatis gratiam
quodam captus ejus decore fequendam putet.
Deinde pedilfequas ejus nei °ns quibus comi-
tata incedit, 8c ftipata advemt, fobrietatem fci-
licet, modeftiam ac verecundiam, parcimoniam
cibi, fugam lafcivi«, procacitatis, petulanti«|
d cautionem feriam, follicitam ciiftoaiam,fubito
aut ebrietatis fuccenfus calore, aut ipfius carnis
«ftu,aut occurfu forma: decentioris nequaquam
le tene , nec legi carnis repugnet 3 nonne dicit
: Pi. avi rem faciliorem, caftimoniam fequi :
fupra humeros meos, fupra vires meas eft. Rams
cui ifta jungantur. Vale caftitas, recede, recede
de finibus fenfuum meorum. Recurre cito
eo unde hue venifti : non fitftineo pr«fentiam
tuam, afflilo’* gravibus qu«ftionibus, dum te-
nendam tt <11 oitror, quam tenere non poffùm.
18. Converfus deinde ad aiiquem monitorem
fu i, qui ftuduerit in ejus mentem inducere a t
fuetuainem caftimoni«, allegans non arduam
fore, nec impoffibilem, fed pluribus fociam, fi-
nitimam ftudiofis, convenientem * voluntariis.
Quid hoc , inquit, fecifti mihi ? Quare non di-
1 xifti mihi quia uxor tua eft ? Hoc eft , qua: non
perfundorie, fed legitimo teneatur conjugio ,
fecum maximam vehat do tern, qua: invehat gravia
onera matrimonii, 8c dura: fcenus conjunctions
: led dixifti lororem, nullis adftridam legibus,
8c natura: lociam ,non jure aliquo dotalis
cenfus fuperbam ac potentem. Itaque impru-
dens onerum ejus copulandam earn mihi 8c te-
nendam putaveram , fed intellexi quod pondus
fit in ea & farcina. Ecce mulierem tuam, id eft,
1 ecce perfuafio tua ante te , ac.cipe, 8c recurre.
Nolo ante me f i t , nolo in meis cogitationibus.
Tolle te hinc cum tuis confiliis, cum tua admo-
nitione, cito tolle, cito recurre, moras tuas non
fero , afflidiones funt mihi : fatis e ft, quod ante
deceptus fum. Etmifit alumnos fuos i quibus va-
gaturplerumque mens intemperantior,volvens
animo cogitationes Iuxuri«, ambitionis, avarii.
ti« , 8c diveriàs illecebras offendens 3 ut elimi-
narent, ac Ionge propellerent caftimoniam, ne
recurfum faceret in < fines quibus fuerat ex-
pulfa 3 quo iecura jar jC arbitrii ferioris libera,
in peccatis fuis redarguì non formidaret.
d. Yet. edit, cautionem fetnineam■ Rom. cum quinqué míT. cau-
tiorem feriam. Quibus omnibus vidctuf potior Corb. in qu o legas,
cautionem feriam.
*■ VoJuntarii hoc loco di cun tur i i , qui non coa£lc, led fua
fponce atque ex animò ad a liquid fcruntur.
C a p u t v .
D ifled it Abraham ex tAigypto cum Sara uxore , ac
fu i s omnibus, hoc efl ^ er is anima d iv itiis . Ejus
reditus in Bethel quid figniflcet? ffhtidve Lo t auro
0 “ argento dives non dicatur ?
I?- T " \ Ifceflit itaqtie Abraham inde habens 1 J fecum uxorem fuam Saram, hoc eft,
principalem, non fervientem.Ideo 8c dicitur illi :
A u d i Saram uxorem tuam. Qua; enim fervitio
delidorum fe exuit, principe im habet, non fer-
vitutem. Mens ergo vàlidi., r principalem virtu-
tem fecum habet, hoc eft, imperitàiitem còrpo-.
ris fenfibus, non obedientem. Qux de iÉgypto
fecum omnia retulit, nihil ibi difciplinaruni lua-
rum amifit. Non colorata eft intemperantia, in-
folentiä, flagitiorum immodeftia, non exipolia-
taeft amidum fedulx ibbrietatis,non exuta ve£
timénto pudoris.
20. Er a t dives v a ld e , Ut potè cui nihil bonorum 1
deerat, qua: non alieni erat appetens, quie nullius
indigebat, quodiiium dicivellet. H c E s t
enim eife divitem , habere quod fatis voiuntati
fit. Meniiiram enini frugalitas habet, cenfus non
habet, cujus mod'' .n arbitrio quairentis eft.
Erat autem dives pecoribus, argento, 8c auro.
Quid fibi hoc vult ? Non mihi videntur in ho-
mine jufto fieculares divida: lauf ri. Unde in pecoribus
corporales fenfus intel Oo , quia 8c ipfi
irradonabiles funtjin argento fermonem,in auro j
mentem. Meritò dives erat Abraham , quia re-
gebat fenfus irradonabiles. Denique & domuit,
8c manfiietos fecit, ut fierent ratipnabiies. Ha-
bebat fermonem fidei colore fplendidum, pur-
gatum fpiritalis gratia difciplina: : habebat mentem
plenam prudenti«. Et ideo auro còmpara-
tur mens bona5 quia ficut auritm ceteris praftat
metallis: ita mens bona in homine cèterispotior
eft human« fùbftailti« portionibus. In tribus igi-
tur cenius iapientis , in fenfu, fèrmone, mente :
gradùs quidam per ordinem fadus, ficut etiam
in Apoftolo legimus: M anet autemJpes , caritas
> triahac: major autem his eflcaritas. i aiens
igitur major eft 3 quia ipfa eft qu« molit fpirita-
le frumentum, Ut purgationem fenfuuni, fermo-
numque proferat. Servatur ubique perfona fa-
pientis viri.
21. Denique eo indr ;tur rediifle Abraham ,
hoc eft, in Bethel, und ’ ^Egyptum defeenderatjut
agnofeamus qui ;iam jufti in domo Dei
politi, 8c verbo Dei intenti tentantur quidem
f«cularibus afflidationibus 3 fèd non aiienan-
tur à domo D e i, & à cuftodia pr«ceptorum c«-
leftium. a Suis contentos effe finibus, nóiiextolli
divitiarum copiis , 8c rebus fècundum gratiam
voluptatum fluentibus ,hoc eflè mentis op tim«:
meditari fèmper principium 8c finem , eo procedere
, 8c inde ingredi, hòc effe boiium. Boa.
Edit, omnes cum tribus miT. Si vis con tent its e(!i....hoc fcìas effe
mentis. . . . hoc eft bonum. Scd credibile eft Jocnm Ita concinnatum
elle ab aliquo leòtionis, qua: in quatuor antiquioribus mlT. pra:fcr-
tu r, fenfum non adlequente. Facile autem illum ciTct adlccutus, li
\cr\mm,agnofeamus, fupra cxpieiFum fubintclligi animadvertiflet.
. Id e ft , fermo D e i , qua: locutio ex Pliilo* 'efumta eft a óyos
S o>Zs : neque fere ufquam a l iter is D eum v ' ,11am f Si -, nempe
quia hoc nomine fe appellari M oyfi dixerat iplemcc D eu s , Ex od.
3. 14.
mini autem fapientiaeft. Ñeino enim bonus, nifi
unus Deiis. Ab eo procedimus, creati per ipfum :
ad eum revertimur-, quia.cum Chrifto effe multò
melius. Et ut feias quìa bonum eft congruere
principium 8c finem , ipfè ait bonusjefus : Ego Ayoc. i.
fum A & f i , principium drfinis.
22. Mens igitur noftra cum ipfo fèmper fit : ab
ejus tempio , ab e-us verbo numquam recedat .
Semper in lediom jcrip turar urn f i t , meditatio-
nibus, orationibus 5 ut * fermò e' ■ qui eft, Temper
operetur in nobis, 8c ut quotidie procedentes
in Ecclefiam , vel domefticis incubantes ora- ^
tionibus, ab ipfo incipiarnits, & in ipfo defina-
mus. Ita totius hic vit« noftr« dies , 8c curfus
diei ab fe fumat principium , 8c ipfì definät. Si-
cut enim á principio vit« credere ;•*>' &: ihitiarì b
D eo , falùs eft : ita perfeverantia iifqite in finem
neceflaria eft. Eft autem mentis óptima diligentia
3 ut verbo Dei intenta nihil faciàtirratiòna-'
bile, unde triftitia fubea' utjugiter adiium fuo-
; rum bòne confcia, l«tk. un bon« ferver confidenti
«. Quod enim bonum hoc fine timore 8c
fine triftitia eft, id eft, fècuritatis plenum & grati
«. c P ò s ses s ìo enim jufti gràt» ■ n effe D co : c
infipientium autem nullus gradus. . ,eo Efaias
appropinquante bono , ait : Fugiet dolor ,& trif e / ^ . i
t i t i a , di' gemi tus. Johannes quoque in Apoca-
lypfi: E t ip fe , inquit, Deus cum illis e r it, & delebit Afoc. n.
omnem lacrymam de oculis eorum, & mors non c r ii & 4‘
amplius , neque lu t tu s , neque clamor , ncque dolor
1 ultcrius : In refurredione enim juftòrum keticia.
jtigis erit 8c gratia , cùm illud bonum cceperit
effe cum fandis fuis, quando requiefeent in finn
Abrah«, pofiti in ejus tabernáculo , quod inter
domum vel fermonem Dei & gratiam fixum eft ;
fignificans innocentiam fidelium agere eratias
audori fuo, qui non habent unde eos pceniteat
in hoc mundo fuiflè.
23. Fadis itaque fimplicibus Abrah« mao-narum
inftitutionum documenta explicantur. Me-
, rito dives , qui etiam difputationes philofopho-
rum divites fac it, qui de ejus adu pr«cepta for-
marent fùa.
14. Ejus ergo dividas Scriptura exprefTerat.-fu-
pererat cognofcere utrumnam Lot quoque ne*
pos ejus, 8c ipfè ut pote ejufdem fiicceflìonis, dii
ves fuerit : Sed Scriptura eum pecoris tantùm
abundantem adferit. Denique fic habet : E t Lo t Ctn' 13 ■
qui flm u l ambulabat cum Abram , erant oves &
b o v e s ,& ^ tabernacula. Non habebat argentum , d
quia non m juftus. Etenim argentum ignitum
Iinguajuiii. N on habebat aurum, quodhabebat
ille qui v i f t Chriftipofteriora, de quo fcriptum
eft : E t poj dora ejus infpecie auri. Vidit illuni pf - 67- 1
Abrahar • , ficut teftatus éft Dominus diceiis^
Abrahat. em meum v id i t , & gavifus efl. Et ideo* ?ohan-8-
auri fpeciem habere meruit 8c poffidere.
b. Mff. To rn . Vale, acque edic. imitati fàlits efl. Ma*. &
imitari Dco falus eft. Colb. omiteie, ò - initiati. Sed veram ledtio-
nem Corb. & Long, refticuére.
c. Sic mff. Corb. Long. Colb. Se Maz. A lii vero, Se cundl*edir.
Poftejfto enim jufti grata eft Deo : quod h ic non ita bene apteoue
quadrare patebic con lì decanti.
d. Romcdic. ¡¿r-armenta. Cererà:, acòmnesmiT. & tabernacula.
Utrumque defendi poceft ex L X X . N ani in quibuidam illorum’
codicibus legicur 5 r-iiu.» , inaliis , £ <rx.lwaj.