©>ij.
Prov. 7 .1 4 .
&MTrov.
6. i 4
&MCant,
i - 8 & 9-
Matth. j
)&AIbidem.
&Mluxuriofa
qua: non novit pudorem : fedet in fo-
ribus dòmus in fella, palam in " ’ .cèis advocans
prxcereuntes. Nunc igi tur f i l i aui .nejn ten àeve r -
bis orìs mei.Non decline t in v ia s ejus cor tuum. M u lto
s enim vulnerando d e je cit, d ufun t innumerabiles
quos trucidavit. Via inferorum domus ejus , deducente
s in fecejfum m ortis.Auferigi tur tib i pravum os,
du injufia labi a longe a te propelle. Oculi tu i retta
v id ea nt : noli in tendere fa lla c i mulieri. Melli i}im
diftillabunt à labiis^mulieris fornicarla:, qua: ad
tempus impinguat fauces tuas,poftea vero ama.
riorem felle inveniés. Dies me citius defecerit
quam vicia ejus ex' >nam , qua: famen in Pro-
verbiis ore iapienv.ui defcripta atque expreila
lune. Non te vincat forma: concupifcentia. A-
dulterina e ft, fucis illita , nequaquam vero ac
lincerò fulgens decore. Neque capiaris oculisj
circumfuia enim retia funt. Efto magis fimilis iL
lius 6c fequere eum qui falit fuper montes , Se
tranfilit fuper colles , profpiciens feneftras,
eminens fuper retia. Malafun oluptatis
vincula. Oculos deledat, demulcet aures, ied
mentem inquinat: multa mentitur, falla adjun-
g i t , vera fubducit, Ipondet pecuniam , aurum
offerì j ied aufert difciplinam. T u auterh accipe
potius difciplinam , quàm pecuniam , Se feien-
tiam fuper aurum probatum. Melior eft enim
Iapidibus pretiofis. Non te cèlabo qua:iumma
ejus feruntur , a ne videar deoperire qua: diipli-
ceant in voluptate, Se obumbrare qua: placeant.
Elevat er; ^ Se extollit mentem fuaioriis verbis,
oftendit o.. aia regna ter ra, dicens: H a c omnia
tibi dabo, fi procidens adoraveris me. Ibi tu cave
ne rapiaris à praterlabentibus Se non manen-
tibus, in quibus magna t itatio eft.
16. Docuit te certe domi. ;Jefus quemadmo-
dum adverfus hujufinodi tentationes refiftas.
Tetenderat diabolus primum Iaqueum gula dicens
: S i filiu s Dei es, die buie la p id i, u t panis fiat.
Refpondit Dominus : Non in panefola v i v i t homo,
fe d in omni verbo Dei. Laqueum folvit hoc dido.
Pofuit itèrum diabolus iecundum ja f ntia laqueum,
qui edam bonam mentem pròir eris cur-
rentem lemitis folet ftrangulare •. E td u x it illu n i,
inquit, in Hierufalem, dufiatait eum fuperpinnam
tem pli, du d ix i t i ll i : S i f iliu s Dei e s , mitte te bine.
Scriptum e f i enim quod Ange lisfuis mandavi t de t e ,
u t confervent te ; quia in manibus tollen tte , ne forte
ojfendas ad lapidcm pedem tuum. Itaque cùm pofi
- fet fine ullo periculo mittere fe dominus Jeius,
cuifuppeterent fpiritales volatus 5 tamen ne jac-
tantia genus eflet, relpondit diabolo : Non ten-
tabis dominum Deum tuum. Simili docuit nos ca-
vere ne faciamus voluntatem diaboli. Si ergo
vere jadantia declinanda eft , quanto magis ne-
mo debet falfa jadare prò veris ? T ertius fupereft
laqueus avaritia atque ambiti'' tis. Oftendit in
monte polito omnia regna or _ terra in momento
temporis. Bene in momento , quia diuturna
elle nequeunt. Paululum expeda, 6c citò
tranfeunt. Itaque qui fequuntur e a , in monte
libi effe videntur : led non funt perpetui, ficut
habes fcriptum : v id i impium fuperexaltatum du
a. Edic. omnes, & niff. duo Va t. ne videar operire & c . Mc lius mlT.
D iv . Fior. & Laud. . . . deoperire.
b. Ita edic. omnes. A t mf. Vac. unus, & Laud. Namibfapecunia,
& qu& Scc. Vac. y e ro a ite r , D iv . ac Fior. N am c5> ipfa ¡¡ecuniaria,
A elevatumfuper cedros Lib a n i , du t r a n f ib i , & eccet-
non erat. Sed qui ea maxinii fa c it , adorare vii.
detur diabolum, cuj us deus venter e ft, & in pu-
dendis gloria. Tu autem in Deo gloriam qua re,
qui tibi ait ; Dominum Deum tu m adorabis, d r illi
fo li f e r v i e s , à quo aterna aci ias, non tempo-
ralia.
17. Tamen fi quem edam ifta 1 ledent, ab
eo moderatius petantur qui verus omnium fons
eft.b Nam Sc ipßi peculiaria qua poffidere libi vig
detur diabolus, aliena funt, ficut iple dixit : T ib i
dabo potefiatem hanc univerfam Ó" gloriam eorum,
quia mihi tradita fun t. Ab eo ergo fpera, licet brevis
vita non fit longum viaticum requirendum 5
tamen ab eo fpera quiuniverlam creaturam con-
didit, qui diabolo ea ad tempus tradidit, non ut
poffideat, led ut tentet. Non enim poterat corona
elle fine certamine. Probandi erant dubii,
ut jufti coronarentur.
18. Dedit itaque diaboló e a , quia in hisipfis
C pcena accipientis eft, fi uti nefeiat. Quid eft enim
thelaurus luxuriofo , nififumtus luxuria ? Unde
non luxuriolus , fed frugi probatur. Et ideo u-
tere quali frugi iis qua tibi apponuntur, ut non
cùm manducas multum , oaibilis fias : Vigilia
enim & tormenta viro edaci. Et infra : S i coattus
fu e r is in edendo , furge ó 1 vome, Ô* refrigerabit t e ,
d r non adduces torpori tuo infirmitatem. Phirimos
itaque gula iua occidit, nul’ n frugalitas : in-
numeris vina nocuerunt, nul. /arcimonia. Pie-
D riqueinter epulas fudereanimas,& menlàsproprio
replevere fanguine. Aliis eruditas vocem
fimul rapuit &. fenlum : & fi aliquibus eruditas
noxia non fu it , his ruinam fecit ebrietas. Alios
enim in crimen egit ebrietas ; etfi ipía c crimen
f i t , alios ad egeftatem redegit. Poliremo audi
quos Chriftus excludat : Cum intraverit, inquit,
paterfamilias , d* clauferit ofiium , incipietisfor'is
fia r e , efi pul fa r e ofiium d i centes : Aperinobis. E tr ef-
pondens dicet: Nefcio vos unde efiis , rece di te a me
E omnes operarii iniquitatis. Tune incipietis dicere:
Manducavimus coram t e , d ° bibimus , & in plateis
nofiris docutfii. E t dicetvobis : Nefcio unde efiis. Au-
diftiquid de manducantibus dixerit. Audi nunc
quid dejejunantibus dicat: Beati qui nunc e fu r ia n t
d r f it iu n t , quia faturabuntur. Et infra : Va vobis
qui fa tu ra ti efiis , quoniam efurietis.
19. Sed vis manducare , vis 1 !bere ? Veni ad
convivium fapientiæ quæ invita, jmnes cum magna
prædicatione dicens : Venite du edite panes
F nteos, du bibite vin um quod m ifeui v r l s. Deleélant
cantica quæ epulantem demulceau j ? Audi hor-
tantem , audi cantantem Ecclefîam, non folum
in canticis , fed etiam in Canticis canticorum :
Manducate proximi m e i, du b ibite , du inebriamini,
dpatres mei. Sedhæc ebrietasfobrios facit, hæc
ebrietas gràtiænon temulentiæ eft. Lætitiam gen
era tion titubantiam. Nec ver ris ne in convivio
Ecclefiæ aut grati odores tm i, aut dulces
cibi ,aut diverfi potus, aut convi^æ nobiles de-
fin t , aut decentes miniftri. Qu. Chrifto no-
• biliiis , oui in convivio Ecclefiæ be miniftrat&;
miniftr ir? Iftius convivæ recumbentis annecle
b
ibidem.5
Eccli. 31.
Ibidem. íj
I :. omnes, crimen non f i t ; concia míT. fidem.
:<lk. ancu] cuín mil'. Vac. uno , D iv . & Laúd Rofn. au
! aliis ,frucres mei. uceciam L X X . V ulg. v e ro , carijfim
telateri.ac te Deo conj ungej non faftidias men-A demnat proventus annuos, fetufque terrarum
làm quam Chriftus elegit dicens : Introivi in hor-
tum meum , foror mea fponfa v indemiavi myrrbam
cum aromatibus meis : manducavi panem meum
cum melle .meo , du bibi v in um cum latte meo. In
horto, hoc e ft, in paradilo eft convivium Eccle-
lìa:, ubi erat prius Adam, quam peccatumcom-
mitteret. Ibi recumbebat Èva priufquam cul-
pam crearet & pareret. Ibi vindemir % myr-
rham, hoc eft, Chrifti lèpulturam j ut i. nfepularguit.
Sed hxfi iegritudo eft animx , non fani-
tas. Denique Ecclefiaftes d ic it: Efilanguor m a- Bede. /. n .
lus quem v id i fitb foie , d iv it ia s cufiodiri in malum
fofiidentis eas. Et fupra: £Hti d ilig it argentum, non ibidem. 9.
fa tia b itu r argento. E t, Nec efi fin is acquifitionis eo- Bzmc. 3.
rumt Si quicris thefauros,accipe invifibiles & oc- l8-
cultos quos in cjeli akilfimis, non quos in terra-
rum venis requiras. Efto pauper fpiritu, &; eris
dives qualicumque cenfu 5 quia non in abundantus
cum illo per baptifinum in mortem, quem- B tia divitiarum vita eft hominis, fed in virtute ac
admodum ille furrexit ex mortuis, & tu refur-
gas. Ibi manducabis panem q- confirmât cor
hominis. Mel guftabis, quo tiiarum dulcefcat
meatus faucium. Vinum bibes cum Iaéle , hoc
e ft, cum f adore & finceritate : live quod pura
fimplicitas utj five quod immacul ’ gratia,quæ
in remiffionem fumitur peccatorui . 5 five quod
parvulos conlolationis l'uæ lacfcet uberibus , ut
abladlati in deliciis , in plenitudinem perfectæ
fide. Iftæ te divitiæ verum divitem facient, fi
fis in Deum dives.
C A P U T V I .
Virtutem fiu d io d f labore comparati. Hoc Iacobi qui
primatum in fratrem adeptus e fi, probatur exem-
plo ; du myfiica de Abraham , Moyfe, ac iifdem
duobus fratribus exponuntur.
ætatis adolefcant. Succede ergo in hoc convi-C 22. Udirti voluptatis myfteria,audifti etiam
vium. An metuis ne anguftior domus & brevis
heruebj- conviviitocus te comprimât? O Ilrael quam magna
eft doiinis Domini, & ingens locus pollelììo-
nisejus ! Magnus, & non habet finem, altus, òc
immenfus. Ibi fuerimt gigantes illi, qui ab initio
fuerunt ftatura magna, icientes prælium. Non
hos elegit Dominus. Et merito non elegit, quia
prælium non pacem feiebant. Et ideo tu pacem
difee, ut eligarisà Deo. Sed ne forte incomtam
_ copiarum noftrarum numera, quas ego
non fupelleélili operiendas, fed Scripturæ midis
lërmonibus demonftrandas putavi -} ut fua ip-
fa luce fulgerent, & ex fe iplæ vocem emitte-
rent fui invicem. Neque eniir & luna interprete
indigent. Habent interpretem fulgorem
lui luminis, quo totus repletus orbis eft. pj?f il-
luminatio eft fides fine indice , quædam, 1. ita
dicam , inteitata teftis quæ alieno non indiget
domus magnitudinem putes, & diverfc te co- D teftimonio , ut fubito fe univerlorum oculis efqui
lumnata deledent : lapientia ædificavit ubi do.
mum,a &. fui fit columnas leptem. Iple etiam
dominus Jefus multas manfiones apud Patrem
fuum elfe commémorât. In hac ergo domo epu-
laberis animæ cibos, potufque mentis j ur ^oftea
non efurias , neque fitias umquam. enim
manducat, manducat ufque ad làtietatem 5 ôc
bibit, ufque r ad 1 ebrietaxem îbrietaxi
bibita
20. Sed hæc ebrietas :as pudi
pudicitiæ euftos eft :
vini ebrietas fomes libidinis, quo per carnes va- e
porantur interna vifee»"1 . animus ignefeit, anima
exuritur. S.ævus ci " ;num ftimulus libido
eft , quæ numquam manere quietum patituraf-
feftum. N oclefervet, die anhelat, de fomno excitât
,.ànegotio abducit, àratione revocat, aufert
confilium, amantes inquiétât, laplosincli-
nat, caftis infidiatur, potiendo inflammat,ufu-
que accenditur. Nullus peccandimodus, &in-
explebilis icelerum fitis, nifi morte amantis exfundit.
Non ergo nuntiantur opera noftra, fed
clamant, & le ipfa nuntiant. Sane ut & hoc quod
laboriofum in noftris ducitur, non przeteream ,
fides exigir -r, ftudium defideratur , fafta qus-
runtur. F ■ enim tribus dominus Jefus devo-
tionis humana: officia definivit dicens : Petite , Matt,
du dabitur vobis : quante , du invenietis: : pulfate ,
du aperietur vobis. Et infra : Omnis ergo qui audit ibiden
verb a mea hac, du facit e a , fimilis efi viro fapienti.
23. H ìec qui ftitdiofe fuerit prolècutus, prima-
tus benediétionis accipiet, ficut patriarcha Jacob
qui continehtia Se fide humanarum lup_
pJantavit veftigia palfionum. Irte ait : Mifericor- cen. ■
di am meihabuitDeus, du funt mihi omnia. Hanc
itaque milericordiam nos fi ;, ftudio, operi bufi
que mereamur, quibus difciplinis invenit Ifrael
gratiam Dei,& periplam omnia.Non enim mundi
hujus copias, led virtutum difciplinas Ubi lup-
petere gaudebat. Has nobis fubftituamus heretingui
non poteft. Et ideo ait Apoftolus : fugite p des, qiias lanclus Abraham in Ilaacfihoiliofubfornicationem
5 ut veloci fuga tamquam furiolæ
dominæ declinare fævitiam , Se tetro fervido
exire polfimus.
21. Nam quid de avar‘ a dicam, ;nlatiabili pe-
cuniæ cupiditate, Se quadam æri, aidine, quæ
quo plura abfttilerit, eo magis inopem elle le
credit ? Omnibus invida,fibivilis,in fummis divi-
tiis inops,affedu extenuatquod cenfu abundat.
N u l lus r a p ie n d i modus, ubi nulla menfura
cupiendi. Sic inflammat animum , fic igne ilio
pafeit eum , ut hoc loco diftet, quod illa for-
marum adultera fit , ifta terrarum. Elementa
concutit, mare iulcat, terrain e ffodit, cælum
vods fatigat, nec fereno grata nec nubilo, conftituit
fibi, oranem operum fuorum deputans
hereditatem iapienti Sc jufto viro , nec ullum
jushereditarium ancillis vel ancillarum filiis der
relinquens, ied tantummodo donationis mune-
ra.- Perfe&a: enim virtutes totum accipiunt glo-
ria: patrimonium , ufitatis Sc mediocribus vile
aliquid adfpergitur. Et ideo Agar qua: advena
Iatine dicitur atque accola , Sc Cethura qua:
ödorifera fignificatur , heredes 11011 funt. Qui
enim mediis utitur difciplinis , accola non in-
habitator eft fapientia:. Odore adiperfus , non
frudu expletur. Sanitätern autem cibus, non
odor invehit, quia odor fruduum nuntius eft.
Principales itaque difciplinas fequentibus, 6c
• Edic. Etfculpfit. Mil'. Et fulfit. Nempci
S. Ambr. Tom. I.
: L X X . Interp; ubi le g i tu r , § vmiçetos ç*nAW V ulg . Et excidit See.
N