ne ent, & faciei itt me miferi cordi am, dr memor eris A
mei ad Pharaonemy&educes me de carcere ißo-,quia
* * furto involata fum de terraHebraorum,drhicnihtl
m a l e feci, fed miferunt me in lacum career is hujus.
30. Alterius fomnium non libet dicere. Memi-
niftis certe verborum meorum, quod etiam tunc
refugerim ejus interpretationem in eo,cujus exi-
tum refugio, mortem perhorrefco.De irto prius
dicamus, qui fi beatus videbatur, cum eilet vini
pr*pofitus 3 Se hunc fummum credebat apicem
omnis potenti*, quod regi calicem dabat. H * c B
gloria illius, h * c magnificentia in hoc ficculo :
hac defraudata dolebat, huic redditus gratu-
labatur. Sed hoc iomnium e ft, Se omnis poten-
tia fieculi fom am , non veritas eft. Denique
per (omnium vidit reddi fibi principatum fuum.
19- 8. Et Efaias dicit ita eflè hujufmodi homines, qui
in hoc farculo dele&antur fecundis rebus, ficut
qui in fomnis manducar Se bibit, videtiir fibi cibo
aut potu dum dormit, repleri : fed cum evi-
gilaverit, incipit efiirire amplius -, Se tunc intei- C
ligit quam inanis ille cibus & potus fuerit fom-
niantis: fic qui dormit in hoc iaculo, nec ocu-
los aperit ad myfteria divina, quamdiu lomno
^ravatur corporis , putat alicujus momenti efiè
hanc fiecularem potentiam, quafi in (omnis earn
videt : ubi evigilaverit, deprehendit quam inanis
hujus fieculi voluptas fit.
b 31. Confiderà nuncillum bVf n Hebr*um,
ilium non fomnii, fed veritàtis Se preclara: vifio-
nis interpretem, qui de divinitatis illa plenitudi- E
ne à libertate cadeftis grati* in hunc corporeum
carcerem venerit, quem non potuit fieculi hujus
illecebra mutare ,nòn ulla corruptela mun-
dan* voluptatisevertere, qui tentatusnon de- •
cidit, appetitus non appetivit,poftremo adulterina
quadam Synagog* manu vefte corporis
apprehenfus, carnem exuit, liber mortis adfeen-
dit. Calumniata eft meretrix,ubi eum tenere non
potuit, quem career non terruit, non inferna te-
nuerunt : quin etiam quò veluti puniendus def. I
cenderat, inde alios libera-' ‘ : ubi ip" ftringe-
bantur mortis vincula, ibi 1; ¿avit ipAt vincula
mortuorum.
. 32. Confiderà ergo iftum Hebr*um dicentem
illi pr*pofito fpadonum, qui contraxerat offen-
(am regiam, quem reftituerat muneri fuo : M e-
■mo'refio per temei ipfum > cum tibi bene er it: & faci es
in me mifericordiamì& memor eris mei.Ideo lecun-
do repetivit, quia feiebat non re'cordaturum
quid evafifTet injuria:, cùm potentiam recepii- F
fet. Ideo (ecundo admonuit ,quiafecundo libe-
ravit j ut fi prioris beneficii eum memoria non
teneret, vel pofteriorisfubiret, non defpiceret
auctorem falutis fu * , non perfida pr*varicatio-
ne violaret. Sed quod pejus eft, cito beneficii ira.
I ta mlT. pluresac potiores. A lii partim cum ant. edit./««/- I
ve captue fum : partim cum R om. furtofurreptut fum , fi v e , fubla- \
tue fum. N ullum in his quod ad lenfum dilcrimen. In ' -re enim I
dicitur à vo la manus qua fures ad aliena fuffuranda a i c o ccul- I
tanda mi folent. Rom. edit, nonnulla huic Scripturse textui in- |
fe ru it , quo magis cuin L X X . co v enirc t, fed h x c ad fenfum p a- I
rum faciunt.
b. Edit.omncs eum duobus m(T. verum Hebraum : M il. dccem, j
virimi Hi brami. Et paulo poft ubi Rom. edit, ac ubertatc, atque I
edit, vctcres & duo mlf. nobifeum , à libertate : dccem a lii h a - |
bent j ad libertatem. j
c. Addit Rom. edit. Inquit enim : Et non recordatus èftprtpofitus !
pincernarum Iofeph, fe d oblitus eft ejus. Redditus & c. J
repit oblivio fe cund is rebus. c Redditus officiò c
fuo non eft memor factus interpretis, fed oblitus
eft eum. Sed etfi ille oblivifcebatur, Chriftus
non (Oblivifcebatur : fed loquebatur e i, Se per
fervulum loquebatur dicens ad eum: Memorerò
per temet tpfum , hoc eft, vel officii tui contcm-
placione quidaudieris, recofdare. Sed etfi nunc
oblitus e s , memor eris mei 3 ut evadas pericu-
lum, qui oblitus es beneficium, Tamen elatus
potentia non recordabatur. Et quanta h * c po-
tencia, à ubi vini minifterium ; En unde omnis i
jactantia f quia erat fpadonum pr*pofitus, qui
vinum poculis regiis miniftrabant.
33. e E t fattum ejt, inquit, pojl biennium. Men- e
tior de hoc noftri fpadonis tempore, nifi Sc dies Gen' 411
convenir 3 quia poft biennium recepir officiiim*
nec recordatus e ft, fed admonitus, Cognovit
enim quod etiam regnum ipfum in hoc fieculo
eilet fomnium, qui fuo fomnip non credidit: di-
dicit etiam regnum effe fomifa., nec ipforum po-
teftates effe pefpetuas. Sed cito hunc locum prie-
tereat dolor, ne ipfa commemoratione crudefe
cat : ne ipfius quidem fermonis ineì meminiilb
delectat, quem tunc tempóris velefruderic dolor,
vel extorferit Ecclefi* contumelia.
34. Admonitus ergo fui per fomnium regis àie;
Peccatum meum recordor. Sera quidem ifta eft, (ed ibidem. $.
utinam vera confeifio. Poft peccatum fateris *
quod ante peccatum cavere debueras. Quam
cito oblitus fueras: Memor ejlo mei, Scis nempe
) tunc tempóris hunc fuiffe fermonem : fed obtufas
aures habebas faftu potentia:, & vini ebriuS
non audiebas verba fobrietatis. Vel nunc memento
mei, qui peccatum ferò fateris. Qui ro-
gas fervulum Chrifti, cur Dominumnegas? Inebriare
jam non vino, ièd Spirici! fanclo. Recordare
quid paffus fit , cum quo dormirti fomniius
tuum, Si fomniafti fomnium. Et ipfe prjepofitus
erat, & pra:pofitus epularum regis, qua: ad opus
piftorium pertinebant. Sublimem fe effe crede-
• bar, quia in poteftate habebat panem regium :
nefeiebat multos amfradus effe hujus potentia:.
Minabatur aliis, ipfe inox (upplicio dedendus
extremo^nec audivit eum, qui licet (crvulus Domini
, tamen loquebatur oraculum : quod ipfius
juffuregis, de quo fibi plurimum blandiebatur,
caput amiffurus efiet, efca avibus derelinquen-
dus. Vel hoc te exemplum revocare debebat, ut
perfidi* non crederes.
3y. Sunt Se alia éxempla de faftu & fragilitate
miniftrorum regalium , qua: pofterioris tempo-
ris hiftoriahaber. Et Doech pra:pofitus erat, Si
prapofitus regis aninialium fad difciplinam mu- f
lorum, hoc eft, fpadonum animalium; Hic quoque
facerdotem Domini détulit, & fraude re-
gem commovit in (àcerdotis periculum , Se hic
d. Sic edit. G ill. Rom. & quinque mlT. a lii vero (eptem, ubi vini
minifteriumì Ef unde Sic. At edit. Am. acque E r a . . . . minifterium
inundet.
c. Ve t. edit. Et factum eft, inquìt, poft biennium. Henfio de hot
noftri Sfadone tempóris non alia de caufa , nifi quod & dies conve-
nit. Rom. Eactum eft autem poft biennium Pharao v idit fomnium,
tei enfio de hocnoftri Sbadonis tempore, non a lia , Mlf. vero ut in
cextu .n ifi quod in duobus le girur. . . . de hoc noftri Spadone tempori
s , nifi Ó" dies convent at. H ic porro Calligonum eunuchum à
faniilo Prseiiile dcfignacum haud fine caufa ai bitramur : qua de re
confulas licet noftram ad hunc t ra il at u m Admonitionem.
f. Ica mlf. lèptem melioris nota:- D u o cum edit, omnibus , adde,
f i placet, midornr/i. Trcs , adjiciam mulorum.
4 97 De Iofeph Patriarcha Liber unus. 498
Syriis erat. Num mentior, quando & patria, & A t»s.&obefusfi,ítm.&dUiiMtusep,&¿irrl¡qmte!<M
fada conveniunt ? Aman quoque cubiculo regis
Se ipfe pr*pofitus, dum invadere Ecclefias Do mini
improba temeritate contendit, populum-
que fidelem fpoliareac perfequi, gravibus facri-
legiafuppliciis expendit.
C A P U T V I I .
qui fe c it eum ) 8e ideo (omnium illud redundart-
ti* fiecularis perpetuum eilè non poilètfore tem-
pus quo his fames dura fuccederet.
39. Nec tamen hoc fomnium uni aut duobus
deinonftratum arbitror, fed omnibus propofi-
tum j eo quod fepcem anni iftius mundi pingues,
Se f*culari ubertate opimi, abiorbeantur ab illis
fieculis qu* futura funt,in quibus perpetua quies*
S Ä ' ^ r r * dti.Pofteacfiphi pumi», omimim.Ums.fr». navaccaj.tìon illa corpòreo diilenta.ubere, fed
abundans (piritalis Iadis 8e g ra ti* , fuper cujus
decorem cervicis Deus (edere(è dicit, ut (crip-
"Edutio ìofeph de carcere regis fomnium proponi tur,
a quo S " explicatur. Hoc Ambrofius turn rebus fu i
t.PoJlealofephi pr&mia, conjugium, liberas, f r u
menti difiributionem myflice de chrijto interpreta-
tur i ac tándem nos a d emendum fp ir ita lia a limenta
hortatur.
36. ^ Ed revertamur ad iftum vini pr*pofi-
tl,m » qui quafi multo ebrius mero beneficii
au&orem oblitus eft diu : aliquando tamen,
. ut regi provideret interpretem , non quafi gra-
tus, (ed quafi callidus intimavit (èriem rei geft*.
tum eft: Ephram vacca dotta diligere vittori am. Ego
auten^tranfìvi fuper decorem cervicis ejus. Non ergo
inipinguet caput noftrum oleum peccatoris,
nec falfi fru&us deledare nos debent, ne dica-
tur Se de nobis : c Seminajtis impietatem, & iniqui
tates ejus v indemiafiis. M anducacifruttumfal-
O fea iQ .n .
ìbidem, i} .
Quo cognito , rex quoque eum juffit accerfiri, ç fum , quiafperafii incurribus tuis. Ncc me movec
erutumque de carcere interrogavit, (i poffetin.
terpretari fibi fomnium. Cujus explanatione de-
.lectatus,removit inj uriam, honorem detulit. Ica-
que videte fi non pr*(entibus & ifta conveniunt.
Injuria illata eft prius quam cognofceretura re-'
ge : gracia relata, ubi regi eft cognitus. Ita rex
vacat culpa 3 quia Sc id quöd excepit vir fanctus
injuri*, alienum fu it: Sc id quodrecepit grati*,
regis eft proprium.
quod habet (picas macras, 8c vento corruptas}
quia Se David tunc melior e ra t ,quando fícuc
aranea tabefcebat : Se ípiritus contribulatus fa-
crificium Dei e ft} Se illi pr*ftantiores evadunt,
qitos in hoc fieculo gravibus injuriis ípiritus ma-
lignus exercuit.
40. Unde magis myftica meruiffe pr*mia Jo-
íepharbicror,quiademyfticiseft locutus. Quid
enim (ibi vult annulus digito ejus iníertus, nifi
^ 37. a Somnium autem ejus,8c interpretatio hu-D uc intelligamus pontificatum ei (idei effe dela.
jufinodi eft : Jguacumque, inquit j a c i t Deus, oßen-
d it Pharao. Septem vacca bona, feptem anni fu n t j &
feptemß>ica bona, fepiem anni fu n t. Sömnium Pharao
unum eß. E t feptem vacca macra, quapoß illas
adfeendebant, fèptem anniß fn t ; ó* feptem (pica macra,
dr a vento corrupta, feptem anni funt. Eritjep-
. tem annisfame s. Verbum autem quod d ix i: guacum-
qu e fa c itD cu s , oßendit Pharao. Ecce feptem anni ve-
n iun t übertatis magna in tot am terram Aigypti. Venie
t autem feptem annis fames pofi hac, àr ob liv if. E
centur u berta tem in tota /tgypto 3 dr confitmetfames
. totam terram,dr non agnofeetur ubertas terra à fame
qua fu tu ra eßpoß hac. Valida enim nimium. Quod
autem ite ravit fomnium Pharao bis ; quia verttm
critverbum a Deo, dr fe ß in a b it Deus facere illud.
38. Vetus fomnium, res recentes. Pofteriori-
bus priora confumta funt: Se ubi erat ante libertà
tis copia, ibi rerum omnium faótaeft indigen-
tia. Quod fi quis hujufmodi regi confilium detum,
ut alios ipfe fignarec? Quid ftokij qu* amic-
tus eft fapienti*, nifi tributum ei ab ilio rege c*-
lefti prudenti* principatum ? Torques aureus
intelle&um bonum videtur exprimere. Currus
quoque fignificat faftigium fiiblime meritorum.
Quis autem eft qui ex gentibus accepit uxorem,
nifi qui Ecclefiam ex nationibus fibi congrega-
v it, Se fu feepit ex ea filium Manaffen, per quem
oblitus eft omnes doìores fuos quos habuit de (a-
crilegiis Jud*orum? Sufcepit alium quoque filium
Eplir*m,per cujus prófeitnm claruit quod
fuicepta in carne humilitas Se divinitatem non
humiliavit, Se gloriam cumulavic.
4T. Denique quicumque famem p^tiebantur,
ad Joieph mittebantur. Qui funt ift .ili de quibus
dici urn eft : Convertentur ad vej 'am , & f a - j8.7.
wem patientur u t canes ? Erat auti fames non
unius lo c i, (ed totius terr* ; quia non erat qui
faceret bonitatem. Ideo dominus Jefusjejunia
didet, ut aliquid de fuperiori ubertate pofterio- p mundana miíeratus aperuit horrea dia , Se myf
riprincipatus fuifervaret*tati,reliquo quoque
tempori larga donandi adfluentia redundaliet.
Sed immodica * v i fuperioriseffufio etiam pofte-
riora deftituit, Sc homines diripientes univeria,
aliquem Joicph adhibere nolebant. Etfi non ego
Jofeph ^(quis enim iftud ) clamabam tamen vac-
cas illas pingues non folum laiciviam, fed etiam
in curiam divin* fignificare reverenti* ( de peril
dis enim di&um eft :Tauri pingues obfederuntme:
Se de Jud*orum populo fcriptum e ft: Impinguaa.
Rom. edit. E i dixit Iofeph Pharaoni : Somnium P bar ¡ton is
unum eft , & interpretntto hitjufmodi , To tum locum cx edit. vet.
ac mlf. reprxfencamus.
b. M i r a liq u o t , & quardam edit. Parif. QuA enim fum t Clamtt-
la nt ( aliqui clamnbat) tnmm See. Plures niff, ac vet. edit. Shiis
enim iftud, See. Subinteiligc, de le d ic a t , vel quid fimile.
c. Vulg ata edit. Araftis i/lipiet-stem. vidctur autcm lauClus vir
teriôrum cæleftium thefaurosicienti* iàpienti*-
que patefecit abiconditos-3 utnulli alimenta de-
effent. Dixit enim Sapientia : Venite, edite panes
meos. Et ideo ab illo (olo dicitur : Dominuspafcit
me , d r n ih il m ihi deer i t , qui (àtüraturà Chrifto.
Aperuit ergo horrea fiia Chriftus, Sc vendebat,
non æra pecuni*, (èd fidei pretium, 8c devotio-
nis ftipendium quærens. Vendebat autem non
paucis in Judæa: fed vendebat omnibus, ut ab
univerfis nationibus crederetur.
fccutus interpretationjp Aquilx , vel Symmachi. N am L X X .
habent liasA m.gimamiown ¿(\Qh>u . V t quid relicuiftis impietatem,
Se c. Hieronymus , Quid retieetis impietates. Ilium de lignificatio-
ne verbi rettcere adi Comment, in Ofec cap. iö .
d. Poft vocem , locutus , addit Rom. edit. Et aceipiens Pharao
annulum de manu fua infcruit eum fuper manum lofeph, & induit
cumftola bjjftna , 3c c.
Pfal. i i . r.