autem columba non inveniens requiem fuam
regreditur ad eum , manifeftum indicium dedit
per hujufmodi aves quantum interfic interina,
hciam Se virtutem , exprimi. Siqùidem corvus
ante dimiflus,cùmaliquanto videretur amplius
cxundare diluvium ; vifus eft locum invenifle re-
iìdendi. Et certe non eft hujufmodi corvus ut
ali« aves qu« in aquis converiationem habere
confiierunt. Cùm ergo corvus ubi remaneret
invenifle videat “ , columba autem non invene-
r i t , evidens ratic eft altiore interpretation fi-
gnari, quia malitia inquietis paffionibus Se cu-
piditatibus quibus corrumpitur anima | iè mill
cere confuevit, & quaiì cognatis Se domefticis..
dele&atur , ibique cornino rationem iuam locat:
virtus autem prima ftatim fpecie vifionis offenfa
regredì feftinavit ad mentein animamque ju fti,
quod illic diveriorium iibi tutiffimum fit Ioca-
tum j eo quod alibi tamquam columba, ita hu-
jufmodi virtus ftationem tutiflimam invenire
non poifit. Tarde enim inter aftutias iftius mundi
, Se fiecularium fludus cupiditatiim portum
iolet invenire fimplicitas.
6j. Itaque * ficut juftitia velut vifendi gratin
progrefla pauliijper ad mentem optimam redire
feftinat, nec longius difcedit à jufto ; ita etiam
juftus Se ftudiofus virtutis ubi virtutem appropinquare
cognoverit, gremium fu« mentis ex-
pandit. Quid enim fibi vult quod vir ftudioius
virtutis N oe extendens manum iufcepit eam, Se
introduxit ad fé ? Quod etfi fecundum litteram
planum videtur , non tamen facile colligas, nifi
viri fapientis tibi nota fit confuetudo, qui velut
ipeculatrice virtute utitur, Se ei explorando-
rum negotiorum gerendorumque pr«rogativam
quamdam videtur committere. Ea e \o virtus
expendit naturas, ut f i qua earum f i i . videtur
committere profedum,ei poifit adjungere.Com.
munis enim qu«dam eft bonitas iàpienti« Se Ii.
beralis Se larga utilitatis j ita ut quas morigeras
fibi cernit, adfociet : ul ’ autem propofito fuo
viderit aliquorum recalcitrare naturam , velut
ad hofpitium familiare fibi revolat Se recurrit,
quam làpiens Se induftrius tamquam manu qua-
dam mentis feftinat excipere, omne cor ape-
rietìs fuum quo etiam eam abientem tenebar.
Nunquam enim poteft iapiens exfors eiTe propri
« virtutis.
<56.Quid pr«terea fibi velit quod tenuit ièptem
diebus aliis columbam , Se iterum emifit eam ;
nifi ut advertas quod bonum iapientis,optimum-
que propofitum femper fibi etiam alios adj ungere
ftudet, e'rrantes emendare, corrigere va-
gantes ? Si quem in principio refilire confpexc-
rit j tamen commutandi ejus Se corrigendi non
defperet profedum. Sicut enim bonus medicus,
etfi tempus medicin« non f i t , tamen vifitationis
ipeculam ante pr«mittit ; deinde non negligit
j,uft« exipedationis excubias, & pauliiper paflìo-
nibus cedens, opperitur facultatem medendi,
qu« fùm fuerit oblata , fuum non intermittit
officium: ita ergo Se iapiens verbis ac difputatioa.
MiT. Corb. & Long, ficut ■virtus. Colb. ficu t juftus. Male. '
b. Edit, omnes & cod. Vac. corruptionis. Sexmff. melioris nota:,
correttionis, leu correptionis.
c. S ic mlT. Corb. Long. T o rn . Colb. & M az . cum edit. Am. Si
Era. A t V a t. cod. cum editi G ill. & Roin. dottrina») virtutis.
A nibus, tamquam medicus medicamentis, con-
trarias curare defiderat paffiones. Et quia in omnibus
remedio divini favoris utendum eft • ideo
ieptem exfpedavit dies quibus mundus omnis
deferibitur abfolutus , Se operatori requies mi-* cm. i. i
niftrata } ut ex ilio audore omnium fumeretur
difciplina operationis human«.
C A P U T X I X .
Columba quare dicatur ad vefperam regrejfa cum oli-
B v a ramo in ore : item unde aquas defecilfe Noe co*
g noverit : tandem cur eadem columba pofl dies.
feptem tertio emijfa non reverfa f i t ?
6j. I 'y Bgrejfa efl igitur colurpba ad vefperam ha- cen. 8-i
bensfolium olea,& ràmum in orefuo. Non
otioie pofuit Se veiperam , Se regreilam, Se ha-,
bentem ole« folium , &ramulum in ore fuo, uc
non fugitantem virtutem arbitreris profedus futuri
, fi quos poifit acquirere * neque rurfus tanv
C quam fine lumine eam fuifle cognofcas,& qui-
bufdam tenebris occultam, feci diurno candore
fulgentem exfpedafle ufque ad occafum diei, &
fic ad eum regreilam, apud quem etiam veipe-
ri tenebras habere non poilet. Folium quoque
quod iècum detulit, etfi breve illud folium de-
tulifle videatur, ipem eorum quos iui poenite-
ret erroris, etfi non magnam , aliquam tamen
figmficavit. Folium enim fine virgulto eilè non
poterai. Ergo quafi germinantis b corredionis, b
D ficec non magnum aliquod, tamen vexit infigne
& folium ole« , in qua arbore oliva generattir ^
ex qua oleum confìcitur, quo materiale hoc lumen
fovetur, Se tenebrarum fugatur obfcuritas.
Quid autem magis quam lumen familiare virtu-
ti eft ? Folium ergo Se ramulus infigne eft corredionis
: corredio autem quafi radicem fui poe-
nitentiam habet, qu« pcenitentia non poteft in
turbidis, ied in iis qui ipiritalem jam iermonem
acceperint, germinare. In ore quoque non fruf-
£ tra ramulus ole« videtur eilè delatusj.eo quod
virtus & iapientia in ièrmone fili habeat clari-
tudinem, Se ipià ftatim ipecie lumen ejus efful-
geat, maxime cùm pacifica loquitur 5 quoniam
hunc quoque ramulum pacem petentes pr«fer-
re confiieverunt. Tulit ramulum, eo quod fimplicitas
puritate ac finceritate iemina qu«dam
auribus noftris utilitatis infundit 5 Se bon« c doc- c
trina virtutis aut ad induftriam provocat, Se invitar
ad pr«mium bon« fibi confcium difcipli-
p n«, aut gerend« pcenitenti«, Se d fequend« con- d
veriàtionis cupiditatem injicit peccatori.
68. Unde& pr«terea cognoverit iàndus Noe
quia defecerit aqua à terra, ficut ieriptum eft j ibidem.
/ confiderandum videtur. Primo omnium iècun-
dumlitteram, quiapotuitintelligereutrum fic-
cum, an humidum folium efletallatum. Deinde
quoniam non eft hujufmodi columba , ut poifit
irudus latentes fub aqua eruere. Sed utrum illud
folium ante diluvium fuerit exortum , an
tempore diluvii, contuendum eft tibi. Si ante
diluvium, vir juftus ga vifus eft frudum de veteri
Item paulo poft ubi edit. Si codices duo , commi fium difciphn*.
Corb. Vac. unu s , & Long, confcium difciplint.
d. Rom. edit. fequendt converfionis, cominodo qunlem fenfu : fed
ea Ic ilio nulio nec mfl. nec edit. coniirmatur.
femine aliquetn refervatum , & inde céltegit A mone c.-elèfti, tradat Saéerdós in Ècclefia. Sed
ne forte intra arcam p miiericordi« infigne .divin«, quod jam diluvium ofitus folus non poifit auremoviflet,
qu« frudum demonftraret, cui non
potuifient nocere diluvia. Si diluvii tempore
natum eft folium , advertit utique juftus nova
femina miiericordi« frudificafle c«leftis,ut radices
arborum viverent, Se quafi refumta anima
fetus germinarent vetuftos, atque in afliietos
partus redirent, quorum indicium pr«mifla folia
demonftrarent.
diri , interdum Se egreliiis Ecclefiam , ubiju
d«us occurrerit, monet, exemplum adfert c«-
Ieftium fcripturarum. Claudunt aures, ne vel
invitos fons abluat, 6c verbi Dominici humor
adipergat. Si qui vero crediderint, currunt ad
fontem,dodrinam expetunt,ihfinuari fibi Evangelium
concupifcunt, nec iàtiaritur afilduitate
potandi. Ita fonte fapienti« certatim repleri de-
■69. Sed hoc alta potius interpretatione colle- B fiderant, quem ante fugere geftiebaht. Quem
g i t , quia dominus Deus nofter quamvis acerbis fontem ? Audi dicentem : s i quis f t i t ì veniat ad
iniquitatis noftr« ofFenfus elfet erroribus- tamen me, & bibat. g u i credit in me, ficut dicit Strip-
antiqu« nobis profapi« patri«que virtutis iè- tura, flumina de ventre ejus fluent aqua v ì v a .
men aliquod vel exiguum reíervaret, ne peni-
tus operis Se creatur« fu« omne circa humanum
genus amputaretur infigne. Unde 6c Eiaias ait :
N ifi dominus Sabaoth reliquiffet nobis fiemen, f icu t
S odoma fa S li ejfemus , ficut Gomorrhafimiles ejfe-
mUs , in alterius nomine civitatis exprimens c«-
citatis indicium , in alterius fterilitatem. I taC
enim lingua patria Chaldxi nuneir irunt So-
domam 6c Gomorrham, c«citaten. . iterilita-
tem fignificantes. Meritoque Dominus in hujufmodi
fpecie civitatum amputavit magis humana
vitia , quam puniendos homines a judi-
cavit.
. 70. Tertio dimittitur columba poft feptem
dies, atque eadem non regreditur. Unde confi-
deremus, ne id quod fupra diximus inveniatur
C A P U T X X .
£)uod alio d ie imminuta aqua, alio ficcata terra me-
moretur, eo fignificari juflum Noein duabus gene-
rationibus primumfuifle. Per denudationem arc4
abdicationem cor pore a delecfa tionis exprïmi.Jfiua-
re primas v e l fecundus menfis,verni temporis dies
dïclus. Poflremo difficultas de fo lio reperto difiol-
vitu r.
71. T N primo Se fexcentefimo b anno vit«
|_ Nôe , primo diè menfis imminutama-
quam dicit à facie terr«;in iècundo autem men-
ie , feptima6c vicefima die menfis fîccatam ter-
ram elfe commémorât. Quid fibi vult ilia ad-
. i _ jeétio de aqIu æ im minutione7 ,- -c--ùrm-'* fupputatLaa ircai--
elle contranum. Si verbo quidem columba , D tio luperior annum conclufifle videatur, quianopere
autem virtus non revertitur adjuftunij
ergo deftitutus eft juftiis , Se defraudatus muñere
fuo ? Nequáquam. Numquam enim vir hujuC
modi â virtute disjungitur, nec cùm ex ore e-
mittit juftitiam , difpurationemque alterius virtutis
inducit, virtute fe exuit, Se imitanda aliis
æquitate difpoliat : fed vice folis alios illuminar,
cùm radiosiu« lucis emittit. Ignis nempe çale-
façit adpropinquantes , ita ut calorem nàturæ
nus à fecundo menfe incipit, Se in fecundum
menfem anni alterius ufque progreditur ? Nifi
forte Me jufti formam declaratam velimns acri-
pere-, ut primus annus is fuerit, quo cccpit diluvium
, c poft fexcentefimum fcilicet annus primus
j primus iterum annus Se primus menfis poft
fexcentefimum annum , quando imminuta eft
aqua a facie terr« eo quod juftus in peccato-
rum generations qu« propter delieta deleta
fu« ipfe poifideat. Numquid deficit lux diei, E e ft, virtute primus erat , 6c in fecunda generacùm.
totum mundum illuminât claritate ? Habet
inoffenfum curfum fiium, illibatamque naturam.
.Sic Se ifta in columbx ipecie virtus, cùm
adhuc ferveret diluvium, fecundum avem tamen
in terris , fecundum virtutem in hominum
palfionibus revertitur ad juftum 'j quia in ini-
quorum pectoribus virtus ut poflèt hærere,
non potuerat invenire. Et ideo in illo iecundo
diveriorio fui regrediens hæret atqne requiefeit.
tione, quæ ccepit poft diluvium, Se ordine, quia
primus fecundæ generationis fuit , 6c merito
primus evaferat. Recte enim ei honor defertur
qui Se primæ generationis primus fuit 6c porterions
principium ; qui meruerit Se de ilia eva-
dere, 6c ifti ad feminarium propagari. Cùm
enim àlii deperirtent, foins vit« egregiæ merito
, Se prærogativa virtutis apud Deum di-
v e s , non eft expertus malitiæ corruptelam, per
A t vero ubi deferbuerint diluvia paifionum, Se F quem factum eft ne totum corpus generis
* auditi verbi compertxque doétrin« plurifniftu- : -1 -f- - : • •
duerintefle coniortes,jam nonunius patrimo-
nium , fed commune bonum erte incipit difei-
plina virtutis, Se tamquam iapienti« poculum
hauritur à plurimis qui ante fitientes bibere 110-
luerunt, ficut nunc fervent diluvia in pedtori-
bus Jud«orum -, Se cùm aqua c«leftis doctrin«
exundet, potus exuberet, non putant elle po-
tandum. Evangelium Iegitur, virtus exit deiera.
V a t. cod. & edit, indicavit. Corb. Long, y ale. T o rn . & f
Maz . judicavit. Colb. vero indicavit, an judicàvit ha b eat, hand I
facile fit ftatuerc.
b. Rom. edit, totum hunc locum contra mil". & aliarum edit,
fidcm ita m u ta v it , anno Noe primo menfe imminutam . .. . -fcpnma |
& decima d ie . . . . commémorât feptima & 'vigcjima menfis aperuit I
Hoe arcam. Quid fibt vult ilia adj'ettio primi menfis de aqua & c. ' I
c. Ad einendationcm hiijus loci mill & edit. ant. conveniunt, j
mani vel abolitum videretur in terris, velà Dei
abfcifiiim gratia relinqueretur.
72. E t denudavi^ inquit,iVbi tetfum arcA. Cùm <
arcani ficut fupra interpretati funius, pro fpecie •
corporis acceperimns, quid fit denudati corpus
intelligamus iècundùm altiorem fcilicet ienfum.
Ceternm liquet quemadmodum area potue-
rit aperiri iecundum litteram. Quid igitur tectum
humani corporis fit quod claufum in dilumfl'.
n m t f e x t tefim.
_ s fcilicet annus -, primus itcrum a
mque ubi edit, habent, e.
•dine. Qmedam autem edit. P
j primus menfispoft fexcentefimum omn-um ■ cetera ut In textu : qnx-
I dam vero pra:ter dcfcripta verba poft voccm , diluvium, infra po- Ifitam ita piofei]uuntur : co ordine primus fuit. Recfe igitur pnmus
ei honor defertur, quia & prima generationis primus fu it qui cvafcrat,
& pofteriorisprincipium, qui meruerit ifti adfeminarium & c. '