qu« non iolum juftos rigare confuevit, fed etiam 1
injuftos implere. Ideo accepit inaures aureas,
• de* virias quas mifit Abraham, tamquam meri-
torum fuorum pr«mia.
89. Fortafleaudientes h«c fili«, qux ad gra-
tiam Domini tenditis, de vos provocemini ut
habeatis inaurc' virias, & dicatis : Quomodo
/ prohibes hoc, Epiicope, i .abeamus quod Rebecca
accepit pro munere, de hortaris ut fimiles
fimus Rebecca ? Sed non has inaures Rebecca
habebat de virias , qua: lites in Ecr ' ila ferere 3
ft) len t, qua: labuntur frequenter : alias inaures
habebat, quas utinam vos habeatis, alias virias.
Inaures Rebecca: pii auditus infìgnia, de viri«
Rebecc« ornamenta faclorumiimt.Has inaures
habebat, qu« non gra varent aurem, fed demuL
cerent : has virias, q. : manum non materiali
auro onerarent, fed fpiritali a&u levarent. Ideo
& fratri & parentjbus in hoc placuit ornatu. Et
tu fume inaures quas tibi Abraham reliquie : fume
quas trans mifit virias. Audi verba domini
Dei tu i, lìcut ipfe audiebat : exièquere juilà, fi-
* cut ipfe properavit3 implere.
90. Pulcherrimus autem locus ad inftruendos
eos quibus aliquid injungitur, quod non prius
manducavitpuer Abrah« appofitum Ubi panem,
quam mandatimi Domini exfequeretur. Quo
impetrato, vaia aurea de argentea de veftem dè-
dit Rebecca:. Ubi fponiata eft Ecclefia accepit
vaia aurea 8e argentea, in quibus eilèt the-
la urus fidei 3 iunt etenim vaia in honorem, iunt
i.C o r .4 .7 . de in contumeliam. Qua: ilnt ea vaia audi : H a -
bemus thefaurum in vajìs fittili bus. Vaia fiòlilia
corpora noitra funt : fides noftra theiàurus eft. ■
Et fortaiTe jam etiam ipfa corpora noftra qua:
theiàurum iftum habent, ''urea iunt, quia iunt
piena prudenti« : de arg tea vaia funt, qua:
videntur mandati caieftis alloquiis refulgere.
31. q. %. c. Honorantur autem de parentes muneribus.
B m o tm - cjj Confulitur puella non de iponiàlibus, nam
illa judicium exfpe&at parentur , non eft enim
virginalis pudoris eligere- mariti u : ièdjam def.
poniàta viro de profectionis confulitur die. Nec
immerito dilationem non adtulit 3 jure etenim
Euripides in properare debuit ad maritum. Onde illud Euri-
Anaromu- pj^eon quod mirantur plerique, unde xnila-
tum fit manifeftum eft. Ait enim in perfona
mulieris, qua: tamen maritum volebat relinque-
r e , & ad ahas petebatur nuptias :
NujMipfcu^wnta» u fo to v ip io v Tto.'rhft ì /jLq ì
Mee>i/ttvsu> g£<|, *’ che i/xov xfiujv 'nifi.
Hoc e f t , Sponialium quid'’ a meorum pater
meus curàm fubibit 3 hoc eA -.11 non eft meum.
Ergo quod de ipfi philofophi mirati funt , ièr-
vate virgin Sed etiam,b mulieres, fi qua amifi t
io cito mai .co, adolefcentula laqueum infirmitatis
*. Virisi, idem fignificant acque annuii, ut e x ièquentibus co lli- I
gerc eft. ' _ *’ •, : ; \ . I
' a. Poft vocem , implere , Rom. edit. intrufit ièquentia. inquit I
enim , & appofuit illis panes ad comedendum, qui d ixit: Non come- [
dam donec loquar ego verba me a.
b. Ica miT. Edit. autem , mulier etiam , q ua. . . Et poft cria ver- I
b a libi eardem edit, cum praicipuis miT. laqueum infirmitatis ¡ u t |
fua: timet incidere, ut fi vult nubere, nubac
tantum in Domino, ut electionerr. mariti paren-
tibus deferat 3 ne appetenti« procacioris «fti_
metur, fi ipia de nuptiis filis ele&ionem libi vin-
dicet. Expetita magis debet videri á viro, quàm
ipia virum expetiile. Verecundiam pnemittat,
antequam nubat, quòd ipfum conjugium plus
commendet verecundia. Se< illi verba imitan-
tur , opera imitari nequeunt.
92. Inefiè onoque in eo pr«clarum Eccleiìx
myfterium lie t , eo quod nemo auius fit earn
ante Chriftum vocare 3 ioli enim Chrifto h«c
erat vocandarum nationum repofita pr«roga-
tiva. Vocata autem non fecit rnoram , de ideo
acceptior Domino 5 quia popuIusJud«orum qui
erat ad coenam vocatus, dignus non fuit venire :
congregado autem gentium fimul ut arceffiri ie
v id it, occurrit.
93. Denique ut feias non , > myfterio elle ,
cimi veheretur cani ' 1 " , veniebat ad iponium 5
eo quod populus naaonum belluina quadam
horridus meritorum deformiate, qui form« fu«
nullum haberet decorem, fidem eilèt atquecon-
fenfiim Ecclefi« recepturus. Necillud oriofum, 30.q . ¡ .
quod cùm veniret Rebecca, vidit Iikac deam- Na
1 bulantem 3 & cùminterrogailèt, quis eilèt, co- 1 * '
gnito quod ipie eiTet cui duceretur uxor, defi-
cendit., & caput fuum obnubere ccepit, docens
verecundiam nuptiis pr«ire debere : inde enim
& nupti« d id « , quod pudoris gratia puell« fe
obnuberent. Difcite ergo virgines:, quemad-
modum ièrvetis verecundiam, nec 'tecto capite
prodeatis ante extráñeos, cùm Rebecca
jam aeiponiàta , defignatum maritum aperto
capite non putaverit videndum.
94.Qnis ille eft ièrvulus qui providit has nuptias
? L- is utique de Apoftolis, & ille maxime
qui ait : Virifratres , vos feitis quia à àie bus anti- Alt. ij. 7.
quis in nobis Deus elegit ex ore meo audire nationes
verbum E v angeli i. V e l . r qui dodor appellatus 1. Tim. 1.
eft gentium. Ipfi enim c c,vm Ieguntur, autjo- 7-
hannes Evangelifta, acquu .,nt Chrifto animam5 c
ut credat qu« ante non credidit : & cupientibus
Chriftum videre, ièrmonibus demonftrant fiiis:
Itaque Abraham celebratis filii nuptiis, long«va Gen. 15. s.
«tate , 8c bona iènedute complevit dies. *
timet incidere, tresmlT. legunt: tnjirmitati¡ut timet injicere.
c. Ve t. edit, cìtm Ieguntur, ait Johannes Evangelifta , acquimnt
ChrisJo animam. A t cùm advertiflent Rom. editores com modum
ícnfum bine e lic i non pofte , Iociim emendaverimt in haiic for-
mam : ehm audiuntur, acquirimt Chrifto animam ■.. & cupientibus
Chriftum videre, ut ait Johannes Evangelifta, [ermonibus fiic. N o l-
train vero lcétioncm magno coniènfu prxfcrunt mlT.
L I B E R S E C U N D U S .
C A P O T I.
fojb exftojitum moralem fenfum, adprofundiorempu
allegoricum tranfit : dr quemaàmoium anima
fracipiatur,ut exeat de terrafitat& de cognatione
fua i nec non à quibus ad pcrfeffam purgationem
recedendum Jit, explicat. Denique promijfam A -
brahx pojlcritatem refert,
’ O r a t -ï m quidem Iocum pioiècu-
A drcitur ei ï E x i de terra tu a » id eft , de còrpórè Gen. n.
tuo. Exi vit de hac terra il Je, cujus converfatio in
c«Iis eft. E t de cognatione, inquit, tua. Cognati
iunt animæ noftr« corporis ienfiis. Dividitur
emm in duo anima nòfi a : in id quod eft ration
nabile , de in id quod ei. îrrationabile. In eo autem
quod eft irrationabiJ« , fenius iunt : ergo
cognati funt partis ratioi^bilis, hoc e ft, mentis.
E t de domo tua » inquit, exi. Domus mentis
■ prolativum eft verbum. Sicut enim paterfami- a
IO C h n K l J ti furnu, , qua potuimus intelledus B liàs habitat in do m___o_ f ur . .a , dn.e. in poteÄv ate ■habet
fimplicitate 3 ut qui legunt, ->rum quemadmodum regat domum fuam : ita etiam
poffint fibi haurire magifteria :ied quia ex utra*
que parte acuta eft acie' «adii,ex utraque parte
pr«liaris 5 fimiliter verb ^n D e i , quod eft acu-
tius omni gladio acutiilimo, penetrans uique ad
divifionem ahim«, quocumque converteris, pa-
ratum invenies & opportunum , ut animam legends
pertranfeat. revelandum prophetica-
rum fcripturarum «nigmata. Unde non abfurmens
in fermonibus noftris habit.. , & guber-
nat verba noftra, 8c vis ejus ac difciplina in ier-
mone elucet. Ut bonus paterfamilias a primo
veftibulo domus «ftimatur.; ita etiam de fermonibus
noftris mens noftra perpenditur. Denique
etiam b modulis voeis pulfat & revocat.
■_ 3-Erg ° qui vult perfeftam purgationem con-
fequi^ disjungatfe ab his tribus,a co r -re a fendum
reor referre ad altiora fenfum de per hill C fit>us corporalibus, a voce , in quibi^ funt om.
toriam diverfarum perfonarum, v.. .atis form« nes corporis paifiones, & circumfcriptiones fenquemdam
procefllim explicare 5 maxime cùm fiium, quibus decipimur & illudimun In nullo
jam in Adam intelleif ... profundioris exordia enim horum trium bi m.Non in carne quam-
• deguftaverimus. Adam etenim mentem diximus, vis Epicuri fchola , plerique etiam voluptuarii
Evam fenfum efle fi'-nificavimus, ièrpentis fpe- difrumpantur c laudantes corporis dele&atiocie
deledationem expreffimus: fed ibi de fumma nem5neque in fenfibus qui f«pe luduntur-neque
beatitudine, & quadam naturali virtutum amoe- in fono vocis qu« falfis plerumque animam de
nitate per circumfcriptionem ferifus, de dele&a- mulcet d cantibus , eft per .am bonum h«c
tionis illecebram refluxus ad culpam eft : hie au- enim incorruptibilia : quod autem vere bonum
tern profedum mentis fpeculari datur. Hoc D hoc incorruptibile. Manifefta autem fides. Mor!
enim Legiilator provide egit,ut quemadmodum tuo etenim homine, caro corrumpitur iènfus
lapfum mentís demonftravit, ut illas erroris ca-
pereunt, vox amittitur, remanet mens immortala
veremus femitas : ita etiam proceflum mentís,
& quemdam fuperiorem reditum fignificaret,
ut quemadmodum infrada jnens reformare íe
poífit,cognofceremus. Purgaverat enim terram
Dominus diluvii infufione, laverat human« col-
luvionem fragilitatis: fed non fátis erat ad vir-
tutis profedum,nifi ut inftrueretur homo queinadmodum
fe regeret de gubernaret Abraham E tutu.
, incorpoream vitarn recipient Unde in alteram
terram vocatur plenam beatitudine, ubi
non falia pro ^ is , ficut in hac vita : led vivam
rerum cernat x.ibftantiamj eo quod excuiTa corporis
, de fenfuum , de vocis nebulofa quadam
imagine , corruptibilem caliginem deponat,
de revelata facie beat« vit« gratiam luftret obmentis
loco inducitur.Denique* Abraham tran-
fitus dicitur. Ergo ut mens qu« in Adam totani
fe deledationi de illecebris corporalibus dederat
, in formam virtutis fpeciemque tranfi-
r e t , vir iapiens nobis ad imitandum propofitus
eft. Denique Abraham iècundum Hebr«os, iè-
cundum Latinos pater didus eft , eo quod mens
paterna quadam audoritate, *cenfione ,8c iolli-
citudine totum gubernet hominem.
2. H«c ergo mens erat in Charra , id e ft, in
cavernis, obnoxia variis paifionibus. Ideoque
* . A brahx nomen videcur Ambrolìus deduxilTe à voce Abran , 1
t]ua tranficus lignificatili- : aut potiiis rcfpexille ad Gencfeos cap. |
14 .13 . ubi iècundum L X X . Abraham tranfitor dicitur. Vide N o - I
bilium in eumdem locum.
* . C enfi one, id eft , cenfura, a c moderatione.
a. Omncs edit, prolatumeft verbum. Mff. omnes G a llican i, pro- 1
lativum eft verbum. Idem autem fignificat prolativum atque e x - I
tenfivum. V o x enim, domus, i fimplici fignificatione ad figura- |
tam & mctaphoricam extenditur.
i b- Edit, modulum vocis pulfat & revocat. I idem mff. modulis v o- |
eis & c . ubi fubintèllige paifiones, corpus,ac iènfus corporeos, qua:
fupra memorata fu n t , quxquc modulis vocis cx citari a c mitigari
nemo non experitur.
4. S en ,ileum .inquit, te , & fm a m t e in e ,» . ¡uUm. ».
Virg .l. 4.
tern magnam. Immortalitatem ipondet, cùm genus
promittit. Genus enim immortale videtur
efiè, perfon« mortales funt fingulorum , ut ho-
minum , ut equorum, utapum. D e quibus ait
quidam:
A t genus immortale manet.
Tamen multo illud meliiis quod gentem magnam
dixit Ecclefi« perpetuam pofteritatem, de
generationem illam fupernam, qu« veremaana
e ft, e ut peccato moriamur Deo renafcimur.&
c. Edit. Am. Era. G ill, laudis corporis deleclatione. Rom. vocem'
laudis, pretermini!.- Nos omnium mil', au&oritati crcdendum
I putavimus.
d. I ta mlT. fupra citati,prarter Corb. in quodeerat , cantibus, eft
[ quod rccentiori manu additum eft. Edit, vero , demulcet cantibus,
I eft perfectum bonum hoc incorruptibile. Manifefta See.
I c. Ita mff. Corb. Long. Colb. & M a z . Sed V a le. & edit. Am.
I a c G i l l . & peccato moriamur', ideo renafcamur. Era. utpeccato moriamur
& D e o renafcamur. Rom. dcmum a cm f. T o rn . Itaqucpec-
I cato moriamur , Deo renafcamur. Atqui videtur h ie nonnihil aut
omiuurn elle,aut corruptum, aut etiam forte tranfpofitum. Confer
qu* hoc loco dicit de generis immortalitate cum hiijus ipfius l i bri
cap. ultimo , & .cognationem non minimam animadvertes.'
V iij