. poteft, quia divitiis Se voluptatibus fuffbeatur.
Dormir Chrifti quietem dicentis : Ego dormivi & J- i-
quievi,& furrexi. Hacc eft tunica illa defuper tex,
ta qua erat indutus Chriftus,quam icindere non
potuerunt illi milites quos agnofcis.N ullus enim
èorum veftimentiim Chrifti feindit, fed dividitj
ficut feriptum eft : Viviferunt veftimenta meafibi, Pf. n-1?-
& fupér vefiem me um mifieruntfortem. Diviferunt
iibiEvangelifta: veftimenta ejus, &c fuper veftem
ejus, hoc eft,fuper praedicationem Evangelii qua
5 veftitur hodieque do .nus Jefus, miferunt for-
cem.Illam utiquefoi m,qux cecidit fuperMat-.
thiam.ut apoftolorum duodecimus numero,ex-
clufo nomine proditoris, adjungeretur. Bene autem
accepit inobis, fed ipfe nobis credidit quod n o t A
trum non erat. Et ideo detrimento honellatisaf-
ficitur qui depofitum violaritalienum. St com-
mendatum hominis nulla debemus fraude violate
, quanto magis divinum 8i fpiritale depoii-
tum’bona fide fervare nos congruit, ne exiftima-
tionis 8c utilitari« grayia damna fubeamus.;
•6a. Hoc igitur pignus eft quod Lex prohib.ec
pignerari, 8c violenter auferri. Sic enim habet
ScnDtamSidebitumtibifrentnproximotuo tjuodto
drM- cumqUC,non intnibis in domttmipfins pigneran’ pigimi
; & homo npud quem eft debitum mum, pnferet
tibi form vigniti. Si emtm homo illt pntiperfaerie,
non dorm its in pignon ipfins, fed redditime reddes
gi pignus ipfius ad occafum folis ; dr dormtet in vefii-
mento fm , & benedicette, & erit in te mifericordia.
7«: Dices itaque mihi : Ecce Lex auferri pi-
gnus prohibuit, non ftifcipi : pauperi autem ju t
fir reddi.non omnibus. Ac de corporalibus qui-
dem pignorihus ianftus etiam Efdras docuitnos,
quod jam, ficneratorcs, adveriiis patrum veftro- (
rum non poffitis venire profeffionem. Nam cùm
juberentur qui fceneraverant,8c aeceperant alie-
H M napignora,utreftituerentea,dixerunt:Reddi-
mus, & ub tffis nihil murimus. Bom patres, qui
ftatuerunt pignora debitorum effe reddendaiboni
etiam foeneratores qui rcfponderunc quod 8c
pignora redderent, 8c pecuniam non require,
rent, quam dediffent. Ec fententiavos paterae
cenfionis his adftringit, 8c profeffio creditorum.
71. Eft autem 8c aliud pignus quod Lex fpiri-1
tabs prohibit auferri 5 & ft datum fuerit, reddi
a jubet ante folis occafum :a quod homo debitor
reddit,8c ipfe protulit. Debitor eft autem omnis
qui .audit verbum regni 8c non intelligit : venie
malus, 8c rapit quod feminatum eft in corde ip-
fiUs.Npliergointroire indomum ejus ,ut illud
pignus accipias. Vac enim q' . fcandalizaveric
unum de pufiÙis iftis 1 Si fua ft ticia amiferit pignus
fuum, tu non habebis deliftum. Si autem
pauper fuerit, redde pignus ante fobs occafum:!
pivnus autem veftimencum eft. Si libi dives vi-
detur, ipfe fedecipit, fipignus tradideritfuum:
fi autem pauper qui non liabeat divitias fpiri-
tus, redde illi veftimentum fuum ante folis oc.
cafum.
ni. Si de corporali ageretur pignore, utique
magis per diem reddendum fu it, ne turpitudo
nudi corporis, diurno lumine proderetur s tenebrar
enim nudum non produnt. A c fi hoc move-
ret quod non haberet pauper, quo dormjens te -1
gi poffet, utique aut ftragulum aut amictum di-
ceret effe reddendum.Nunc autem dicendo vef-
cimentum, tunicam magis fignificat qua indui-
mur acque veftimur. Redde ergo pauperi turn.,
cam fuain, ut dormiat in ea noftu.
Mettb.io. ’ Nonne tibi videtur ilium pauperem figni-
’ ficare, qui cum tunica una jubetut pergere, alteram
non requirere, emiffus ! lihrifto ad Evan-
gelium pracdicandum i Ipfe ■ t enim pauper fpi.
ritu, qui dormire poffit : nam iàtiato divitiis,non
eft qui finat eum dormire. Dormitenim pauper
fomnum refiirreitionis,quern dives dormire non
a. Onines edit, a c miT. a liq u o t , quod homo debitumredit: Me - I
lius a lii, debitor ; confequenter enim ponitur, debitor efl autem & c . I
Quod vero d ic itu r , ó* *tfe trotu^t » ^cm » at<lue non ter v,m I
de Evangeliftis diäum eft quiamiferunt for-
tem j iors enim veluti divino r .idet examine.
Et ideo quia non poteftate prr a funt. locuti,
neque omnes eadem omnia j 1 plerique dixerunt
diveria, qu^ alius non dixetat : ian<fti Spiritus
gratiam velüt fortito illis ea tribuifle co-
3 gnofeimus, qux loquerentur iinguli de operibiis
domini Jefu ^ ut ejus gefta fibi deferibenda pro
ejus nutu dividerent.
74. Eft & illa tunica quam demonftrat Apof-
tolus dicens: Induitedominum Jefium. Hiecefttu- Rom. 1. j ,
nica qua: inhonefta operit noftra, & in iis abu n- +
dantiorem honeftatem circumdat inChrifto.In-
duimus vifeera mifericordia: in Chrifto , induü
mus crucis gIoriam,qua: Judxis fcandalum,Grie-
cis ftultitia videbatur. Illi erubefeunt, qui eani
) erubefeendam putant : nobis autem abfit gloriar
r i , nifi in cruce domini Jefu.Hicc ignobilia noftra
honorem abundantiorem habent, quia per
paffionem Domini regnum nobis paratur acter-
num • quo enim quis pluspeccaverit,eo plus di-
ligit. Confepeliamur igitur domino Jefu, ut par-
ticipes refurredionis ejus eflfe mereamur : exfpo*
liemus veterem hominem cum adibus ejus, in-
duamus novum,in quo eft remiffio peccatoruin.
75. Bonus.ergo amidus atque veftitus,verbum
E Dei. Hoc veftitu filii Noe pudenda patris ope-T
ruerunt, accipientes fuper humeros veftimen-
tum, &: retrorfum pergentes 5 neviderenc virili^
patris, hoc e ft, corporea qua: habent pudorem
öuemdam generationis humana: : & ideo qui vi-
dere voluit,anguftioris animi dignam mercedem
recepit, ut iervus fieret j omnis enim qui facit
peccatimi, fervus eft peccati. Unde ille in terre-
nis remanfic. Hoc pauperi nemo tollat veftimen-
tum j aut f i tulerit, fol non occidat fuper defpo-
è liatum : eum ante reftituat, ne peccatum paime-
ris feeneratori poflìt adferibi j & non iolum iuo,
fed etiam alieno incipiat laborare pi ato. Hoc.
pignus in hac fxculi node reddatur, hoc vefti-
mento in hismundi tenebris induatur.
76. Hoc pignus illius Dominicx fortis eft,non
ijlius contraria:. Legimus enina duas fortesin Le-
vitico , de quibus didum eft : Unum Beofucies, Levit. 16.
ulterum trunfimijfiori. Trajiftniflor iortem fuam.ad
feeneratores tranfmittit : fervi Domini in forte
funt Chrifti.In hac forte conftitutus. Aaron,con-,
traria: fortis exclufit xrumnam, cùm inter duas
partes populi conftitutus,mortem à defundis fer-
I eoprivatiti efl ; referrique dcbcc ad ca qua: Icguntur fupra : proferet
tibi forai pignus} nec non ad ea qua: infra fequuuiur: Si fua ilu l-
| titia amiferit Se c.
iil li ri
De Tobia Liber unus.
Prov. 1 7 .
ìbidem• 1
ibidem. I
Pccli. 19
!.&}■
pere in fortem vivorum fili corporis non permi- A
fit objedu. Hujus fortis bonum pignus eft Verbi
amidus. Hanc vobis tunicam nemoauferat,
debitores : hanc tunicam nulli oppigneretis , fi
vultis numquam turpitudinem fuftinere, ut dor-
miatis inter eh jS ficut A aron, dormiatis inter
duo Teftamen ,ut dormiatis fomnum refurrec-
tionis, & vos reparare poifitis. Hoc eft veftimen-
tum quod etiamfi oppigneraveris, recipiendum
in Proverbiis fandus Salomon fuadet dicensryi«-
f e r veßtmentum tuum: pruterit enim injuriofus. 3
77. Sapientix veftimentum eft ex illis ipdu-
mentis, qua: ex bylfo & purpura iàpienria fibi
fecit : hoc eft, indumentum fìdei conltar x predicanone
cxleftium,6c Dominicxiang ìe pail
fionis : byifo xtherea figurantur , purpurx fpe-
cie myfterium iàcri iànguinis declaratur, quo regnum
célefte confertur. Denique veftimentum
iàpientix fignificari fuperiora indicant 5 prxmi-
fit enim dicens: Sapiens e fio ^ f i li , u t Iute tur cor tuum.
Et infra duos veriiis ait : Imprudentes uutemfuper- Q
•venientes dumnum pendent. Aufer veftimentum
tuum. Aufer igitur, ne damnum excipias impru-
dentix j & ne exutum te proprio veftimenro ne-
quiifimus ille communis feenerator agnofeens,
confufionem tui detegere conetur opprobrii, &
perfuadeat tibi, ut te foliis tegas ; 6l nudum te
effe confpiciens, in Dei verearis venire conipec-
tum.
78. Redde, inquit, proximo in tempore, eoungufiu
verbum, & fideli ter uge cum ilio ; & in omni tempo- jq
re invenie s cpuod tibi necejfurium r Non amat mul-
tis innocentia fo defendere. Su ina vocis adfer-
tione non eguit : verbum coanguftavit ad Dominum,
Se ftatim adipifei meruit caftitatis proprie
teftimonium. Plurima preibyteri loquebantur,
qui laborabant verborum fuco obducere verita-
tem, fed non filiajuda. Tacuitapud homines,lo-
cuta eft Deo. Erubefcenda erat in plebe ipfa de-
fenfio muliebris} Se dum pudor defenditur, impudenza
pretendebatur. Coanguftavit verbum £
x- dicens ad Dominum : T u fc is quiu fa l fu dixerunt
de me. Et Dominus fpiritum Danielis pueri caftitatis
excitavit ultorem.
79. Coangufta ergo verbum,ut redhibitic **-
ditori, non lingua refpondeat. Sive myfticerl^o-
anguft.1 verbum , hoc eft, confumma. Verbum
enim confummans Se brevians faciet Dominus
fuper terram, hoc eft, ex multis ratiociniis abbreviata
tibi fumma conveniar. Deducito quod
exp^nfis diverfis eft erogatum,ut falvum habeas p
quod fuperfit: quomodo Dominus de ìultis dif.
peniàtionibusJudeorum,ex multo ilio atiecinio
peccatorum confummavit tandem atque brevia-
vit, ut reliquie falve fierent per eleétionem grad
e , Se ièrvarentur ad ièmen ,per quos intermor-
tuam fpem Synagoge refufeitaret.
C A P U T X X ì.
Reprehenduntur i i qui turn folvendo non f in t , mutuum
fumunt. Iidem quum ubjeffi ; d r quern ad-
modum ad condiffam diem non reddentes e x ami-
cis inimicos fa c ta n t ; unde nulli mutuum fum en -
dum concluditur. g u id p c r molam d r lapidem f i t -
permolarem non obligandam intelligatur ?
QUam deforme eft,ut pro beneficio eiqui
Cl "
a. Omnes edit, ac miT. a liq u o t , nonreddere vcrecundius. N o n
male : actamen omnium antiquiflimi legunt, non reddere invere-
enndttm Unus , inverccundiut. Et hoc etiam non abfurdc expli-
ca ri potcftco fen fu ; nam qui debet vciecundia quadam afficitur ,
q u i vero nonrcddit, invcrccundus atque impudens eft.
8° , _
te adjuvit, rependas moleftiam i Cùm
iftum tiiiudaveris cui debes, poftea in tempore
neceflìtatis tue non inveniescreditorem. Quam
ipdignum, ut cùm viétum tuum fuftenta* fion
queas, cùm adhuc nihil debeas, pûtes quod Se
vi&um tuum poffis, Se debitum fuftinere ! Ante
cogita linde diflolvas,& fie mutuum fume.Fruc.
tus , inq&t, agrorum capio. Sed qui non abundant
ufui, quomodo abundabuntcontra&i foeno*
ris incremento ? Sed pofleflìonem meam vendo*
Et undè frudus, quibus utaris ad fumtum? Fce-
nus non pecunia fuá folvitur,fod augetur ; numerando
coacervatur Se crefcir.
81. Deinde non cogitas humilitatem Se ve-
recundiam poftulantis ? Donec accipias, ofcula-
ris manus feeneratoris fuperbi, humilias vocem
tuam, ne clarior fonitus vocis tue aures ejus o f-
fendat, ne plures te audiant deprecantem. Pan-
per tas non habet crimen, nulla indigentie infamia
eft: fed debere verecundum e ft, a non red- *
dereinverecundum. Poftulabis dilationem,cùm
coeperis conveniri in tempore preferipte fohu
tionis : pro pecunia adferes tedia, cauiaberisde
tempore, excufàtiones ftruesj Se cùm totum pro-
miièris, ne in univerfum fraudare videaris, vix
dimidium reftitues. De amico inimicum facies,
pro honefre referes contumeliam , pro benedic-
tione maledidum.Quàm h ec opinionem ledane
confiderà: quam à viro bono diferepent i reco-
gnofee. .
8i. Ergo dum liber es á vinculis, ipfe te revoca
à jugo Se onere ièrvitutis. D i' es es ? Non filmas
mutuum. Pauper es ? Non .nas mutuum.
Dives es ? Nullam pateris petf .1 neceffitatem.
Pauper es ? Confiderà folvendi difficuItatem.O-
pulentia ufuris minuitur, paupertas ufuris non
îevatur. N umquam enim malum ilo corrigi-
tur, nec vulnus curatur vulnere, fe -xaiperatur
ulcere.
83. Hoc vide, ne dum pecuniam petis, mo-
lam tuam obliges, aut lapidem iupermolarem.
Mola eft qua fimilago conficitur, qua moJit fimi-
laginem una millier que adfumitur,& altera que
relinquitur. Fortafleilla adfiimitur, que fèmper
molit verbum Dei, uthabeatfímilaginem,& ípi-
ritalem facit farinam, bexpurgat vêtus fermen-, t
tum,ut fit nova confperfio,cuftoditmoIamfuam,
interpretatur Scripturas, fervat fibi lapidem fu-
permolarem : ilia autem relinquitur que oppi-
gnerat molam iuam.Cùm aliquid emoluerit per-
funeborie, oppignerat lapidem qui eft fuper molam.
Quis ifte fit lapis,quero. Legi: Lapidem quem Pfai I17-
b. Omncs omnino edit. Expurgate verni fermentum, tnfitis & c . t x '
MÎT. Timan- Dion. & Colb. Expurgat. . . . ut f i t & ç . Doccc enim
oracionis fecies h ic non cam cicari S cripttirx verba , quam accom-
modari.
Q.°. '¡j I