N A T. U U R
kraraptichtige of zeninvzamcntrekkende kwaa-
!en worden aangetalt, en word vcroorzaakt
door de fterke krimping der fpieren van hct
onderile kakebecn.
"^olgdioxe^raineßhai., takfcere, verdorren.
Eindelyk ontbreekt aan de vefels zoo menigmaal
gcweldiglyk zamengedrongen, en wederom
üapper geworden de klank, zoo dac
zy niet meer duchtig zyn cm Jiet voedzel te
fcliikken. En is dit een van de bewystekenen
eener ingeworCelde en ongeneeiTelykc Valiende
Ziektc.
Velgens Lukas getuigenis ver^Jettende de
duiveldeniammerÜng. Wanc menigmaalpleegen
die de vallendc zickte hebben de borft
cn JieC hoofd met vuiilen te flaan. Dit toeval
is ook in andere krampachtige ziektens niet
ongewoon, waar in de beweegin^ van het
bloed omtrent de ingewanden gekiiit word,
en de kranke word gelyk als door zoo groot
eene zwaaite onderdrukt, dat liy met alle
poging onderilaat cm zieh daar van te bevryden.
Op het zelve fondament fceiint het kttließhai,
•wentektty alhoewel hier is aan te merken
eene ongelyke krimpinge der zenuwen.
Eindelyk merken wy in de geneeskundige
oelTcning aan de dingen, dewelke ook van den
maanzieken vermeid worden, dat de vallende
ziekte menigmaal van kindibeen af aantaft, en
dat nu en dan ftiiipen, die gemeen zyn, in
eene vallende ziekte geeindigt worden. En
zyn diisdanige Ziektens ongeneelTelyk. Die
Toorensbedwingers, die van groote dingen
opfnyden, verkoopen dikwyls rookvoorwonderlyke
geheimen. Hippekrates over de heilige
ziektt V. zegd : „ My dimkt dat dezelve
„ niet minder te geneezen is aJs andere ziek-
5, tens, ten zy dan dat dezelve door lang
3, vertoeven van tyd fterkheefttoegenoomen,
» zoo dat dezelve kraditiger is als alle genees-
55 middelen,,.
De vallende Ziekte heeft voor diegeene,
die tegenwoordig zyn een versvonderlyk en
yffelyk fchouwfpel, zoo dat het geen wonder
is, by aldiende Joden, zelfs de Euangeliilen
zwygende, geobrdeelt hebben , dac 'er iets
goädelyks ofduivels onderfchool. Hier van
daan de naam van heilige ziekte^ alswierddezelve
onmiddelyk van den Coden toegeZondcn.
Ihppokrates noemd zoo dezelve in een
K U N D E . .1651
geheel Boek. Zoo ook Calius jiitrehanus I.
B. Chron. kap. 4. Vcrfcheiden redenen van
deeze benaming brengt ^retaus by in het I.
B. 4. kap. De plaats is waardig, dat wy dezelve
hier geheel ter neder ilellen. Aterpeys
nmt hey ton paroxiilmoti theey y enz. „Inwaar-
„ heid de vertooning van den aanval zelf is
„ droevig, en vuil jiet ophoiidenmetdreken
„ pis, en eene onbedwonge ftocigang. Ook
„ IS de oorfpronk der ziekte zelve verwonder-:
„ lyk j en boven menfchen gedachte: want
5, zy houdcn het daar voor dat dezelve aan
„ zoramige fchelmachtige menfchen van de
„ Muan zoude worden toegezonden: om
5, welkereeden zyookdeezeziekteheilignoe-
„ men. Maar ook is om andere redenen dee-
5, ze naam aan dezelve gegeeven : of om de
„ grootheidCwant alles wat g root is noemt men
55 aoorgaans heilig) of om dat dezelve door
,5 geencmenfchelyke, maar goddelyke hulpe
5, kan worden weggenoomen : of om dat de
„ menfcii fchynt van den diüvel aangetaft te
„ zyn: ofom alle die dingentezamenisdeze
„ ziekte de heilige genaamd,,. In dusdanige
vooroordeelen worden w y des te mcer verfterkt,
wanneer, gelyk zulks veeltyds gebeurd , de
zieken geduurende de fciiipen gezicliten zien,
godvruchtige redenen , belydenilTen des geioofs,
vermaningcntotpliclitenvangodsdienft
te berde brengen, terwylzyzelve, diefpreeken
, van die zaken , woorden, daden ten
eencmaal onkundig z yn, de z iel , op dat ib
ZOO fpreeke , in zig zelve op het middelpimt
• gezakt zynde , vry zynde en er\'aren in het
vormen van denkbeeiden. MifTchien kan deze
befpiegeling lichtgeeven aan de hedendaagfche
ingeeving-en, welken de Rechtzinnigen voor
kortswyltjes des Duivels verkoopen, anderen
voor onmiddelyke werkingen van den Heiligen
Geeft. Ik keime eene zeer godvruditige
dochter, aldervervreemds van alle argwaan
van bedrog, zedert veele jaren door ylfelyke
Ilmpen ontruft, en daar door naar ziel en
lighaam hcbbende geleeden , dewelke duurende
het overval van goddelyke zaken zeer
heerlyk en tot verbaasdheit der omilanders
fpreekt, buiten het overval onbekwaam zynde.
Maar deze zaken aangaande laat ik aan elk
een vry oordeel, het welk ik ook my voorbehoude.
P R I N T B L A D DCLXXXVIII.
^tir op dat m>y haut geenen aanßoüt en given , gant henen »m de ^ee , laerft
im mgel mt, ende den eerßen -vifch die opkpmt , neemt, ende zynen mont geopent
hehhende, xdt gy einen ¡inter mnden : neemt dien, ende geeft hem am haar
•»001- wji ende u. Matth. X V II. vers 27.
V Ben
M3
isri;;,:-
l i l i l ! - '