1 6 9 8
G E E S T E L Y K E
P R I N T B L A D DCCXVI.
Enie hj tot hem gaande verhand zym mnden , gtetsnik daar in olis en wyn. -
L u k . X. vers 34.
Dacr V waereUs HeiUni tomt, door em Gdyhms,
DM LtefJe dkm de ztel da waarm kemns is,
En -t ztki'rir tektn, om de Knifmn te onderùhnàen
Vm hm, die in den fchm een Kriftlyk Iteven leyde»;
Strout SCHEIICHZERS ,f 't papiCT emfchat -van wysbetd nier,
NMaurbefihmwer geefs Mani vlyt verJchMigde eer:
Gy kimt uw weetenskfi m zyn verkkanng laaven.
Nooit zag ik lemmd, m die tennis, hmger draaven.
HEt ampt van eenen ervaren "Wondlieelder
bekleed de barmhertige Samaritaan,
dcwelte aan den halfdoodeninzyn bloedlegf
ende, en zwaarlyk gewond zynde hulpraidelen
toediend hem dlenftig. Alle wonde is
eene ontbinding van liet vali aan een kleevend
e , de zenuwachtige en fpicraclitige vezels
zynde van een gefneeden vergeield door mtftorting
van bloed , pyn, ontrteeking, buitenregelige
beweeginge v a n bet bloet, koorts
en andere toevallen, van welken zeer veele
d k g e n uit de beginiTelen der hedendaagfcbe
tuigwerkelyke Geneeskunde zouden tezeggen
2yn, by aldìen de bekrorapenlieit van het papier
zulks toeliet. Maar de zeilen moeten ingebaald
worden. De/Fy«, byzonder die edefe
Oofterfcbe , zuivert de wonden , bevvaart
dezelve voor verrotting, ftremt het bloet door
het fluiten van de geopende mondjes der vat
en , en bevordert dcpfclfs omloop; da Ohe,
voornamentlyk treffclyk in wonden van zenuwachtige
deelen , en die zeer pynelyke,
bematigt de pynen, en verllaptdealtegroote
Ipanning : deze zaken gepaard geeven de
vjjnolie, welke in plaats is van wonde-balzem,
getuige zelfs zynde die Samantaanfcbe ohe,
•welke uit de overgehaalde di e en wya-deelen
eekookt voor uJtwendig en inwendig gebruik
dienftig is. Zoo moet ook onder de uitneemende
wondheelende getelt worden de km.
dewyn, die diinne wyn-olie in alle wonden,
kneuzingen , gezwellen , ontfteekingen zoo
zeer dienftig, dat een Leger Barbier dezelve
niet zoude können ontbeeren. Het fchynt dat
de olle en de wyn onzen Samaritaan gediend
hebben voor eene weeimitakende idìem ot
voMalzem, met welke hedendaags de wenden
gemeenlyk verbondenworden, toebereid
van terpentiiyn, honig van roozenofgemeen
e , en dooyer van een ey. Het gebruik vm
olie is inderdaad overoud. Eene overheerlyke
plaats ftaat 'er jez. I. 6. ('an de voetzole t¡
tot het hoofl toe , en is 'er me' ^eheels aan hit
s.elve , maar 'monden, ende Hriemm , en¿t etterlmylen
, die met mtgednkt, noch verknia
en zyn, nog geem derzelve met ohe verzachttt
is. Maar de vraage blyft twyfelachtig, of
deze Samaritaanfehe olie, waar van nu word
gefprooken , geweeft liebbe de gemeene oEe
van olyven , of uit vruchten enkruidengckookt?
Daarby ook of liet olie is geweeft, of
zalf ? gelyk de zoo genaamde Samaritaanfcne
oliezelve delyvighelt van zalfheeft. Ooknp
men de hedendaagfclie Grieken hunne heilige
olie, waar mede z y de zieken bellryken, mmon,
zalf. Dog over íiet veelderhande gebruik ài
ollen en zalven kan geleezen worden Le Cimi
Hiß. de la Medeane HI. D. II, B. 1. kap.
L u k . XI. vers 3.
Zie Matth. VI. 'vers 11.
P R I N T B L A D DCCXVII.
Ofooiom eenen tiifch, hem tioor eenen vifch een flmgegivenì
0 / t e cck. ^00 hy om een ej ^onde hidden , hy hem een Jcorpoen geven ? Luk.
X I . verfl: 11. ii.
Txtt
TAK. DCCXVI
. tVip.X. V. Í4,
hitì^iitliri^ruiir ';V>niiutrttn':
H.
; • I'
h ' i ' ;
I. ' ; 1
''li