1 6 6 6 g e e s t e l y k e
Deez' Prent verbecU het '••s)oen des Goddehozen Joodi,
Die, daar den Heiland haaß op d'aver -was des doods^
Uem poogt Azyn, gemengt met bitfre Gal te geevcn,
Een drank, die 't Heidendom den doodver'xeez'nen gafy
Ten einde zyn verßand bedwelmde 'üoor de firaf ;
Een wreedheid, daar het hart des Joods toe -j^-icrd gedreewn,
Op dat Hy haaftiger den dood aan V Krmshout ßnaak\
En als gevoeleloos, aan 't leevenseinde raak'.
DEze bittere drank moet niet vermcngd
worden met die, waarvan Joannes liap.
XIX. 19. 30. melding maakt. Die is hem toegefchonken
eer dat de Zaiigmaker aan Jiet
kruishoiit was geklonken, deze naderliand,
toen liy ftond cm aanllonds den geell te geeven.
Namendyk, gelykmen hedendaags gewoon
is wyn aan te bieden den kwaaddoendersj
dienaade ilrafplaats geleid worden, op
dat de geeften opgewekC worden onderdrukt
zynde door de vreeze der aanilaande dood,
ZOO is ook deze gewoonte by Joden en Heidenen
in gebriük geweeil. De alderwyfte der
Köningen fchryft deeze Wct voor Spreak.
XXXL 6. 7. Gevetßerken drank dengeenen,
die verhören gaat ; ejide wyn den genen, die bitterhk
bedroefd van ziele zyn : Vat hy drinke,
ende zyne armoede vergeete\ ende zyner moeite
niet meer en gedenke. De kwaaddoender lieefc
te ftryden met de dood, dikmaals fciiandelyk
en pynelyk, welkeliy binnenkorten tydmoet
lyden, geworpen zynde in de aldergrootfte
droefheid, zoo dat liy niet weet werwaarts
zig te keeren , o£ dat Jiy ten eenemaal ilora
Word , het gemoed word overftelpt door verfciieiden
verwarde en verkeerde denkbeeiden,
het hert bezwykt onder den zwaaren laft, de
beweeging des bloeds word kracliteloos. De
zakenzoogeleegenzynde, zooheeftdiegeen,
die datelyk door eene fchandelyke dood omkomd,
van noden verfterking zoo naa de ziel
als naa het lighaam, op dat alle de laacliten
van het bezwaarde gemoed zouden können
befteed worden eeniglyk tot dingen de eeiiwige
zaügheit betreftende. Tot dit oogmerk
mi diend voornamentlyk eendronkwyns, inderdaad
beeter als der Türken Maankopzap
( opium)wa.Rr door het verftand word verftompt
en de kradit verlieft, wordende als buitenzig
zelve weggerukt, en zonder gevoel van pyn
zelfs de alderwreedfte dood ondergaat. Om
dit eigenfte doelwit van ongevoeligneit te bekoomen
worden de Joden gezegdwierook onder
de wyn gemengd tehebben. De Thalmudifche
Leeraars in Sanhédrin kap. 6. bl. 43.
Dat dengeenen, die uytgaat omgedood te worden
... zyn I. Boek ook de wierook toe : van gi.
zonden gedronken zynde verwekt zy vjoeit.
Waarom dat 'er zyn, die onder deajgeraeeiie
naam van ivierook ook myrrhe veritaan , oi
wierook met myrrlie vermengd. Vermits d^t
men op vericheiden piaatzen leeft by den Ouden
, toegereikt worde een korrel u'ierook in eene
Âroes met •wyn, op dat dejjelfs verßand beroerd
worde: alwaar de Verklaarder, op dat hy niet
bedroefd zy, en op dat hy dommelig worde^
ah hy ter dood ver'weezen 'vmord. Deze kracht
om bedwelmd te maaken ichryft Dioskorides
van de gevoelbeneemende kracht van de
myrrhe. Karootikey , ßaapverwekkcnde word
die genaamd by Dioskorides I. B. 78. kap. Qleniis
Smpl. Med. XV. B. 19. kap. by Apukjni
den Gulden Ezel, X. B. een tji-aaddoenk
verßerkt door te vooren ingenoomen jnyrrhe u
voor geene ßaagen, ]a voor het vuur zelfs mt
bez''j;eeken. En indeiTelfs Geßalteverandemi
VIII. B. een ander bezoedelt zig zelve» äoir
gewapend zynde door van it
vooren ingenoomen myrrhe. Naeuwelyks zoud
g y deze dingen , dewelke veel eer aanwafcii
van kraditen zoo van ligliaam als ziele, dan derzelver
onderdrukking te kennen geeven, ovcreenbrengen
met die onderftelling der pudeo,
dewelke uit koude en vocht vakerigheitatleid;
gemakkelyker met liet leeropilel der hedendaagfdien
, iiet welk aan de myrrhe , gclyfe
ook aan het maankopzap, toefclu-yft veel «er
ontbindende krachten, Jiet bloed verdiinnende
, waar door de bloeddraagende vaten der
jierlTenen wyder geworden zynde den invlo«
der levensgeeftenm dezenuwen beletten. Gitiüge
Laurentius Ramirez in Penteconurc'iA
kap. 9. De Spanjaarden zullende hedcnda^
de kracht der pynbank te loor ftcllen wordeß
gezegd wierook en myrrhe te necmen. Zoo
ook by den Romeinen bragt vit wyn gedroiken
rakette-krmd zaad den geenen die ßaäget
ondergaan moeß zekere hardigheit tegen het
voeldaar van aan. PUn. XX. B. 13. kap.Mii"
fchien ook geeft deze gewoonte, den Joodefl
gebriiikelyk , om den veroordeelden gei^i'
rheden wyn te geevcn, licht aan verfclieidefl
Piaatzen van de II. Schriftuur. Gy zult 00t
verzadigt 'worden met fihande vooreere: ¿ f'iri^
gy ook — de beker der rechter band des 1 1 ^
REN zal zig tot 11-senden, Habak. 11- '°;
Neemt deezen becker des njyns der grmmimvan
mynerhant, ende geeft dien te drtnkcnam
dm völckeny tot welken ikn zejide.
ken ende beeven , ende diil worden van ^JJfg
desßjjeerts, dat ik onderhenzalzc»den.]^rcm.
X X V . 1i<-;.. 16.. Gy hebtt uwen vollcke eeeennee m'
doen zien, gy hebtonsgedrenkt inetM
Pf. LX. i . Vie zal ook drinkcn m ^^
jVtAn'lI, L-ap. XXVI I
lesiiK crufliixu
-
I' . ' 1
. . . i:-»:
M