drijving deden jaren lang eer verliezen dan winnen, maar
sedert men, door scliade wijs geworden, begon in te zien
en te erkennen , dat de tbee-indiistrie sleclits voordeelen verzekeren
kan waar zij door mannen van ervaring en kennis
wordt geleid, is de nienwe nijverbeid op degelijker en liecbter
grondslagen voortgezet en voor China eene gedvichte mededingster
geworden.
Van uit Assam en Bengalen beeft de tliee-ciiltuiu', nn oen
10 à 12 jaren geleden, ook naar Ceylon en de Straits-settle-
ments baar weg gevonden.
Eén feit is in deze geschiedenis der invoering van de tbee-
cnltiuir op Britsch-Indischen bodem, van hoog belang en
bizonder opmerkelijk. Immers, de aandacht werd gevestigd
op het oorspronkelijk voorkomen van de tliee-plant in Assam
en tocli beeft men kosten noch moeite bespaard ten einde
de tbee lut Cldna over te brengen. Vermoedelijk zijn die
wel-geslaagde pogingen door de regeering ondernomen en
hardnekkig volgeliouden, omdat zij meende de Cidneescbe
plant in elk geval wel supérieur zoude zijn aan de Assamsche,
al mocht men ook verwacliten dat de cnltnnr van deze,
stelliger waarborgen tot dadelijk en uitnemend slagen geven
zonde. Naar bet oordeel van den beer Money, een dei’ voornaamste
planters van Britsch-Indie, had aan de tbee-indnstrie
in Indie geen slecbter dienst liewezen kunnen worden dan liet
onverrnoeide en maar al te goed geslaagde streven der regeering
om, met veronacbtzaming van eene supérieure inbeemsclie
thee-soort, minder edele iiitlieemsche planten in te voeren.
Ook op Java beeft men sinds eenige jaren de Assam-tbee
op enkele plaatsen (b. v. op het land Koripan bij Buitenzorg)
ingevoerd. De beer Money geeft de volgende besclirijving.
„Daar zijn vele variëteiten van de tbee-plant, maar alle
stammen af van twee soorten, de Chineescbe en de Assamsche. ' )
') Volgens Hooker bestaat er slechts eene soort en is de Assam-thee een varieteit.
He Chineesche varieteit is Came l l i a Bohea Gr i f t ; de Assam-vai'ieteit
de C. Tl i ei f er a Gr i f f , beide vereenigd onder de sjiecies C. The a Li nk.
Of de versel.illeu al of niet aan boden, a . klimaat / « y « '
•/.ijn, doet bier niet ter zake, daar wij alleen rekemng
bouden hebben met de feiten.
lie Aeaam-thee groeit éénstammig. tot een boogie van
IS’IS O voeten. De Cbineeecbe tbee maakt na bet w e e d e
iaar meer ebunmetjee en groeit niet booger
De takken onts|,r«iten reeds dicht Inj den
geenltiveerde Assam éénstammig bbjft tot op een hoo„
9 ä -14 duim. 7.00 men niet te -/.waar snoeit ol oogst, „loeit
de Assam na bet 2= of 3« jaar sneller dan de Cbineescbe en
maakt niet -zooveel bout; deze is echter b e t e r tegen langdui.^e
'''f f t e Assani-bladeren -/.ijn 9 en meer duimenlan g , glanzend,
I,eider groen; de Cldneesclie vertoonen zieh mat-donker en
« „ 1-den‘ niet langer dan 4 dnirnen. De Assam prodrneerl
meer en wel ten eerste omdat de bladeren grooter zijn en
ten tvveede omdat de bladvorining n,inter ,s.
van de Assam is kracbtiger en s t e r k e r d a n dat van Chmeesebe.
De iono-e Assani-bladeren -zijn zachter en f.jner van weefsel,
-zij iL l .e n met satijn en de Chineesche bladeren met leder
vergeleken woi'den. Verder worden zij ook minder spoedi,
bard, zood'cit de pluktijden niet zoo’n zorgvuldige en ängstige
berekening eischen. Eindelijk scbiet de Assam met zoo spoedig
in liet z-aad als de Cbineescbe theebeester, doch moet van
dezen getuigd worden dat hij minder gevoelig en kieschkeung
is ten aanzien van grond.”
Money acht de superioriteit der Assam-tbee dus wel boven
twijfel verbeven. Hij verklaart echter ook, dat volkomen zuivere
individúen tot de zeldza'ambeden behooren, aangezien door
de genieenscbappelijke kweeking van de twee soorten (Thea
s i n e n s i s en Th e a a s s a ni i c a) een eindelooze verscbeideniieid
geboren is, waardoor dikwerf moeielijk te bepalen valt
tot welke soort eene vai'ieteit bet meeste ivadert. Over bet
alo-emeen zijn de jonge bladeren licht of donkergroen gekleurd
arnaard'at de planten tot de type Th e a a. of Thea s. be