ei wordt niet gezegd of die toestand niet te verbeteren zou
zijn en de Liberia-koffie schijnt er minder welig te ontwikkelen.
Suikerriet, cassave, sago, pinang-noten en nipah worden
in verscheiden streken, hier meer daar minder voortgebracht.
Op Deli is de nipah, ter bedekking van schuren enz., zeer
gewild , doch zij wordt er ingevoerd en vooral aan de Besitan-
baai in groote hoeveelheid aangetroffen.
Aan bosch-prodiicten als dammar, getah, rottan, draken-
hloed, was en soenti-pitten, is de Oostkust nog zeer rijk. Zij
worden, schier uitsluitend nog door Chineezen, naar de
Straits-Settlements uitgevoerd. i )
R i ouw en o n d e r h o o r i g h e d e n . ff De onderkoning
van Riouw gaf zich in de laatste jaren eenige moeite ter
verbetering van de rijstcultuur in den Riouw-Lingga-Archipel,
maar de daartoe van elders ontboden arbeiders verliepen
spoedig, zoodat in 1882 de reeds aangelegde sawahs voor het
meerendeel zelfs onbewerkt hieven. In de onderhoorighedea
van het gewe.st op den vasten wal van Sumatra, inzonderheid
in Reteh, schijnt de rijstproductie eenigszins toe te
nemen, hoewel ze op verre na niet voldoende voor de behoefte
der bevolking en van geringe hoedanigheid is. De
veel voordeeliger teelt van Sago hoiidt de ontwikkeling van
den rijsthoiiw tegen. De productie van Sago beloopt omstreeks
100 000 pikols en het artikel kan te Singapore op goede
prijzen rekenen. De Sultan van Lingga hezit te Dai, op
Lingga, eene flinke Sago-wasscherij en de onderkoning van
’) Zie omtrent de Oostkust van Sumatra, onze heschrijving
in het artikel tabak.
ff De uitgestrektheid wordt geraamd op 825 vierk. g. m.; de
bevolking op 100 200 zielen, waaronder 175 Europeanen, 23 000
Chineezen en 180 andere vreemde Oosterlingen. De afdeeling
Lingga wordt, onder den resident van Riouw, door een adsistent-
resident bestuurd.
Riouw heeft zulk een inrichting op het eiland Battam tot
stand gebracht.
Cassave en arrowroot worden veel gekweekt en door den
Sultan van Lingga opgekocht ter verwerking in zijne fahriek
te Dabo op het eiland Singkep.
De steenachtige hodem heet niet günstig voor de koffiecultuur,
maar toch heeft men goede verwaclitingen van de
Liheria-proefaanplantingen. Eveneens legt men zich toe op
de cnltuur van Cacao. Het is een mei'kwaardig verschijnsel
dat de twee meergenoemde vorsten zich veel aan de cultures
gelegen laten liggen, ook door zich persoonlijk daarbij te
interesseeren.
Gambier en peper, meestal door Chineezen en te samen
in tuinen gekweekt, zijn hoofdproducten en worden te samen
hij honderdduizende pikols geproduceerd.
Ook de bosschen worden voortdurend geexploiteerd en
leveren vooral hrandhout en houtskool voor den uitvoer naar
Singapore, ten behoeve van de talrijke daar tehuis hehoorende
stoomvaartuigen. Voor het kalefaten van vaartuigen zijn
voorts zeer gezocht, de hars en olie van den Kroeing-hoom,
die pp vele eilanden van den Riouw-Lingga-Archipel voorkomt.
Banka, ff De rijstproductie wordt op omstreeks 130 000
pikols geschat en hlijft een invoer van 25 000 noodig. Peper
en gamhier worden gewonnen en de Klapper-aanplantingen
werpen olie zoowel als noten voor den uitvoer of. Dc Liberia-
koffie schijnt iets te beloven, wordt althans gezegd heter te
slagen dan de andere koffie-soorten.
Behalve honig en was leveren de hosschen gom-dammar,
dammar-poetih, dammar batoe en getah. De handel in deze
producten is vrij levendig.
Bi l l i to n. Rijstproductie omstreeks 40 000 pikols.
ff Gi-oot 237 vierk'. g. m., met een bevolking van 186 Europeanen,
50 000 inlanders, 20 000 Chineezen en 155 andere vr. Oosterlingen.
.ff 119 vierk. g. m., 74 Europeanen, 24000 inlanders, 8000
Chineezen, 13 andere vr. 0., waaronder 8 Afrikanen.
. .'A