Aangaande de hiervoren vermelde benamingen zij al dadelijk het
navolgende aangeteekend. Hauer (6) is vermoedelijk een verbastering
van awor vermengd. Mérah == rood (abang in ’t Javaansch.) Rapoeh (7)
wil zeggen: smeersel, duidt echter ook a a n ’n zekerelichaamspijn, veroorzaakt
door vermoeienis. Welke beteekenis het redewoord hier hebben
k a n , ligt in ’t duister. Moedah (9 )= :jo n g , beduidt bij kleuren; lic h t,
in tegenstelling van tocwah = oud, dat dan het begrip van donker aan-
neemt. Koening (10) = geel. Onderscheidene soorten en variëteiten van
riet bezitten deze tin t, soms in het roode loopende. Poetih (11) = wit
stelt een bizonder licht-gele rietsoort voor. Assep ( f 2 ) = r o o k ; in het
Javaansch koekoes. Soerat ( i 3) = fijne strepen van kleur of van licht.
Teboe soerat onderscheidt zich dan ook door fijne, overlangsche, roode
en gele strepen aan zijn oppervlakte. Ahoe (14) of awoe = asch; ook
hier zal de kleur van het riet aanleiding gegeven hebben tot de benaming.
Njamplong of Njamploeng is de naam van een fraaie , geelge-
vlamde houtsoort (Calophyllum inophyllum of Imbricaria cOiiacea).
II. MODELLEN.
I.
2.
o-
4 -
Model van de suikerplantage Kroonenburg in Suriname. (Geschenk
van M. H. Insinger).
Twee stokken suikerriet in was. (Verzameling van Mevrouw
van Hoek).
Een model suikerriet van karton. (Verzameling van M a tte s,
Suriname).
Twee messen voor het snijden van suikerriet. (Algemeen gebrui-
kelijk zijn deze twee modellen geenszins , zelfs niet typisch ;
zoowel voor het kappen als voor het snijden van het riet, treft
m e n , in de onderscheidene landstreken , veelal ook Verschillende
werktuigen aan).
in. MONSTERS SUIKER.
1.
2.
3-
4 -
5-
6,
7-
8.
filo.
11.
12.
I.3'
Drie flesschen uit de fabriek Randoe Goenting.
Drie „ „ „ Gondang Lipoero.
Twee „ „ „ Rewoeloe.
Twee „ „ „ Tandjoeng tirto.
Twee „ „ „ Padokan.
Zeven monsters uit de fabriek Kedaton Pleret (1878).
Twee
Sedajoe.
Drie
Pisangan.
Twee
Bantool
Twee
Kedaton Pleret.
Twee
Poendeng.
Monster
Gesikan.
Alle hier genoemde fabrieken zijn in de residentie Djokjakarta gelegen.
De drie volgende treft men in de residentie Soerakarta aan.
Monster uit de fabriek Bangoeh Penging.
Monsters uit de fabrieken van Prins Maugkoe Negoro.
Twaalf monsters uit de fabriek Tjepper.
Suiker No. 12 uit idem.
Suiker van de Pamenoekan en Tjiasem-landen in Krawang.
Witte suiker uit de fabriek Gempolkrep in Soerabaja.
Bruine id‘ „ ??
Moscovade uit de fabriek Wonopringo in Pekalongan (1872).
Directe raffinade uit id. (1872).
Moscovade uit de fabriek Poerwodadi in Madioen.
Monsters van A. E. de Wit en Zn. en J. en Cr. Rueb en Zn.
1870. Zestiende nitgave N. H. Mij.
Suiker, ruwe, door stoom met de centrifugaal-machine bewerkt.
Fijne k o r r e l, ongewasschen, vermengd met suiker uit melasse
bereid.
Negen monsters suiker uit de fabriek Tjepper. (No. 16 en 17 van
dezen staat) met analyses van G. Lotman.
14.
IS-
16.
17-
18.
ifi.
20.
21.
22.
23-
24.
25-
26.