di'ügen, dat, gelieel afhankelijk van de locale middelen, met
verregaande zorgeloosheid verricht werd. Aan het materiaal
ter verpakking eindelijk, voor Amerika aangewezen in de
ruime beschikking ovei' bufïelhuiden, kon op Java niet gedacht
worden.
Een korte schets van de wijze, hoe de kinabast in Zuid-
Amerika wordt of althans tot voor korten tijd nog werd
ingezameld, vinde hier haar plaats.
Het bedrijf wordt uitgeoefend door een bepaalde klasse of
kaste van inboorlingen ' ) — Cascarillero’s — , die onder
geleide van een uit hun midden gekozen hoofd — den major
dorno — , voor eigen rekening of in dienst van anderen, de
hosschen intrekken. De meest geoefenden onder hen — de
Diestro’s — gaan vooruit en zoeken de plaatsen op waar,
binnen niet al te grooten omtrek, een loonende exploitatie
gedurende eenigen tijd verzekerd is. Heeft men een goede
piek gevonden, dan worden daar de kwartieren opgeslagen
en betrokken door den major domo, die er den oogst ontvangt
en met enkele helpers behandelt. De overigen zwermen
uit naai' links en rechts en veilen elken kinaboom die onder
hun bereik komt en winst belooft. Van den gevelden boom
worden alsnu de takken gekapt en de dikkeren onder deze,
alsmede de stam, door ruw borstelen van de buitenste schors-
lagen bevrijd, waarna, op bepaalde afstanden, ringsneden
worden toegepast tot op het hout. Door overlangsche insnij-
dingen kan later de hast opgelicht en in grootere stukken
Iosgemaakt worden. De zwaardere basten, op elkander gesta-
peld en door vuur of zonnewarmte gedroogd, behonden meei-
of min den platten of nauw gebogen voi'm ; de dünneren
daarentegen nemen hij indroging den gerolden of omgekrul-
den habitus aan van pijpkaneel of van eikenbast. Daar deze
niet gehorsteld worden, hezitten zij ook nog hun opperste
agen.
'*) Zoo waren, op Ceylon, de cultuur en de inzameling van k a n e e 1 , in
het hizonder toevertrouwd aan de Chalia’s.
De ingezamelde massa wordt geleidelijk naar het hoofd-
kwartier gebracht, daar gedroogd, gesorteerd en in een licht
weefsel verpakt. Met of zonder behulp van muilezels vervoert
men het product naar de handelskantoren, waar het een
steviger emballage van buffelhuiden, soms ook van kisten,
vaten of trommels, ontvangt.
Het hehoeft geen betoog dat een exploitatie zoo geheel
zonder controle en zonder vaste regeling, de eene streek na
de andere heeft beroofd en uitgeput en met eindelijke totale
uitroeiing dreigt. De betrokken gouvernementen namen soms
fiscale maatregelen, maar voor een stelselmatige, oordeel-
kimdige inzameling, het hehoud der soort waarborgende of
zelfs maar een natuurlijke restauratie mogelijk makende,
zorgden zij niet. Van lieverlede moest men dan ook de hosschen
al verder en verder intrekken en werd de inzameling
ook meer en meer kostbaar en rnoeilijk. Onbegrensd vertrouwen
op de onuitputtelijkheid van den woudvoorraad, had alle
omzichtigheid in slaap gewiegd.
De som van deze feiten heeft geleid tot de acclimatatie
van den kinaboom in andere landen en almede, sinds enkele
ja ren , tot een geregelde cultuur in het eigen vaderland, door
particulière ondernemers.
Het is duidelijk dat de geschiedenis der exploitatie van
boomen, die in het wild groeien en van elken ouderdom zijn,
geen stellige of zelfs henaderende aanwijzingen kan geven
omtrent den juisten tijd der oogstbaarheid van een aanplant,
die van meet aan werd geregeld en gecontroleerd.
Voor de eerste kinakweekers trad nochtans deze vraag,
met kracht en Idem, alras op den voorgrond. Deheantwoor-
ding Avas te moeielijker omdat het product, naarmate van
zijn bestemming, aan zeer uiteenloopende eischen moet voldoen.
De kinine-fabrikanten b. v. hechten aan het niterlijk
voorkomen geen andere waarde dan voor zoover ’t hun de
identiteit der soort verzekere; hun is het natuurlijk te doen