dat doel nog jaren lang bruikbaar zijn. Men heeft vroeger
op Java proeven genomen met andere emhallage-middelen ?
als stroozakken, kisten e. a. m ., doch is tot de oorspronkelijke
kanassers teruggekeerd, die, dooreen genomen, op den duur
dan ook v\'el ’t best voldoen.
De suiker-campagne — d. w. z. de maaltijd, inclusief het
verwerken der stroopen — kan men op 6 à 7 maanden
stellen, beginnende in Juni en eindigende in December. Voor
fabrieken, werkende met de nieuwere installaties, is die tijd
natuurlijk korter, Tegen het invallen van den West-mousson
moet het riet van de velden zijn en niet veel later kan men
ook met de verwerking van het product gereed zijn.
Daarna valt de zoogen. stille tijd in, die intusschen weinig
heeft van een volkomen werkelooze période. Het in- en uitwendige
van de fabriek, waarin gedurende ruim zes maanden
onafgebroken en druk werd gearbeid, heeft natuurlijk een
algeheele reiniging van noode en talrijk zijn de herstellingen,
verbeteringen en wijzigingen, die in den loop der campagne,
en daarna, noodig bleken. Strikt genomen i s , op een groote
suiker-onderneming, het gansche jaar door veel na te gaan
en te doen. In dien „stillen tijd” eischt ook de nieuwe aanplant
bovenal zorgen en werkzaamheden. Een groote suiker-
onderneming in de hinnenlanden vormt dan ook een ware
kolonie. Amhachtslieden op elk gebied, potten-, pannen- en
steen-bakkers, mitsgaders transporteurs enz., vinden e r , het
geheele jaar door, volop werk; maar in den maaltijd vooral
vindt, zoowel op de velden als in en hij de fahriek, een leger
van arbeiders gestadige bezigheid, die aan duizenden een
rijke hron van bestaan oplevert.
Wij hebben slechts in grove trekken den algemeenen gang
der fahriekswerkzaamheden nagegaan. Schier iedere fabriek
heeft hare eigene inrichting en werkwijze, in mindere of
meerdere mate verschillende van een andere ; het grondbeginsel
hlijft echter overal hetzelfde. Het stelsel van verwerking der
sappen in het luchtledige, begint allerwege op den voorgrond
te treden; vele fabrikanten hebben hun open hatterijen reeds
opgeruimd en daarvoor in de plaats gesteld appareils à double
of triple effet. Omtrent de superioriteit van deze installaties
heerscht geen verschil van meening.; hare invoering is slechts
een quaestie van actueele financieele overwegingen.
Op enkele ondernemingen vindt het in Europa algemeen
gehruikelijk stelsel van c a r h o n a t a g e toepassing, dat wel
overal urgent zal blijken waar men in den regel met een
minder makkelijk verwerkbaar rietsap te doen heeft. In dit
geval komt het boven alles aan op een volkomen zuivering
van het sap; door te weinig kalk verkrijgt men die n ie t,—•
door te veel loopt men gevaar voor verlies, daar dan een deel
van de aanwezige suiker aan de kalk gehenden wordt en
verloren gaat. De toevoeging van kalk heeft meestal op den
tast plaats, terwijl de juist noodige hoeveelheid toch slechts
te hepalen is na een zuivere, alleen door de scheikundige
analyse te verkrijgen kennis van het gehalte der sappen.
Waar nu het stelsel van carhonatage wordt toegepast, daar
neemt men opzettelijk een overvloed van kalk ; wat te veel
is en met suiker een verbinding aangaat, wordt door het
koolzuur later weer vastgelegd en als carbonate neergeslagen
en verwijderd. De kalk hindt de in de sappen voorkomende
zuren die in vrijen staat tot invertie van de saccharose zouden
leiden. Verder worden door de kalk de pectine- en eiwit-stoffen
gehenden en deze dus heter en vollediger afgezonderd dan
door bloote coagula tie, die hij verwarming tot dt 60° Celsius
volgt, zou geschieden. Bij overmaat van kalk worden op- en
onoplosbare verbindingen met suiker aangegaan, doch beide
vormen ontleden zich gemakkelijk onder den invloed van
koolzuur.
Meer en meer tracht men ook het meest mogelijke te halen
uit de stroopen. Eenige jaren geleden zagen wij in de fabriek