IP
I
staan er in nauw verband mede, terwijl, als reeds opgemerkt,.
een onvolkomen broei de tabak aan wurmstekiglieid blootstelt.
Moet men liet broeien bevorderen , dan belast men de stapels
die overigens bij vochtig weder hedekt, maar anders niet aan
licht en lucht onttrokken mögen worden.
Op het broeien volgt eene nieuwe sorteering. Eerst zoekt
men de bossen van gelijke lengte bij elkaar; daarna worden
de kleuren in aanmerking genomen, terwijl men in geen geval
de verschillende qualiteiten, naar oorsprong en weersgesteldheid,
over ’t hoofd ziet.
Elk bedrijf eischt aandacht en nauwlettende zorgen nevens
overleg, maar de ondernemers die het sorteeren te licht teilen,
kunnen niet anders dan teleurstelling op de markt ervaren.
De Java- zoowel als de Deli-tabak is schier alleen voor siga-
rendekblad gezocht. Kan de kooper er niet op rekenen dat
hij in de pakken slechts hladen vinden zal voor genoemd doel
geschikt, dan moet hij wantrouwen koesteren en huivrig
blijven een goeden prijs te bieden.
h. H e t p a k k e n .
De tabak wordt in Indie tot halen van 75 a 100 kilo’s
zwaarte verpakt in fraaie, sterke matten, die men van Band-
jermasin (Z. O.-kust van Borneo) ontbiedt. Die pakken zien
er regelmatig en gelijkvormig uit en worden door doelmatige
persen gevormd. Op de expositie te Amsterdam (1883) kwam
een pers van de heeren L. J. E n t h o v e n & C° . te ’s Gravenhage
voor, die door deskundigen zeer is geprezen.
Zware tabak mag niet zoo steik geperst worden als lichte.
De pakken worden duidelijk gemerkt. Vooreerst heeft men
het merk van den afzender (het hoofdmerk); vervolgens moet
de qualiteit worden aangewezen en heeft men sinds eenigen
tijd hiervoor uniforme kenteekenen aangenomen. Donkerhruine
tabak wordt door letter A, lichtbruine door B, heldere door
C, vale door D aangewezen. Bij spikkel *) wordt achter die
letters nog S. gevoegd en door cijfers onderscheidt men de
lengte der hladeren in le, 2e, 3e of 4e soort.
De tabak wordt zoodra mogelijk uitgevoerd; het indisch
klimaat zou haar niet verbeteren. In de laatste jaren heeft
de afscheep schier uitsluitend per stoomhoot plaats.
Deli.
Het overwegend belang van de Deli-tabak voor de europeesche
markt dwingt ons, buiten hetgeen wij daaromtrent reeds
aanteekenden, nog tot eene nadere bespreking. Niet alleen
voor den handel en de industrie toch is de geschiedenis van
Deli gewichtig; zij is het evenzoo van een economisch en politisch
standpunt en strekt dus tot leering.
De Noord-Oostkust van Sumatra omvat, voor zoover zij
onder Nederlandsch gezag staat, het gebied van Siak en onderhoorigheden,
alsmede Deli, de landschappen Kota-Pinang,
Tamboezei en Pelalawan en het even als Bengkalis onder
direct hestuur gebrachte district Lahoean Batoe.
Dit grondgehied is verdeeld in vijf afdeelingen: eiland
Bengkalis, met de hoofdplaats van dien naam, zetel van den
resident der Oostkust van Sumatra; eigenlijk Siak, zetel van
den Sultan van Siak Sri Indrapoera, Lahoean Batoe, zetel
van de vorsten van Bila, Panel en Kota Pinang, Asahan
(en Batoe Bara, Tandjoeng Balei) zetel van den vorst van
0 Gespikkelde tabak gold meermalen als een bizonder edele
soort, die men eigen waande aan bepaalde streken, wegens klimaat
en hodem. Tamelijk zeker kan men aannemen, dat de spikkel een
gevolg is van de werking der zonnestralen op de dauw- ofregen-
druppels die zich op de tabaksbladeren afzetten. Zoo zou spikkel
dan niet anders dan een brandAvonde zijn. Door aanstipping met
scherpe vochten, als salpeterzuur, kan men hem ook te voorschijn
roepen.