V.
A fdeel»
IV.
H oofdstu
k .
IV. H O O F D S T U K .
Befchryving der M a n w y v i g e L e l i e a c h -
T i 'G E of B o l p l a n t e k , der genen,
naamelyk, wier Bloemen de Meeldraadjes of op
den Styl- zittende t of op een:gerley manier faxt
mede vereenigd hebben; als daar zyn3 de ver •
fehillende Geflagten van Standelkruid en derge-
lyken.
De zodanigen heeft de vermaarde Hooglee-
raar, op onze Leidfe Akademie,A. v a n
R o y e n , tot de Palmee betrokken en gerekend
dat zy als een middelflag tusfehen de Lelie-
en Grasplanten uitmaakten: zo dat z y , in my-
ne Natuurlyke Methode, niet gevoeglyker dan
hier geplaatstkoDden worden. H a l l e r maakte
’er een byzondere Klasfe van, onder den
naam van Liliaceis adjines, dat is de Lelieaeh-
tigen nabykomende, en Dóktor S c o p o l i onder
den tytel Satyria, waar van hy het volgende
zegt.
,, Met de Leliën komen zy overeen, door
„ een enkel Zaadblaadje , een fappigen Wor-
, , tel, onverdeelde Bladen en een onbekleede
„ Bloem, Zy verfchilien daar van door een
„ enkele Stengel of Bloemfteel; een veelbla»
„ dige onregelmaatige Bloem; twee Meel-
„ draadjes opeen eigen Kolommetje gegroeid,
met
„ met Wigvormige Meelknopjes ; geen Styl ; V.
„ het Vrugtbeginzel gedraaid en altoos buiten
,, de Bloem te hebben ; als ook een éénhokkig Hoofd*
„ Zaadhuisje, dat driekleppig aan de hoekenSTüK‘
„ open fplyt en zeer veele Zaagzelachtige
„ Zaadjes, welke op drie ryën gefchikt zyn.”
De algemeene Kenmerken der Standelkruiden,
achtte de Heer H a l l e r te beftaan „ in die
„ Klootronde Balletjes, Kluwens naamelyk,van
„ Draadcn, daar het Stuifmeel aan kleeft, in
„ twee Huikjes verborgen en op den top van
»» ’c Vrugtbeginzel zittende binnen den Helm;
„ van welken , door een taamelyk open Ka-
,, naai, het Zaad bevrugt w o r d t z e g t Doktor
Doktor Sc o p o l i . H a l l e r hadt zulks
tot onderfcheiding der Orchis van de Heilebo-
iine en aoderen voorgefteld , ,, in welken de
„ Meeldraadjes (zegt zyn Ed.) , binnen de
„ vooze zelfftandigheid van het opgeregte
„ Spongieufe Lighaampje geplaatst zyn” (*).
Het algemeene Kenmerk deezer Planten, hade
de beroemde T o u r n e f o r t , zeer eenvoudig
en duidelyk, gefield in een ongeregeld veelhladi-
ge Bloem , wier Kelk de Frugt wordt. Kelk
(Ca-
(*) Non posfum , quin ------ notem, verum Characteiera
Orchidis , fa» ab Hellsbo'ine fepuratur, esfe ftm&iuatn Sta-
ininum. Testes enitn Glo'iofi &c. ( ut habec SCOPOLI, Fl.
Caru. p. 144.) In Helle'iorine veto, Catceolo, Nido Avis,
Stamina in fungofa fubftantia Corpusculi erecti fpongiöli lo-
eantur, Ofusc. Satan. p. j.
U. DEEL. XII. STUK.