V.
'Afdeel
Ü.
H oofd»
ituz.
De
Winkel-
Saffiaan.
die Bolletjes, als zaai jende, op de Akkers o f
in de Tuinen ftrooit of plant (*J. Om ’t vierde
Jaar, zegt T a b e rn emoj n t , graaft men
in ’c Voorjaar de Wortels uit, en vindt dan by
ieder v y f of zes jonge Bolletjes, die men in de
Schaduw droogt en tegen den Herfst weder in
de Aarde fteekt. Men achtte de Saffraan, die
by Weenen in Ooftenryk geteeld wordt, niet
minder dan de gene , die in Italië groeide»
volgens M a t t h i o l u s ; doch de gene, die
w y gebruiken, komt hedendaags uit Vrankryk,
alwaar zy meest valt omftreeks Lyons, als
ook in Languedok en Provence. Niettemin
wordt zyin Engeland ook uitmuntende geteeld ,
en zo menigvuldig, dat zeker Diftrikt, in ’c
Graaffchap E s fe r , deswegen den naam van
Saffron • Walden , dat is Saffraanwoud, voert.
Hier dient dit Gewas, als ’t ware, tot berei*
ding van het Aardryk voor Koorn : want de
Grond is ’er zo vrugtbaar, dat dezelve, na
een driejaarigén teelt van Saffraan, agttien of
twintig Jaaren lang, zonder Mesten, zeer goede
Gerst voortbrengt ( f ) .
Volgens de befchryving van den grootea
'Kruidkenner R a y , heeft de Saffraan feen Bol-
worteltje, van grootte als een Hazel- of Walnoot,
met een gryzen o f Afcbgraauwen Bast van buiten
bekleed.
(?) Serltur Radicls Biilbo. Plin. Setitur autem depofitis
Radicum Bulbis. RAY.
( f ) Zie de Belchryying van Groet • Brittannie ; Ttgenw,
bekleed en van onderen gehaaird met veele V.
Vezelen, De Bladen, v y f o f agt in getal,Afdeeu
zyn van een Handbreed tot een Span lang ,Hoofd-
zeer fmal en geftreept. Daar tusfchen fchietST0K«
in de Herfst een kort Stengetje, met ééne
Bloem , die als uit zes roodachtig paarfch
blaauwe B ad je s beftaat, in wier midden zig
zes Draadjes vertoonen; drie regtopflaande met
geele Meelknopjes, de drie overigen een weinig
langer dan de Bloemblaadjes, zo datze buiten
de gefloötene Bloem reeds een weinig ukfteeken
en als dezelve open is ter zyden uit hangen.
Deeze laatflen zyn van boven breeder dan
om laag, met byna onzigtbaare Tandjes op zyde,
Oranje- of Vuurkleurig uit den geelèn rood, en
maaken ingezameld, een weinig gedroogd zyn-
de, de Saffraan der Winkelen uit.
Deeze Drogery, wier flerk afverwende geele
Kleur, Geur en Smaak, ten overvloede bekend
is , bezwaart,ingroote veelheid gebruiktzynde,
het Hoofd en doet flaapen , doch by weinig
tevens in een trekzel van Thee genomen, wekt
zy de Geeften op , en doet dikwils de Hoofd-
pyn o f bedwelmdheid overgaan. De Ouden
plagten veel gebruik te maaken van Saffraan*
water en Saffraanwyn, laatende de Saffraan zelf
in openbaare byeenkomfcen ftrooijen, tot ver-
frisfchinge. Men achtze iD de Geneeskunde
Zweetdryvende, Hartfterkende, Windbreeken-
de en tegen verfcbeide, zo Borst- als Hoofdkwaaien,
dienfcig. Haare Pynftillende kragt is
dikwils