I t
Si l l
Hflii'i'
Het
Walch,
Het Wafch van welks gebruik , zo wel als
van dat des Honigs, ik elders gefproken heb (* ).,
heeft ook zyne afkomst van de Bloemen, en
wel van derzelver edellle Deelen, het Manne-
lyke Stuifmeel naamelyk. Dewyl de Meelknop-
jes o f Helmpjes der Meeldraadjes doorgaans digt
by de Honigbakjes geplaatst zyn , begrypt men,
dat de Hommels, Byën en Wespen, gemakke-
lyk en te gelyk, het een en andere kunnen verzamelen.
Men zietze dikwils het Stuifmeel als
onder de Pooten famenrollen en dan daar mede-
wegvliegen. Hier uit ontftaat een dubbele nuttigheid
: want door die behandeling zullen de
Bolletjes van het Stuifmeel dikwils barden, en
hunne Korreltjes uitgeeven, welke alsdan de
Stempels kunnen bezwangeren, gelyk bevoorens
in ’t breede is aangemerkt: ten anderen neemen
de Byën een groot gedeelte van het Stuifmeel ,
dat overtollig is , m e t z ig , en bouwen daar van
haare Honigraaten , van welken , naar dat de
Honig daar uit gedroopen en geperst,is, door
kooking het Wafch bereid wordt. Mooglyk
komt hier nog iets by van de Olieagtige vettigheid
, welke de Bladen van fommige Planten ,
by voorbeeld de Rosmaryn, uitzweeten; gelyk
het denkbeeld van den grooten B o e r h a a v e
was ( f ) : doch , aangezien de minde Planten,
waar op de Byën den Hopig vergaderen, van
dien
#
(*) T. Df.els XII. Stuk van dceze N*tuurl^e Historie ,
bl. 3zS, 3^9*
(I) ChtmU, VOL. II. p» IS+.
dien aart zyn , zo is ’t te denken* dat dezelve I n l e i-
maar een klein gedeelte van het Wafch za lDING*
uitmaaken.
De Honig en het Wa fch , hoe nuttige Voort- Lceftogt
brengzels ook van het Ryk der Planten , zyn ^niddele ® *
ver de minden ; in aanmerking van het alge-
meen gébruik derzelven voor de Dieren en den
Menfch. De Aard en Boomvrugten z y n , benevens
de Wortelen , het Kruiden Zaad, wel
de voornaamde Middelen tot Levens - onderhoud,
van den beginne af tot heden to e , ge-'
weest. Een overmaatige Schaarsheid van het
Koorn maakt byna alom een Hongerfnood, Pest
o f zwaare Volkziekten. Het Vee kwynt door
gebrek van Gras o f H o o y : de Menfchen door
At gemis van Vrugten. Het is de W y n , die
het Hart verheugt; de Mo st, die de Verteering
bevordert ; de O lie , die de Ingewanden lenig
houdt. M a a r , boven dit.alles, levert het Ryk
der Planten raan de Geneeskorist haare voornaamde
Middelen uit. Groot is de verfcheiden-
heid van Wortelen , Kruiden, Bloemen, Zaa-
den , Houten , Basten en andere deelen der
Planten, welke in de Apotheeken gebruikt
worden. Men merkt aan , dat ieder Saizoen
die Gewasfen uitlevert, welke tegen de Ziekten
, daar in voornaamelyk hèerfchende , dien-
digst zyn. Het Voorjaar geeft Kruiden , bekwaam
om de Verdóppingen, door dem W in ter
, veroirzaakt § door Bloedzuivering te ver-
dryven: de Zomer verfchaft Bloemen en Vrugten,
II. Deel. I, stuk.
A