I. Brood, daar van gemaakt, is veel flegter, be-
A fd eel. houdende zyne Sagueers Reuk, dat is goor en
H oofd- muf ruikende. Op Javaas Oostkust is het be-
stuk. reiden van Meel uit het Sagueers - Mei g ook
bekend , en op Borneo maakt men daar van
ronde Korreltjes , die veelen voor Sagoe hou- '
den , en waar van men een fmaakelyke Bry
kookt ; wordende gemeenlyk die Korreltjes Sagoe
- Borneo geheten, ’t Is ligt te begrypen ,
dat zulks zo wel van de Meelagtige S toffe uit
de Sagueer-, als uit de Sagoe - Boomen ge-
fchieden kan.
Haairig Een ander voornaam gebruik , dat men van
Ceweerzei.jeeze B00men hee ft, is , dat zy de Stofte tot
het meefte Touwwerk , het welk in die Landen
gebruikt wordt daar weinig Kokosboomen
zyn , uitleveren. Tusfchen de Twygen , by
den Stam, vindt men een Haairig Geweefzel,
even als in dezelven, doch veel grover en van
enkele zwarte Haairen gemaakt, die zeer na-
tuurlyk het Paardehaair gelyken. Z y zitten
verward om zekere dunne Stokjes , ovcrend
ftaande , ongevaar een Elle lang , Panfwri genaamd
, die zeer ligt affplinteren , wordende
van de Indiaanen dikwijs gebruikt als Pyltjes ,
welke zy uit zekere Pypen, als Snaphaansloo-
ioopen , met geweld op hunne Vyanden uit-
blaazen , en die dan fomtyds kwaadaartige
Kwetzuuren maaken. Het fchynt dat deeze
Pyltjes iets van de Vergiftige o f brandende
eigenfchap der Vrugten deelagtig zyn : want
men
•men verhaalt, dat indien ’er Vogeltjes o f Vifch
aan Spitjes van dergelyke Panfuri - Stokjes ge- !'" ^
braden worden, degene, die dezelven eet, een hoofd-
Duizeling in ’t Hoofd gevoelt. Ook moet het stuk.
gezegde Geweefzel, Gomuto genaamd, van deeze
Pyltjes wel gezuiverd zyn , eer men hetzelve
tot het maaken van Touwwerk gebruike.
Daar onder , aan den Stam en de Stompen
der Twygen, komt een weeke, tedere en fpon-
gieuze zelfftandigheid voor, die droog en.ligt
is als T o n te l, gelyk aan den Wilden Lon-
tarboom. Deeze is van driederley Kleuren ,
w i t , bruin en zwartagtig , wordende gemeenlyk
Baru geheten , en als Mos o f Werk gebruikt
tot het breeuwen van Vaartuigen. Die
Wollige Stofte moet evenwel daar toe eerst
wel gezuiverd en behoorlyk toebereid zyn.
De Touwen , van het Gomuto gemaakt, zyn
in Zeewater Tchier onverganglyk. Op fommi-
ge Eilanden , daar men den Sagueerboom niet
teiffert , wordt ’er byna niets van gebruikt
dan de gedagte Stofte; weshalve hy ook daar
•van den naam voert. Men verhaalt, dat de
Ingezetenen van fommigen der Philippynfche
Eilanden hunne Schatting aan de Spanjaarden
betaalen met het gezegde Gomuto, om Scheeps- .
touwen daar van te vlegten, en met het Baru,
tot vulling van Kusfens o f Matrasfen.
De ionge Scheut van den Sagueerboom is *>eKooi
ook een foort van Hoorn o f P y l , boven aaoenz.
de Kruin uitfteekende, gelyk in de andere
D d 3 Palm