i8s C O BI M E N T A R I I A D E I E R I ITT. C A P U T ITT. i. 103
■ i-a:
fliligentia dcducere et ve lut cxtorqucre oportet. Sed niagis etiam
viros doctos movisse vldetur vocabiilura Species ., q\iod capitis
luiius ipsius initio posltuiu coiispicitur, qiiod ex vulgato mine
usu sunt inteiprctati. P en a ltu s eniui v e r t lt : 11 y a cinq e.t/ièces'.
Galianl: L e spezie de' tewpi sono cinque. Rode: £,s giebt ji/ii-
ferley .Arten der Tempel. P enaltus tarnen, acutisslnii iugenli
homo, cum anlmadvertisset, nee de geneiibus aedium nee de speciebus
trad! in hoe ct antecedenti capite, eo quidem scusu, qiio
nunc genera et species usurpamus, ita statuit, ut diceret Vitru-
viuin nunc non de speciebus aedium sed de varia disposltione co-
lumnarum traderc. 11 Jaudroit d ir e , qr/e les cspèces dont il
s'agit ici iie sont poinl des espèces ni de Temples, ni de 13a-
timens, mais seidement des espèces de JDispositioii de Colonnes.
Galiaui in annotatione uo. 0 P- lO j genera ait deflniri a Vitruvio
situ diverso columnarum ct antarum, species vero intercolumnio-
rum diversitate. Verum Vitruvius si species aedium interco-
luninlorum spatiis descripsit, ineptissime fe c it , quod demonstrare
pluribus non opus est. Superest eniin alia brevior et i-ectior
r a t io , qua Yitruvium a pravae pbilosophiae culpa defendarnus.
Usus vocabuli species, quo res plures genere aliquo coniprebensas
hodie dialectici distinguunt, exetnplum in Vitruvio unicum extat
libri I cap. 2 sect. 2 ad quam vide annotata. Verurn is ab hoe loco
plar.e alienus e s t, ut egregle vidit Penaltus. Igitur principia
aedium , e quihus coiistat Jigurarum aspcctus, mihi videntur esse
clenienta et membra principalia, ex quibus consistunt aedium figu-
rae e a e , quae sub adspectum veniunt structura, et speciem aedium
externam efficiunt. Contra vero spe-cies sunt partes eae, quae
membris principalibus in aedium figuras quasi corpora coniunctis
extus acced unt, eisque speciem aliquam et velut ornamentum ad-
dunt. Aspcctum vocat Vitruvius. U ti vero ex principalibus
membris variae aedium frgurae coristruuntur, quae possunt aedium
totidem species dialectice v o c a r i; ita columnarum varia dispositio
speciem aedium externam sive adspectum variat atque ornat aut
fl^honestat; eaque species variis nominibus a colvimnarurn inter'-
stltlis praecipue deductis appellatur. Sed haec ipsa columnarum
dispositio allo cllam modo speciem aedium ct aspectum vanat,
adcoque altltudlncm earum et latitudincm vel Immlnnit vel auget.
Colunuds enim rarlus inter se dlductis aedes fiunt buniiles et latae.
Ita custyli aedis piobabllitatem maxlmam ait esse et ad usum
et ad, speciem et ad finnitatem sect. ó. paulo vero post figura-
lionis a.qmctum vocat. Ita sect. p, Ilerniogenes de aspectu nihil
imminuit sublatis Interioiibus columnls ex d lp te ro , sed sme desi-
dei'io supervacuovuni conservavil: auctoritatern Lotius operis
distributiouc. Vides Vitruvlum praetcr speciem et aspectum
nonilnare eandem rem aucLoritatem, quae scilicet ex specie et
aspectu existat. Sect. p pteromatis inventionem repetit inde, ut
a.(pectiis propter asperitatem intcrcolnmiiiorum haberct aucto-
ritnteni. Ita sect. n aspectns scaporum crassitudinern dicit,
postea vero tnmidam et invenustam speciem. Denique sect. 15
e s t : vastus et iiivcnustus conspicientibus rernittetuv aspectus.
Ita denique est libri 7 cap. 1 ruderatio principia tenct expo-
litionum.
Pycnosl-ylos — Franeck. ublque dat Fignastylos. Wratisl.
Pignnstylos.
Dinstylos — Sulp. Interstilos. Guelf. Wra t. Inte'cestilos.
Sed Sulpic. statim post ampUus ita p ergit: spatiis intercolumnio-
rinn. Pignnstilos sjiatiis in diasiilos. Areostilos et stilos. In
quo meniorabilc Incst vestigium antiquissimae lacun ae, quod solus
servavit fideliter liber sc riptus, ex quo Sulplciana Editio fuit
expressa. In reliquls , quos equidem adhlbui, vestigium lacunae
demlnutum ct fere obscuratum est. Nam v lx coniieere liceret,
unde Guelf. et Wra t. vocabulum intereskilos duxerint, nisi Siil-
picianus liber doceret, librarlum post scrlpta verba spatiis inter-
colnniniorum aberrasse oculls ad llneani antecedentem, uhi Pycno-
stylos e rat, deinde ad verba iara antea posita spatiis intcrco-
lumniorum, in quibus tarnen statim errore animadverso, transllt
tandem ad diastilos, culus in loco antea posuerat interstilos.
Sed denuo aberravit inserendo Areostilos ct stilos. Sed bene ce>