■'t;- :
1.-I’ ’
582 - C O IVI M E N T A K I I A D L T B R I V . C A P U T X. 5- 385
1
f ii ^ ffl r£3
[.'jU :
'i|*4 > 1 T
..flJfSM *
riorem ita v e rtit: sans cornprendre Ie reposoir c/ui est autour du
Ba 'ui et Ie Coridor. — il fa u t qiie ces reposoirs qui sont autour
du Baiii soient assez grdfids '■— jLe Coridor qui est entte Ie tuur
et la Balustrade. Is igitur labruin quidem diversmn fecit alj
a lv e o , sed simul etiam scholam labri diversam significatlone voluit
esse ab alvei schola. Alveum recte is moiiuit minime esse euu-
' deui cum la b ro , quod putaverunt Pliilander et B a ib a iu s , ( quos
tarnen est secutus R o d e ) ita enini labrum fieri nimis parvum bal-
nei p u blici, cui demtis duobus pedibus ad pulvinum et gradum
inferioiem labri translatis, latitudo pedum quatuor relinquatur.
Scilicet Perraltus labrum_unum a Vitriivio positum putabat in bal-
n e o p u b lic o , cum is plura deinceps posita et scholis distiucta no-
ininavent. Deinde Perraltus recte animadvertit verba iuter parie~
tem et plutemn diversam a labro partem balnei designare. Dubi-
tabundus igitur alveum est interpretatus de p o rticu , ea praecipue
ratione motus, quod in pictura operis antiqui caelati, quam Pyr-
rhus L ig o riu s cum Hieron. Mercuriali communicaverat, et quam
Perraltus repetiit in Tabula X L V I I I , ad latus utrumque brevius
quadrati o b lo n g !, quod labri locum tenet, apposita conspiciatur
porticus; reliqua duo latera utrinque spatium habent magnum libe-
rum. Miror viris doctis non venisse in mentem locum Sexti Empirici
Hypot. Pyrrlion. I sect. i i o . ubi ^aXavEiov jzapasrag coras.
memoratur obiter, quam poterant haluei porticuni interpretari.
D e scliolis Philandri annotatie quae habet ex P lin io , pertinent ad
scholam iii porticihus Octaviae \t\n\ s. 37 sed idem Plinius
36 s. 4 no. 4. Octaulae scholas simpliciter nominat. Addo locum
Ciceronis de Orat. I, 22. de Sophistis Graecis, in piimis Gorgia
L e o n tin o , qui in porticibus gymnasiorum et aliorum locorum pu-
blicorum docere solebant: qui quiini in schola assedissent, ex
tnagna homiuum frequentia dicere iuberent, si quis quid qiiae-
reret. Galiani alveum in Tabulae X V fig. 3 pinxit labrum cin-
gentem, siniulque pluteo in quatuor lateribus ornatum, sebolam
vero interpretalur spatium illud quod extra alveum reliquum usque
ad parietem caldarii. Ouae interpretatio est tam manifesto contraria
Vitru v ii v e rbis , ut refutatlone non sit opus. Parietem is
scilicet labri non caldarii vu lt esse; et labrum tinum sufficere
balneis publleis putavit. Rode cum labrum idem esse statulsset
cum a lv e o , dn versione totum locum ita pertuibavit, ut v ix ali-
quid su p e rs it, quod V itru v ii esse dicere possis. Equidem
labrum ab alveo quid dllFerat Vitruvio satis denionstrasse inibi
vldeor; quod si idem bic alveus e s t, cuius ab initio testudluem
nomlnavit Vltruvius , apparet7 partem infeiloreni alvei testudinis
instar structam, et cum bypocausi coniunctam, vaporein ignis rece-
p is s e , et receptum fortasse circa ipsa labra per canales continuasse.
Hjpocausis in libris V itruv ii bucusque ab Editoribus mire fuit
confusa et permutata cum bypocausto, cum iitrumque vocabulum
rem plane diversam significet. Ilypocausis est loens iste , ubi
ignis succenditur, proprie succensio: bypocaustum contra solum
vel cella Igne succenso vaporata et calefacta. Hypocausin et va-
saria caldariis virilibus et mullebribus communia esse vult Vitruvius
sect. 1. Abena ibidem supra bypocausin tria componit; testudines
alveolorum ex communi bypocausi calefacit. Sect. 2. solum cavum
caldarii struit inclinatum ad bypocausin, uti pila immissa reverta-
tur ad praefurnium. E x praefurnio igitur llgna immittuntur et
ignis succenditur, qui deinde per totam bypo caus in, quae furni
vicem gerit in longum protracti, solum cavum caldarii et testudines
alveolorum vagatur, et loca superimposita vaporat et calefacit.
Postremum bunc locum prava interpunctlone sic pervertit Rode
u te d e r e t : solum sternatiir inclinatum ad hypocausim uti pila
cum Ttüttatur, non possit intro resistere, sed rursus redeat ad
praefurnium. Quae ita v e r t it : belege man — einen ahhdngigen
Ojenherd, der so beschafj'en seyn mufs., dafs ein in d en ü fe n
geicorfener B a ll nicht darauf Liegen blcibe, sotidern wieder nnch
detn Ofetdoche ziirück rolle. Scilicet vir doctus in errore versatus
est eo , quein tarnen cum Intei pretibus A itruvil plerisque omnibus
babet conimunem, ut crederet bypocausin eandem esse cum b y pocausto
, et utruinque vocabulum furnum significare nostro more
structum, fere quadratum; cum contra boe furni genus fuerit in
k . ; !