■j '
' 5
, {
h ' .
Iipïl'i
r - - -
M P<'«^TW«r" 1“‘r■l ' -'■ ■
M
I ^I •bf l- i”f •lli'' «Bii—Rni '
MijJ Jfl- -irïii'
i' f
u
39Ö C o M M E N T A R I I
A D L I B R I V. C A P U T X L 2. 3. 397
phanes Pollucis 1. c. vaporiferas fornaces Statius Silv. I, 3. Prae-
furnium cum Mercuriali interpvetatur Perraltus ; contra in Plinio
progymneon scribi et apodyterii locum obtinere voluit Marquez.
pro x im e— Sulpic. Guelf. Wrat. proxima. Voss. proximaru.
Deinde cjuam latitudo Fran. Guelf. W^rat. Sequens quae omittit
Sulp. habeant Wra t. ■ ;
iiti supra— Vatic. Guelf. Wratisl. iiti quam siipra. Cotton.
uti(^ supra. Postea in palaestri Voss. Denique perfecta et dis-
tributa Fran. dedit; perfecta distributa Guelf. Wrat. Vulgo
erat perfecte distributa.
peristylio — Cotton. peristyle, Wra tisl. epistilia. Exltum
non accurate designavit V itru v iu s , hinc tanta dlversitas in picturis
virorum doctorum j sed videtur in p a r te , quae septentrionein spe-
ctabat, fuisse.
alterae sirnplices ita fa c ta e — Suadente Perralto vulgatum
altera simplex ita fa c ta mutavit Rod iana, eam maxime ob cau-
sam, quod sequitur habeant. Sed brevlor via erat haheab scri-
bendi, nisl reliqua V it iu v ii oratio mutationem poscere videretur.
Tres omnino porticus ille nominat extra peristylium ita dispositas,
ut una ex peristylio exeuntibus occurreret; (■ exltum tarnen non
accurate designavit V itru v iu s ) duae stadiatae essent dextra, altera
sinistra. Sequitur; ex quibns una, quae spectaverit ad septen-
trionem, perficiatur duplex, in quo aberrarunt plures viri docti,
cum verba ex quibus referrent ad proximas duas porticus, dextram
ac sinistram , cum potius sint referenda ad tres porticus , quarum
primum situm deslgnare voluit V itru v iu s ; deinceps formam earum
perscribit. Igltur duplex porticus et ad septentrionem spectans
videtur fuisse in ea parte, quae exltum babebat ex peristylio; riisi
plures exltus fuisse statuas. A t ita inutilis et vana esset dcsigna-
tlo lateris dextri ac sinistri, si iisdem etlam in partibus exltus
fuissent e peristylio relicti. Igltur relinquitur , ut scribamus a.lte-
rae sirnplices ita fa c ta e , -at duae reliquae, dextra ac sinistra,
porticus nunc absolvantur. Hae quidem solae stadiatae fuisse di-
cuntur. D e significatione vocabuli postea dicetur. Habebant
utrinque margines vel semitas altiore s , pedum denum latitudine,
ubl consistebant et ambulabant, qul spectabant atbletas in medio
loco depresso et excavatq se exercentes. Medius bic locus de-
pressus et excavatus planitiem babebat pedes X I I latam. Semita-
rum vel maiglnum situm,ita deslgnat V itru v iu s ; uti in partibus
quae f ie r in t circa parietes et quae erunt ad colurnnas margines
habeant uti semitas. Parietes intelligendi su n t , quibus te-
ctum incumbit ad summas colurnnas p ertin gens, ut porticus tecta
efficiatur; binc sect. 4 tecta stadia audiunt. Sed statim Vitruvius
subiiclt ve rb a , quae difflcultatem magnam habent et vulgatam
lectionem altera simplex ita fa c ta defendere vldentur; Haec
autem porticus ë.vSTÖs apud Graecos vocitatur, quod athletae
per hiberna tempora in tectis stadiis exercentur. Sed Perraltus
etiam bic a Vitruvio scriptum airt scribendum fuisse censet; Hae
autem porticus évSToi apud Graecos vocitantur. Fortasse tarnen
alii breviorem viam hanc optabunt, ut haec porticus dlctum gene-
ratlm interpretentur pro eiusmodi porticus. Iterum tarnen \ i t iu -
v iu s ; Proxime autem xystum et duplicem porticum designentur
hypaethrae ambulationes: denique post xystum autem stadium.
ubi ex Perralti ratlone xysti plural! numero dicendl fuissent. Per-
ralti opinionem adiuvare etlam hoe forte v ld eb ltu r , quod xysta,
ld est Tcapaèpopibae ve l hypaethras ambulationes, inter duas
porticus fieri vu lt V itru v iu s , ubi duae porticus tectae vel x y s ti
intelligl debere vldentur. A t paulo antea erat; proxime xystum
et duplicem porticum designentur hypaethrae ambulationes — in
quas per hiemem ex xysto athletae prodeuntes exercentur. In
quibus locis Perraltus xystum pro xystos dictum interpretatur.
Galianl unicum xystum in pictura designavit et nominavit, sed
b^paethras ambulationes intra quatuor porticus conclusit, ita ut
quartae porticus locum obtineat stadium , ultimo loco a V itruv io
nomlnatum. In hac difflcultate duin omnla circumsplcio, quae
explicare dubitatiouem nostram aliquo modo poss int, occurrunt
t i l