62 C o M M E N T A R I I a d L I B R Ï L C A P U T V I . 8. 9 - 63
.(r '■
in eo aedij-icio pervium s i t , quo itinere hahitatores ad suam
quixque habikationem habeant accessum ^ qui non dicuntur vicani,
sicut i i , qui auk in oppidi vUs, aut hi^ qui in agris surii,
vicani appellantur. Sed ibi praecedit altera significatlo quae huc
perthiet: Altera, curn id genus aedijicia, quae continentia sunb,
viis oppidi, itineribus regionibusque distribuLa diskant, nomi-
nïbusque dissimilibus discriminis causa simt dispartita. Postea
Vitruvius pro plateis dixit vicorum directiones, extremasque vi-
corum domos angulares insulas vocavit.
conformakae — Male Vatic. Fran. conj-irmatae. Deinde
veheinentibus Stilpic. Postea a regionibus Sulp. Wrat.
i i , qui multa — Sulp. Wra t. hi qui multa.
expositum sit tantinninodo octo esse ventos — Vatic. Wrat.
exposiki sunt. Guelf. expositi sint. Deinde tantum omisso modo
Vatic. Fran. Wratisl. Postea uenti Vatic. Guelf. Graecam dictio-
neni V itru v ii in hac lectione facile agnoscas.
anirnadverkerint — Guelf. Wra t. adverterint. Deinceps
circumitionem Vatic. Fran.
ex inclinatione coeli — Sulp. Vatic. Fran. eb inclinatione.
Guelf. Wra t. eb incUnntionem. De inde Eratosthenem Wratisl.
Idem methodiis habet.
miUiutn stadiorum — Sulp. Guelf. Wrat. rnilium, Sulpic.
stadium, Fran. stadiumque.
quae flunb — Ita Sulpic. Guelf. Wra t. lo cu n d i, Philandri,
Lae ti et Galiani Edd. Contra Rode ex libro Ripensi quae Jaciunt
adscivit. Postea Sulp. Vatic. Fran. Guelf. Wrat. scriptum habent
trecenties et decies quinquaginta milia, (V a tic . millia) Ripensis
trecentos et decies qu. millia. locundus dedit eura numerum, quem
tenent Edd. vulgatae ; seniel et tricies milUes (rnilies dedit lo cu n dus)
eb quingenties mille. Postea in Suljric. Vatic. Rijmnsi,
Guelf. W ra t. tricies nongenta triginta septern milia e s t, quod
mutavit locundus in ter millies mille et noningenties trigesies
'scpties mille. Quod ad numerum stadiorum a ttinet, quem po-
I sumat E rato stb en e s, eum certum et constantem habemus in libris
veterum, nempe gvp.dbas eÏHoSi rtévrE, id est stadia 250,000.
Rotundum tarnen numerum commoditatis causa assumserat Era-
^ tostbenes 252,000. Compara Eratostbenis Geograpbicorum fra-
-^gmenta, collecta a Seidelio Goettingae 1789 P- 57 seqq. Nee
f j b i c numerus in libris scriptis aut editis V itru v ii variatur. Con-
^ f t ia maxima est diversitas in comparatione passuum romanorum,
/ \ n d e dubitatio orta eSt inter viros doctos de stadiorum vario
* / ’genere et numero. Plinius 2 sect. i i 2 ita passus romanos com-
" 'parat cum Eratostbenis stadiis: quae mensura Jiomana compu-
'tatione e ffic it trecenties quindecies centena mdlia passuum.
Scilicet Plinius cum Strabone stadio contribuit 125 passus. Sum-
- t jm a igitur stadiorum 252,000 efficit passus romanos 31500,000,
^ ; | e t milliarla romana 3 i,5 o o . Hlnc intelllgitur, Sulpicianae Editio-
^ n i s et librorum scriptorum lectionem trecenties et decies quin-
quaginta milia, quanquam falsam et vitlosam, propius tarnen ab-
S c s s e a vera ratione, quam posuit P lin ius cum alils consentiens,
^^Iquam barbaram et a romano sermone plane abborrentem lo cu n d i
-^viationem et scripturam, quam miror omnes Editores tam socor-
diter fuisse secutos, In scriptura enim Sulpiciana et Codd. levis
^ error est primum in numero eb decies, qui debebat esse quin
-'ft; . decies; alter in quinquaginta, in quo quin pertinet ad praece-
'| - / d e n s decies, rellqua pars continet cenkena vitiose scriptum v e l
^^.-^notatum. In numerorum ration e , iiotls perscripta, facilius est
iiitelllgere originem errorls oblati lib rario, quam 111 explicata
'■ '"Mltteris. Sic item alter numerus octavae partls efficit passus
3937,400, niilliaria 3937 et passus 400 seu quadnngentos, b e e t
. Vitruvius qulngentos ponere videatur. Hunc romano more si
perscribere vo lue ris , adbibebis recte rationem Sulpicianae lectionis
et Codd. tricies nongenta triginta septern millia, nisi c|uod
nongenties scrlbendum erlt. Contra ratio lo c u n d i, quam tarnen
omnes Editores secuti sunt, prorsus a sermone romano ab bo iie t.
Demum post annos t r e s , cum ad annotationes bas retractandas