'26 C o M M E N T A R I I a d LTBRI I. CAPUT I. ^7. H. i. 2. 27
Tarentini — Sulpic. Tarenbinnt^ Vatic. 1. Talentini. D e inde
Scopinas a Syracusis Sulp. Wrat. tamen Scopiias Wrat.
et gnoinouicas — Copulam oinittit Sulp. Guelf. Wrat. ig?io-
minicas Francck.
18-
a naturali solertia — Guelf. ah naturali. Cetenrm haec
verba non sunt iungenda cuin concedatur, sed poiiiis cum hahere
talia ingenia, et significare videntur ob naturalem Mderliam.
omnibus enidilionibiis debeat — Sulpic. omnihus deheat erud,
suminas, sed etiam mediocres — Wratisl. inepte sed etiam
summas mediocres liabet.
peto, Caesar, et a te — Sulpic. peto a te Caesar. Dein-
ceps qui ea volumina Sulpic. Vatic. Fran. Guelf. Wra t. mea
omittere oinnino dicitur Vossianus.
sunt lecturi — Sola Sulpic. dat; lectiiri, expostulo. quocl
verbum si in aliis etiam libris repertuin fuisse t, lubens adscivis-
sem. Deinde mutato ordine ad regulam artis grammaticae Sulpic.
Wra t. Toss.
rhetor disertns — Sulpic. rethor, Wrat. discretus — sum-
mus. Deinde nixus sum Sulpic. Unde Laetiaiia iiisus in margine
apposuerit, nescio.
polliceor, uti spero, kis vol, — Clausula haec tam subito
a sermone reliquo abludit et tantam scriptoris balbutiem prodit,
ut eam v ix sanani esse eredam sed potius vitiis a librariis teme-
ratam. Primum expectabam; polliceor et spero me (Sulpic. pronomen
omisit) praestaturum. Hucusqiie bene. Sed adiungitur
sine diibio, quod cum verbis uti spero v e l et spero non bene
colt. Qui enim sperat, non certo sc it, quld sit eventurum
sine diibio. Deinde quid praestaturus sit, non indlcavit aut
plane Insolita atque obscura ratione indicavit. Quis enim uspiam
scrlptum legit praestare in volumine de artis potestate, quac-
que insiint in ea ratiocinationes, aedificantibus et sapientibus?
Galiani vertit; i^uanto peró al Jorte dell' arte -, ed alla 2'eorica
della medesima, prometto, comc spero, non solo a tu tti quelli
__ di traltarla in questi libri senza dubbio con tutta la mae-
stria Paulo inellus Rode: ivas aher tneinc Kunst selbst und
Theorie derselben hetrifft, so getraue ich rnir zu verspre-
chen, dafs nicht blofs der Bauverstandige, sondern auch jeder
" gescheide Maan sie aus rneinen Schriften in aller Vollstandig-
f e i t und ruit aller GründUchkeit soll erlernen können. M ih i
quidem Vitruvius non praestaturum sed potius satisfacturum
scripsisse aut scribere voluisse videtur.
A D C A P U T I I .
vacant — Vatic. Guelf. Franeck. Cotton. vocitant.
Deinde Wratisl. Franeck. eurithmia dant. Ceterum H. Wottonus
in Elementis Architecturae addltis Ed itionl Laetlanae p. 29 de h .1.
ita docet: Dnae priores mea sententia praeteriri possunt. Nam
quantum intelligo, aut ex illius interpretibus, aut ipso textu
{qui in Ulo loco, in quo fo r te clarissimus esse debehat, est maxime
obscurus) per ordlnationem nihil aliud indicat, quam con-
stitutionem moduli totius operis; nee per dispositionem amplius
quam planam et plenam expressionem primae Ideae aut designa-
tionis illius; quae fo r te magis pertinent ad artificem quam cen-
. sorem. Reliquae quatuor sufficiunb ad damnandam aut ahsol-
vendam quamcunque fahricam.
modica — commoditas — U t modus est graece fiérpov, sic
modieus nunc dicitur pro pérpios. E s t igitur modica memhro-
rum operis commoditas idem, quod mensura commoda merabro-
rum. Sic infra I^ . c. 9* qui denticuli versationes modicas fa -
d un t et motiones. Varronis modiim agri modicum R . R . I , i 8> 4
Gesnerus modum normalem interpretatur, equldem vu lga rem , ut
apud Herodotum tov psrpiov ni]y.£os péZcnv I , 72. Infra IV . c. 2
fastigia commoda opponuntur spatiosiovibus, R ec te igitur Galiani