11-
I I ! ’*•* j
! 1^1,1 iij ! ' if nis ,.
I 'WtiMi
Hl*
t ï '„• 3 -*
«f'iir. '
m.
11* ^
m
r I' ■
l '» » ‘
Bfe '' i
■4 j
I m
I r ik ;
m - .
ï
'Ci'-"’ '!» ‘ f
428 C O M M E N T A R I I
stoire des Mathematiques I p. 319. Ibi igitur haec leguntur de
parte tertia Opticae sc ientiae:
T ó <ïM]vofpa(piriöv t Ïjs ó r irmi js f i é p o s St/rSiV, Trwg irpos i jns i ra s
s in ó v a g f p d f e i v TÖ>v oinobojxiijiaTüov. 'Eizt ibi] ydp ovy. o id i s r i
7CC b v r a , T o ia v r a ( fa ivEra i , i zoioüs iv b i tws yiij t o v s vrconeifiipoDS
p vS f io i is i]Ti5£iê.ovTai, d A -A .’ o V o ï a i f a p y S o v r a i , ë é e p y d S o v r a i . 1 'é-
A o ï bk 7fh dpyiiTéiiTovi tó jrpós f a v r a s i a v ev p v S f io v n o i i j sa i ró ep-
y o v , n a i ótzósov i fy cw p e i , rrpós r a s r ijs d i / i Ê ö j s aTraras a%£éyjnara
d v E v p i s r u i v , ov rijs #iar’ cX y S t ia v hgóryros r) s v p v S f i ia s , d A ,A d r i js
j tpóg TijV ö-^iv GToy:a£o]^iév(ip. O S too fikv ov p tóp pkv f ivXivbpov
x i o p a , i^ e i r iUT ea fo ra Sf itXXe Sedopi'iBsiv a a r d p é s a Ttpós óijiip are-
v o v f i e v o v , ÈvpvTspop n a r d ra vT a noi£~i. K a i tóp p k v HvnXop i s r i v
otè ov KvnXop ypd(f£i, d A A ’ óë .vympio v nw v o v T o f iy p ' tó bk r£rpdj;ia)-
v o v Kpo^u/riésTepop' x a i roiig j t o A A o u ï r,ai p e y t^ e i b ia f é p o P T u s nio-
vag èv d X X a i f d v aX o y ia ig n a r d jcXijSóg te n a i yiéyE^os. T oiovtos
èé iSTi Xóyos aai rm xo%oSSonroi&, êibovg tt/v ^aPtiSo/xépujV Tov
dKOTêXÉBjxaTos SvfifiETpiap, ipa npös rijv bijnp Evpv^jios eu/, dAAd
/.lif fidryp EipyaGjiévtf a ta rd Typ ovsiap BvfipLErpos • ov ydp o ld èsTt
Td êpya, ToiavTa (faiPErai lp ttoAAS) dvaBrypaTi TiSéfxEpa. Quae
latina lectoribus reddam, sed ve luti Heronls AlexandiinI conversa
a Conr. Dasypodio in L e x ic o Alathematico ex diversis
collecto antiquis scriptis Argentorati i 579 ubi p. 16. b. et sequen-
tibus haec leguntur: Scenographia tertia Opticae generalis pars
investigat, qiiomodo conveniat imagines aedijicationum pin-
gere, et quae non qiialia simt ^ talia tarnen esse appareant;
docet etiam, quomodo aptitudines et rhythmos, qni in aediji-
cationibus non simt, esse tarnen videantur. Architecti enini
J'inis est opus exstruere, quod ad speciern eb irnaginationem
concinnurn sit et sïbi convcniens; investigare etiam., quoad
Jieri potest, omnia ea, quibus visus decipere possit et oculos
hornininn f allere, non quidem vcrae et essentialis aequalitatis
aiit concinnitatis rationern, sed tantum coniecturalem et appa-
rentem quoad visum. Exempli gratia: Cylindrum Jiac ratione
dum pingit, eJJ^icit illum, ut inspiciatnr columna ad medium
A D L T B R I VI . C A P U T I I . i. 4 2 9
augusta, unde et visus latiiis funditur et aliena parte eductum
et laturn ejf icit; etiam circulum, curn tarnen circulus non sit,
sed tantum coni segmentum hahcns angulum. Sic quoque qua-
dratum facit quadranguLum oblonguni; multas dcnique et ma-
gniludine diJJereuLes columnas efjïcit in aliis atque aliis pro-
portionibus tam numero quam rnagnitudine differentibiis. Ea-
dern est ratio delineationis ei, qui colossum facit. Is enim
colosso dat apparentem perfectionis symmetriam, ut ad visum
tantum concinna vidcatur descriptio, ita tarnen ne ipsa essen-
tia symmetriae sit frustranea; neque enim cuiusrnodi simt opera
; ipsa, talia etiam apparent esse, si in alto collocata simt loco.
■ A p p a r e t D a s y p o d i u m v e r b a q u a e d a m a l i t e r s c i i p t a in s u o l i b r o
r l e ' u s s e , v e l u t a b i n i t i o èrzeiby y d p o v y oid te ebti r d optu ToiavTa
^ a h E r a i , x o io v s i irias pr) Tous vrcoKEipévovs p vB p o v s èmbêiê.ovTai,
d A A ’ órzomi fa v y B o v r a i , ië .spyddovTai. q u a e i t a e d i d i t s c r i p t a B a r -
t b o l i n u s , e g o v e r o p a r u m m u t a t a p o s u i . D a s y p o d i u s v e r o i t a
s c r i p t a r e p e r i s s e v i d e t u r : oinobopijpdTCsdV, Kai et o v y oïd e b t iv ,
ToiavTa bvTa qiaivETai. èttEiTa bibaBnei, itSss 01 pi] vizoKEipEVot
piS/iOi' T&>v oiKobopypdTorv T o to v ro i ^uvyBovTai. D e i n c e p s D a s y p
o d i u s v e t t e r e d e b e b a t , quod fie ri potest, rernedia contra omnia
ea, quibus — f diere, quaerendo non quidem verae e t e e t .
P o s t e a s e n t e n t i a p l a n e a b e r r a v i t . D e b e b a t e n im s c r i b e r e ; Exempli
gr. cylindrica columna quoniam aspicienbie longinquo contractior
in medio apparet, latior ibi f i t : etiam circulum est uli non
circulari forma pingit, sed sectionem coni acutanguli. D e n i -
q u e in c o l o s s o r e c t i u s d i x i s s e t apparentem operis perfecti symmetriam
, ut — nee ipsa essentia symmetriae f rustra sit efficta.
C e t e r u m l o c u s D a m i a n i v e l H e l i o d o r i m e m o i a b i l i s e s t e t i am p r o -
p t e r e a , q u o d e x e m p l u m h a b e t èvTdSEtsos i n m e d i o c o l u m n a r u m
a l t i o r u m a d d e n d a e e x d o c t r i n a s c e n o g r a p h i a e e t a r t i f i c u m g r a e c o -
r u m , q u am s e c u t u s e s t A ^ i t r u v iu s s u p r a l i b r i 3 c a p . 3 s e c t . 9.
in adspectuquc — In locum lectionis locundi sicut in aspectu
recte scripturam Sulpic. Guelf. AVrat. Vatlc. Frait. Cotton. resti*