s 204 C O M M E N T A R I I A D L I B R I I I I . C A P U T IV . 5- 205 1 ':,i
vinreum amnssium — aiib locus ita expnliahir ad regulam et
libeUarn, ut amnssium non desideretur. In plana enim terra fit
exploratie per libellam; adiicitur etiam regulae mentio, quae pla-
nis et erectis aeque commoda est examinandis. Contra Perraltus
et Galiani Fhilandmm, secuti libellam bic a Vitruvio pro regula
nominatam fuisse v o lu n t , quoniam scamillos impares inlerpretan-
tur stylobatas ip so s , ubi cokunnis subiecti su n t, recedeiites et
quasi vesilientes a podio, quod ita in spatiis inter stylobatas me-
diis cavum apparet. Qui quidera ut hanc opinionem amplecteren-
tu r , quae Vitruvium facit usum proprium vocabulorum et dictio-
num arti propriarum tam proterve et temere contemiieiitem, elFe-
cisse videtur praeter obscuritatem vocabuli scamilli vel scabilli etiam
per medium fa c ien d a , omnium vero maxime illud,
quod stylobates , si ad libellam dirigatur , alveolatus oculo videri
dicitur. Atqui Perraltus et qui Philandrum sequuntur, styloba-
tam putant ita demum alveolatum et quasi cavum apparere, si
eius latera inter coronam et spiram comprehensa secundum longi-
tudinem aspiciantur.
uti — per medium — Wra t. ut. Deinde per podium Sulp.
Fran. liabent; quae scriptura nullo modo ferri posse videtur,
etiam si verba per podium iunxeris verbo exaequari. Dicen-
dum enim potius fuerat exaequari cum podio, uti Jiabeat ad-
iectionem. Quaeritur nunc quod medium dicatur a Vitruvio ?
Medio stylobatae insistit columnae spira. ld igitur spatium oc-
cupari per scabillos non potest. R d in q u ltu r igitur medium inter
stylobatam et podium spatium, quod ne alveolatum appareat,
adiectione scabillorum supponendor,um iuvandum est. Quae si
vera est interpretatlo , allam autem comminisci non possum, tuin
vero lectio Sulp. Guelf. Wrat. qui sfatim alveolatum oculo vide-
bitur scriptum habent pro alveolatus., quod locundus primus
ed id it, non solum toleranda sed etiam praeferenda videtur
id e o , quod locus ita indicatur stylobatae, cuius vitio medendum
est. Igitur eam scripturam restitui. Ceterum Meister in Com-
ment. Nov. Goetting. 1. c. p. 134 corrigebat per modicam adiectionem,
quae scriptura ex Sulp. per podium facillus quam ex
vulgato per medium existere videtur. Ipse Vitruvms hunc locum
respexit infra libri 5 cap. 9 sect. 4 stylobatisque adiectio quae f i t
per scabillos impares ex descriptione, quae supra scripta est in
Ubro tertio, sumatur.
scamillos — Sulp. Vatic. r. Fran. Arundel. scabellos. lo cu n dus
dedit sramillos, quod est in Guelf. Wrat. Ita statim scahelli est
in Fran. et Sulp. Infra libri 5 c. 9 sect. 4 scabellos habent Sulp.
Vatic. Fran. Arundel. Cotton. scabillos Guelf. Wrat. Ciseranus in
Codd. aliquot scamnuli reperit. Itaque Tocundi lectionem hoe solo
in loco adiuvant lib ii Guelf. et Wra t. D e vocabuli significatione
deinceps accuratius dicetur, posteaquam de re ipsa videiimus.
alveolatum — Ra Sulpic. Guelf. W ra tis l. locundus primus
alveolatus eA'iAit, atque ita occasionem Philandro et qui eum sequuntur
praebult, locum male interpretandi, atque ld , quod de
planltia superna stylobatae et spatio inter colurnnarum spiras et
podium medio dixit Vitruvius ad latera podli et stylobatae trans-
ferendi. Quomodo autem stylobates desuper alveolatus oculo
videatur, recte mihi tradere videtur Gen elk Fascicul. I p. 4 his
verbis; Vitruv nirnmt die vordere Ansicht seines Tempels , ivo
er, wenigsteiis irn Tlinansteigen der S tu f en, uufehlbar eme Auf-
sicht a u f die obere Flache des Sauleiistuhls bekomrnen mufs , die
er wegen der Ferschiedenheit des P f tasters von dern Fufsboden
der Seitengange abgesondert ausieht, und fin d e t d a , dufs ihre
leeren Rcuuler neben den Basen sich zu heben, und fo lg h eh die
ganze Flache wie eine hohle Rinne scheint. Diesern fehlerhaf-
ten Schein will er dadurch abhelfcn, dafs er die Flache nach
aufsen hin allmahlig senkt, und zwar nach einer Curva in ent-
gegengesetzter Richtinig rnit der des optischen Scheins, die er
daun durch einen R ifs zu verdeutlichen nöthig f in d e t , und den
gleicheii Stand der Saulen wieder herzustellen, gebraucht er
mm die angegebnen Seamillen. D e causa igitur et loco scaiml-
loiuin subdendorurn spiris colurnnarum constat i ta , ut dubitationl
locus superesse non possit. Confirmat Baldi interpretationem
m m ïf i,;