W erdam Sapientesde Jd u n u a ,
N o n folùm externu m p rxfidium ,a rm a , vim,»muniti6nes •
v minatut feablaturum ,nc poffint cffc tuti,Scd &, Sapicntes, qui conûlio
adfiotmotibus iftis. Habuit cnim hxt tetra fajpientes St prudentes homr-
nes.ficut fit Efau fuit, Sed hos ômnes diese fc ihfatuaturum & perditurum.
Hue fpeâant paffim naulti Scriptuoelocidc confufione fapienti» human*
& confifiorumearnis. Pfal. io 6. Turitti fut» , & mtti funtficul ebriut,& PUios,
emnu ftpitntt* terum dtiorututB. Et Pfalm.32., Detuinut tti(Sip*t ctnfiliugtn- J* • 5**
u um . Adeo non poteft caro in tempore renrationis confilio & fapientia fua
fibi tnederi»
E t timebunt fo rte s tut T h em * » ,
Re<âiùs,Pauidi erunt fortes tui,§(ûcf;ti0 *MÏ>
ben. Significat cnim prppriè pauotem ilium,qui lolct inuadcreexercituai
aiiqueminbelloeontidendum,quandofcilicct non vident, quà euadanr.
Etquod in noftra translatiotic appclfatiuo nomine redditume ft,proprio
Tbmtrn, Domine legi debet. In Theman, Sic cnim terram iftam vocat, cui à fuô nominefvtfolcnt
Principes & Reges nonnunquam ) indidetat nomenXhc*
man nepos Eiau.de quoeft inGcnefi.
V t in te re s t v i r de monte E fa u . -
In Ebr<eo,præ ma&atione &c. Ita iurabo.vteradiceturvit
de monte Efau» non remaneat aliquis iupcrftes. Cxterùm in Ebræo longé
fignificantiuseft.quàm vt pofllt commode in aliam linguam rransfundi,
Q»d. Oecidcntut paffim in vtbibpsffi qui volent rcfiftcrc. Et fie mitera iSa
clade conterrebuntur tui fapientcs,vt prorfus obbmtcfcant.
J n d it cùm (lares. ,
tire* - Hatceftcaufâ.curicairafcatur eis. Atque hinc clarè patet
HmpM taptiui- id.quod de tempore Prophetsdixi, initio buius Capkis > quad prophetariî
' HtH citca tempus captiuitatisBabyIonic*.
Exercitttml>*
Re<£tiùs,FacuItatcm. Atque hic locus me mouec,cur pucatim,
hunçPropbctam floruifife tempore captiuitatisBabylonie*>Quiileru-4
Eilcm nunquam eft capta ante captiuitatcm iliamChaidaorum«
E t non d e c id e s*
In Ebfaeojldeo nonvidebis* N e c tam ç iï fimpliciter videre
R'“ ** fignificat verbum illud Ebrxum Raah, fed id , quod Germanité didmus,
<©»Wirjinfl$tW&tWnfn lu ji |t(j«n/non titillabis tcampliùs aduerfis rebus
fratristuU ofW agntfieabisos tuttm j.
Non ampliùsinfukabisci in tempore adfli&ionis, liq u idem
& in te calamitatum grande incidet.
Et non fta b iiin e x il ib tu ,
Pfnh Vocabulu EbraeumPerek vtrunq; fignificat, & ereptionem,
dt vaftationem,vtcftccrnercin Pfalmo 4p. Ne quando tapiat, & non fit P/^ 4ï
W lÊ m - i tSf*. qui
fiuleripiat. Ita& hie vtrunque intelligi poteft. Eft autem fententia. Xu
Jdom non contemns eras, vt deptasdarercftatrem tuum.vt diripercs ei fuas
latultatcs,quando me inftigante mittcbariscum rcliquis gentibuscontra
cum,fed & retinuifti, Sc moratuscs cos, qui volebant fibi fuga eonfulerc,
atque ita rctentos placult occidi. A. , '» . »•
C fm n iam ficu t tu b 'tb iftifu p e rm o n ttm fa n B um m u rru♦
Minatur omnibusgentibus yaftationem,Quafi dicat,Con- cmmimurca,
coquamtc&aliasgentea omnes,vaftabimini vni.Sicut populum meum * timum.
dc!jaft aftis,dcgUitiuiftis, &bibiftis-mea bona in fanauario mco.Sed faro, vt D
alij populi tuavicifsim dmniaconfumant& deglubant.
Deus OptMaxafcmper nouis peccatis qjiorundam.quos excitat.punit vctcra
pcccati alicuius Regni,ficut hicvidemus.Peccaruntgentes.quxmiicre po-
pulum Dei adflixerant.' Hie minatur Dominus buius peceati vindiaam,
futurum,vt alias gentes contra deprsdatMes iftos fint ventura, atque ita pu-
niatur peceatum illud vetus nouo quodam.Sie Xartari & Gotti nouis pec-
eatis vcncrunt contra veteta peccataRonianotum,quilud*os rniris rood is
prefferant.Hodie potcnseftTurca.fedfi non ftatim interiturus eft Mundus,
-inueniet fortiorem aliqucm,qnt iudicio DciexcitatusXurcam fubqcict &c. pytiogm ftinu
Haacnus eft prima pats butusProphctix.de comminatione cxcidij Idumx-1<">* f p »
orum per alias gentes-
E t in monte Sion eritfa faa tio*
Hsec altera parsed hums Prophetije,»! qua,abdudis in ca-
ptiuitatem ludais,« vaftatis rutinm Idum*is,qui Iudatis mfultauerant.pto-
mittit aliud regnum,quod non poteft almd intelligi, nifi regnum fpiritualc !
Chrifti per Euangellum propagatum in omnes gentes. Diuifus crat popu«
las Iudaicus in duo Regna, in Regnum lfrael ,quod nunquam crat rur-
fum reparable femel deuaftiStum8t in Regnum Inda,quod mutatum eft in
regnumCbrifti.Id quod fummopereneceffariumeftintelligiabijs,quiPro-
pfectas legunt.m quorum librtscrebra fit horum duorum Regnorum men-
tiodtaq; feire refert loqui bie Prophetaro de fpirituali regno Cferifti, id
quod ipfalitera nos cogct credere, ' Nam cum inquitt ^
P o fu itb it domus Jacob eoi>quife pojfederant.
Indicat doniutn Iacobrecuperaturam fibi Regnnm acdila-
tatursdi ac fibi fubieffutam eos.quorum dominium antcaeft pefpcfla.ld
quod fignificat verbum illud in Ebrao larafch.quod nofter interpresred- Urttfik.
didit poirrdcre,fedlion reddidit vim Ebrexvocis. Signifitat enim proprie
id ,quod German! dicunt,otcupare. Quia autemconiungit regnum iuda tmUcm
cumregbploieph feu ifrael.quod tamen nunquam reftitutumeft ,& dicic
- vtruaq; recuperaturumpriftinasyircs,Cogit nos pugnamiailla,vrdefpiri. cEtfu**
tt^tii regno Chrifti, bunclbcum,intelligamussnempe,futuroseffecx popu-
lo Uraeiicico Apoftolos & diicipulos alios Chrifti, qui nouj prxdieatione
Euangeiij totum orbem funt fibi fubie&uri.Sirq; inftituturi nouum regnum
& zternutn. Atqj boc eft quod dicic,in monte Sion fore euafionem & fal-
ttationcm nouam. Hoc eft,ex Sion exituram talcm prxdicationcm,qua
credita liberarct 4 Morte.peceato fit inferis,hancq;primum ex Sion ventutimcttc,&
cvLtSl'Ei&iasiiitCapziDeSie»txibitl(x>&verbum Domini de Itiiio.
ruftlem. Et loelisa. In Ierufalem critfaluatio.Et P fa lu o .E x Sion emitter
Dominus feeperum tuum dec. t . i . . E t e r it
y