B i s e r v o A r b i t r i o d . m . iU
lila. Satin fobritm Diatriben pütas aut mente f*na fuifle, cum h*c fctibfc
letïNam maliti*& nequitix eiu» non ttibuatn tscdio forte perpetuo m'e
Volucnt cnecarc, dum vbique fimilisjfibiiemper alia tradiac.quain inftituit
Scd fi illam deleótauit ineptite in rctanta.dclc&ct fic hös ibcpttascraiyö.
luntarias publice traducere.
Primum hosnequedifputatnu»,neqUc ignoramus,Omnia opera hominit
poffecffcbona.fi fiantauxiliante Dei gratia. Deinde hominem nihilnod
pöffeauxiliantc Dei gratia, Tuam vtronön fatis poffumus admirari ncgli.
gentiäm.quuum de Liberi drbitrij viihftiruiffci feribere »feribisde vi gratis
Dei. Deinde ac fiomnes homines effent trunci&lapides.audcsin publico
diccre, Liberum arbitrifi ftatui per idea Scripture, quxauxilium gratis Dei
cómmendantjNec (oium hocaudei.icd de cncomion tan tat viöor trmm-
phatorq.gloriofiffimus. Nunc vérêfciöiex hocijffodiäOfitfaäotuo,qaü
Ät 8t valeat Liberum arbitrium, Ccilicet, infanirc. Quid eile poteft,qua(o>m
te.quod fic loquitur,niß ipfutn Liberum arbitrlum ?
Audi ruas ramen confcqucnrias: Scriptura tommendar gratiam Dei,
Éigö probat Liberum arbitrium.’ Commcndatauxilium gratis Dei, ergo
flarnit liberum arbitrium. Qua Dfoleflica didieifti hastollcftioncs 1 Cut
riori contra • Gratia prsdiiatur, ergo liberum arbitrium toliitur, Auxuiura
gratis commendatur >ergo liberum arbitrium deüruitur ? Ad quid cmnt
confcrtur gratia? An ad hoc, vt fuperbia liberi arbitri; per fefe fatis tobufti,
gratia velut fuperfluoornamento diebus Bachanalibusgeftiat& ludat Qua.
- re & egoiriucrtath collcftioriem, licet non Rbctor.fitmióri tarnen Rheto-
rica, quam tu, Quotquot font idea inSeripturis ditiinis.qus memineruat
auxiiij.toc funt,qux toil lint liberum arbitrium. Atque e i fuhr irinumetabi*
Cor fritia g ^ jll^ b a q u c yicefd.fi res sflimeturtcftimohiorum numero. Nam ideognna
opus eft, ideö auxilium gratis confertur.quod iibetüm arbitrium per (eie
nihil poflit , fit vtipfametdixit,opinioncills probabili,non poflitvellebo-
fmm.Com'mendata itaque gratia, fit prsdicato auxiliograris.fimulimpo-
tentia liberi arbitrij prsdicatur. H sc eft fana col lectio 6c rata confequcntia,
quam nec inferorum ports fubuercenr,
Hid finern poriernus defendendis noftris a Diatribe confü«
tatis , ne' Liber etefeat in iriimodicum, cztcra.,fi quz digoi
lunc,inter aflerenda noiïrd tradtabuntur; Narei quod Erafmus
in Epiloge repetic, fi noftra ftet lententia.fruftra cfle tot prat*
Cdpta, tocminaS, £oc promifsiones, riccmêritis,nec demeritis*
nec prsmijs, ncciuppficijslöcumrelinqui* DeindedifFicileel»
ie,Vt miiericöfdiä,imöiufticia Deidcfendacuf,fi Deus neceffaf
rio peccantes damnet,& aiiairicommoda,qux fequuntur,qu2
lummos virosita rnoüerünc, vt 8c lubucrterunt.
De hisOmnibus reddidimus fuperius rafiöncrn.Necpatimur.nequ*
recipimu? mcdiocritatcm illam, quam nobis confulit bona, vteredo»
animo, feil ice t , vt Libero' arbitrio perpUfillum’ contedamus, quo facility
pugnanria Scripfurs fit MeotÉiroöda' prsdifti follantür , Nam’ ifta ne*
diocritate nihil eft (aufs confultutn, neqüe quidquam profeftum, Nifi
enim tot um fi omnia libero arbitrio tribucris, exethplo Pelagianotuffl,
fcanct nihiloininus Scripturs pugriantia, toliitur meritum fit premium,
foliitur mifcricordia 8c iufliciajDei, Sc omnia manent incommoda,qu*
voiumus perliberi arbitrij modiiulara & inefficaccm vim, vt J»»*
j ö ö . ER AS, ROTEA. ANtTO Et D.EAy,
L .. doeuimus. Ideoad extrema eundum cft„ vt totum negetur Liberum
h trium •& o ® 11'* ad Dcuin referantur>fic non pugnabunt Scripturs, fic
! & non tollunrar,feruntur. ,
v tOc autem deprecor,mi Erafme, necredas,me cauiam hanc
! JH ftudio magis quatn iudicio agere, Non patior me infimu-
hti eius hypocrifis, vt àlicer lentiam & aliter lcribam,necde-
fenfionis calore ( vt tu feribis de me ) hue proueétus fum, vt
nunc ptinium negemtötü Liberum arbitrium, quianccanon*
1 nihii »IW tribuerim» Nec hoc tu vfpiam mihiin Libellis meis
ödendes,(cio. Extant themata & probiemata, in quibus perpe#
| tuoadèruivfquein hanc horam, Liberum arbitrium elfte nihil
& rem (eo verbo turti vtebar)de folo titulo', Veritatc viffcus 8c
|dilputacioneprouocatusaccömpulius,ficfenfi & fcripfi.Qjipd
lautem vehementius egerim ,agno(co culpam, ficülpaeft »irnö
Iteftimonium hoc mihi in mjundo reddi incauia Dei,rriirificè
I gaudeo. A tque vtinam & ipte Deus id teilimonij in nouifsimö
Idieconfirmaret. Qgiseiiim tüm beatior Luthcro,quitantö
Iruifeculiteftimbniocommendatur,quodveritatis cauiam non
llegnicer, nec fraudulenter,ied vehementeriatis,vél potiüsni-
[mioegerit ?TumiIlud ferémia: féliciter eüaferim : Maledidtus,
I qui faeit opus Domini négligente^ -
I Sivero & in tuam Diatriben acerbiorvidebor,ignofces
[mihi,Neque enim id maligne animofacio,fed mouit,quöd
I autoritate tua caufam hanc Chrifti vehementer premebas,licet
icruditione 8c feipla nihil pratftares» Iamqüis'ficimperetftylo
IvbiquéjVt non alieübi ferucât ? Tu qui pras modefti# ftudiope*
inefrigesin hoc Libro,tarnen non raro ignita & amarulenta te-
! laiacularis,vt nifi Leftor multum aequusac faueris fit, virulen-
1 tusvidcaris. Sed hsc nihil ad cauiam, quat inuicem libeheet
Icondonaredebemus, vt fumüs homines, & humanialiehunl
|innobis nihil eft.
' D v ltim am h ü iü s L ib rl p a ttem v e n im u s , iqua,yê
I promiftmus,copias noftras produce re debemtts,contra Libel
,‘ rum arbitrium. . Scd cas hon producemusomhcs.quis
, enim hoc cffecetit paruo Libelio^curo vniuerfa Scripturi
c à nobis ftet per fingulos apices fit limeras ? Nec eft opus, tum,
8 quod iam viäum ac proftratum fit Liberum arbitrium du-
[ plici viäoria, Altera, ybi omnia,contra ipiutti ftare probämus.quspro fc
[ facere putabat, Altera,vbi inuifta adbuc pernaanere oftendimus,qüs cönfu-
I tare voluit,tum etamfi viäum nondüm effet,fatis fuerit effeöum,fi vno aut
alterptelo proftetnatur. Quid enim opus eft,hoftem vnoaliquoreloocci-
lum.multis alijs felis confodere morthuth? Breuius itaque, fi res paffa fuerit^
L' hunt agemüs. Atque êtahto numéro Cxercituum duos profercöius Ducet
f tum aliquot fuis legtonibus, Paulum videlicet 6c lohanncEu Euangeli-
i ftam.
T» Ji Öo Paulus