iiuc tenebras qusritnus,ft vbi non poflumus,magna ft om nia nobisttibnel
rc.pufilla ft modica nobis tribuereeonamur, tantum: vr p‘btinea«nussno
èfifc gratuitam & fine operibus iuftificationem per, grariaöi DdPyStiii«^
quafiis,qui maiora & omnia nobisdcnegat.non multd magisfitiam pufilij
& modica deneget ad iuftificationem nobis fuppcterc,cümnonni(i.pC[
gratiam ipfius,üne omnibus operibus,atque adeö fineipia lege, in qua fnnt
omnia opera comprehenfa,magna,modica,congrua, & condigna, noiiu.
ftificariftatuit. I nunr,& autöritates'Veteram iad a,& didis eqrum fi<je
quos omnes in vnum videsncglexiflc Paulum ciariftimum ft mamfcftjfli'
mum Doaorem.acvelutftudio LuciferumjmóSolem hunc fugiffe,octu.
patosfcilicetcarnali leniu, quod abfurdum videretur efle.nullum lorum
relinquimeritis. .
Abrih»!*' A Fferamut exemplum idud,quodjfequenter Paulus offert de1!
**■ abraham, St Abraham (tnquit) ex op tribus tuftijjcatuf
eB,habet glortamßednon apudDeunt», Gfuidenim dtcit Seri-
ptttra f Credtdit abraham Deo,f3 reputatu eïl ei adt.üßictm,
Midsoptrum. Oblcrua qusfoft bxe partitionem Pauli,duplicem Abrahx iüfticiam
récitantis. Vnacft opcrum.idcft,moraiis & ciuilis.Sed hac.ncgat eum iu-
ftificari cotam Deo,ctiamficoram bominibus per illanviuftus fn. Deinde
gloriambabetapud homines,fed vacat iplequoque gloriaDei per eamm
fticiam. Neeeft,qqöd vllus hielegisaurceremoniarum opera damnaridi-
catjcdm Abraham tbc annis ante legem fuerit. Paulus fimpliciter de opc-
ribus Abraha loquitur,ijsque non njfi optimis. RiJiculumcnimeiïetdif-
putare,anquismaltsoperibus iuftificetut. Si igitur Abraham nullisoptri-
busiuftuseft.fed nifi ahaiufticia.purafideiünduatur, cèm ipie,quimopera
fua cunita iub impietaterelinquuntur,Palam eft nullum hominem quit-
quam promouere ad iüfticiam fuis operibus. Deinde nulla opera,nulla ftu-
dia,nulloscbnatus Liberi arbitd;coram Deo quiequam valere, Set} omnia
impia,iniufta & mala iudicari. Si enim ipfe iuftus non eft,nee opera autftu-
dia eins iufta hint,Si iufta non lunr,damnabiiia & ira dtgna lunt. Altera til
tiittici»64ei. fidei iufticia, qua eonftat non operibus vllis ,fed fauente & reputante Deo
per gratia m. Ac vide,qU6modo Paulus nitatur verbo reputandi, vt vrgeat,
repetat & inculeet,
Et(inqmtjquioperatur, tnerces non reputatur fecundttnuu
gr at tam,fed fecundum debttunu. Et •veró ,qui non operator,
credit ver o tn eum,qui lußificad impium,reputatur fides eins ad
iußtciamffecundum pref ofitumgratia Dei. 7urn adducitDa- &
• aid it idem dereputattone gratudteentem,Beatus vtr,cuinon
irnputauit Dominus peccatum,, 'c.
Pene decies co Capite repecit verbum reputandi, Breuiter,Paulus com-
ponitoperantem ft nonoperantcm,nec relinquit medium inter hosduös.
Operand reputari iüfticiam negat.Non operand veróafferit reputan itifii-
ciam.modö crcdat.Non eft,quo hie Liberum arb, cuadat aut elabarur eum
- f fuó conatu aut ftudio; Aut enim cum qperante,aut cum nonöperantcnu-
merabrtur,Si cum öpcrante.audis bic ei non reputari vllam iufticiä, Si eum
non operame.qui credit tarnen Deo, reputatur ei iufticia- At turn non Lit),
arb.viscrit.led renouara crearura per fidë.Si autë non reputatur iufticia operand,
maoifeftfi fit,cius opera nihil nifi petcara,mala& impia efle coraDéoij
lies poteft hie prbteruire vlWaSophifta, quod licet homo fit tualiw,^0* * «reran*
boflit tarnen opuseiuseffe non malum.Nam idco Paulus apprehend» non **’
boroinetö ISmpliciter/eddpcrantem, vt apertiflimo verbo dedararct.ipla
opeta Se ft.udia hohiralsdamnan, quaecnnqnc ilia lint, ft quocunque no-
minb aut fpecie ccn fcantur, Agir autern de bonis openbus, quia de iufti^-
tando&bieifcrltfbtiftpucat. Et cum de operanrc loquarur, vniuerialitcr de
oinnibbs'b^brahtibus f t de omnibuSkjperibus eorum, potifllmum m b de
- bonis ft boneftis opedbus loquitur^ Alioqui pardtto fua de opcrance ft non
operarite1 noirconfiftercr. ;>>< ■
EKattereo nie FortilsimailIa"grgumertta e^propofitö grätia:,
ex proroifliopejfx j?! legi^ex p?isa?o.Qriginali, ex cleftibnc Öeiaftum-
f pta,quorum nullum eft,quod non lc folo funditus collar Lib. qrb. Si enim
gratia ex propofitoieq ptxdcftinatjone venit, neceffitate ventr, noil' ftudlb Grltia prbmiflil
autconqtunoftpp,5^fi|>pr|dQsuimus,{tcm,Si Deiis gratiain ptbmifltanfe ante Jcfjcm.
Jcgetn vc hic Sc tn Galads Paulusarguitjergo non ex openbus aut lege W.L**»jko<p«»
I nit.alioqut promjfljq nihil eric. Ita & fide5 nihil Hjrfqua tambn Abraham **“ * ****
l ante legem iuftificqtpsjeft)fi opera valent. Item , cum icx fit virtus peccati,
r oiicndenstantum,non autem tollens peccatum, facitconicientiamream
I coram Deo,& «am.minatur,Hoc eft,qiicddicit , Lex iram operatut,Qud-
I modo igitur fieri poflet,vc per legem iufticia paretur 1 Si autem lege non iu*
I uamur.quomodo vi iola arbitdj iuuari poffumus 5 ,
j. Item,cum vnius A d x vnico d e liA o omnes fub peccato Si A<t* deli&o ot
I damnationc lumUs,QuqmodO poftiimus aiiquid rentarc, quod non peers-
: ium& damnabhe fit? Quumcnim dicac, Omnes,neminem cxcipit, nec
I vim Liberjarbiwy,, nec yilum operarium,operecur Sue non opcretur,cone-
■ turfiuenqnconetutjntcromnes neteftario coprehendetufeum aiijs.Nec Ad*deiiftuio
I nos peccafemus auc dtamnaremurdeliftoillo vnicb Ad*,nifi noftrum deli- aoflnm*•>
l.Clumeflet,Quisenim alieno dclifto damnaretur, prsefertim coram Deo!
j Noftrum autem non fit imitando aut operand»« cum hoc non eftepoifec
' deliftum illud vnicum Ads , vr quod nop ipfe, fed nos fecerimus Vfic ver^
. noärum nafeendo. Sed de hacTCdifputaudum alias, tgicur ipfutn origina-
I le peccatum,Liberum arbitrimn ptptfus nihil finit pofle, nifi peccare&
I damnari,
Iftamquamargumentapr*tereo,quod Gnt apertiflima ft robuftiifi-
j ma.turn quod nonnihii fuperius de kisdiximus. Qdpd fi omnia, qua Libc-
■ wmatbitrium lubuertunt.recenferc vellemusin tolo Paulo, nihil melius P*“1“*fwi
Ifacercnuis,quim vt pcrpcthoCommentariototum Paulum craöaremus.ft
l inufrgiiiispen^ycfbijitnonftraremusconfiitataöa Ltbettarbitrij vim adeö Li»-*
I iaftatam,quemadmodumiam feci in-hoc i. ft 4 , Cap- Quae idco potiffi-
I müm traftaui,vt oicitantiam omnium irofttftm oftenderem, qui Paulum
J ” JtfiinKus.vt nihil minus in bis clarifsimis.locis videremus,quim bate, va-
I'lidiftima argumenta contra Liberum arbitrium.ftconfidentiam illamau-
I toritate<Sc Seriptis veterum dodorum nitentem.facercm ftultam,firoulque
I t08itandum relinquecem, quid fadura fine argumenta ilia apertiftima,fi
I cum dtligenti4 ft iudicio tradarentur.
queiingulis verbis
cwnfuvst vim
I F ■ o
,Go de me dico, Vehementer admiror,quöd cum Paulus tó- Pauiu, crpt>r.
^tiesytatqtvocaVulisilüs vniuerlaltb*^Omnes,Nuftus,Non,Nui(qUam,
tlne.vc,,QiDnes dedinaverunt. Nop eft iuftus quifquaib. Non eft qui faciat
bonuni5nec unusquidem.Omnasunius delidopeccatores ftdamnati lunt.
T- i Pp 2 Fide