circa has res agitatis, incelligis, Quid tibi fecit innoecntifsima Scriptural
abufum fceleratorum hominum obijcias illius puritati ? Scriptura fitrpijcu
ter confitetur rrioitatem Dei,it bumaoitatem Chrifti, ft pcccaiutn feJLja
fibile.Nihil hie obfeuriratis aut ambiguiraris. Quibus veto mod» ifla bab;.
anr,Scriptura non dicit, vt fu fingis, nec opus eft nolle, Sop hilt at hie iua |Q,
mnia tra&ant, illos argue & damna, & Scripturas abiolue. Si verointelhgis
'■ de ipfa rci lubftantia, iterum non Scripturas, fed Ana nos argue, A coi*
quibus opertum eft Euangelium, vt clarillima tefhmonia de dlumitaris
trinitatc ft humanitatc Chrifti, per operationem Satan* Dei fui noovi-
, deant.
Cl«*« Scriptu, Ec vt bteuiter dicam, Duplex eft claritas Scriptura;,fieut & dup!j> oi,,
»dup «x. feuritas, Vnaexterna in verbi minifteriopofita,alrera in cordis cognitioo«
ftta. Si de interna claiitate dixeris, nullus homo vnum iota in Scripiuns vi,
det.nifi qui fpiritum Dei habet, omnes habent obicu tatu cor, its, vt li ciiam
diiant ft norint proferre omnia Scriptural, nihil(amen horum lent ianiaut
verc cognoicant, neq, crcdunt Deum, nec fefe effe creaturas Dei, nee quit-
quam aliud, iuxta illud Dixit infiptens wetrd'fue,DtmmhiUst.
ruus emro requinturad totatn Scripturam, ft ad quamlibeteius partem iu.
telligendam. Si de externa dixeris. Nihil prorlus reli&um eft obfiiirumaui
ambiguum, fed omnia font per verbum in lucem produflacertifluman),^
dedarata tori oroi,qii*cunq> funcinScripturis. ’
1ST C Ed illud magiseft intolerabile, quod canfam hancLiberiarf
vJbitrij inter ea numeras, quae funt inutiiia & non ncccflaria, Et Joco ewi
nobis reccnfcs, qua? a-d pietatem Chrifiianam fatis effe iudices, Qualem for.
roam cctte dclcriaeret facile quilibet iuda?u», aut gentilis, Cbriftiprorius
ignarus, Nam Chtifti ne vno quidem iota menrioncm facis, ac fiienna',
Chriftianam pietatem fine Chnltocffe poffe.tantum fi Deusnatura clemcn-
tiflicnustotis viribus coiatur. Quid hie dicam Erafmc! Totus Lucisoum
fpiras.&inbalasmihigrandem Epicuri crapulam,Situhanseau(amnon
neceffariam ducis Chtiftianis, cede qusfo ex harena, nihil tibi & nobis, bios
ncccffariam ducimus.
Si ell: irre iigiofum, fi eft cu rio fum , ft fuperuacaneum, vt tu
dicis, ft ire, An Deus contingenterpratfciat aliquid, An voluntas noftra all*
quid agat in hir, qua? pertinent ad aternam falutcm, vel tan turn panatur
bb »genre gratia, An quicquid boni vel mali facimus, coafti faciamus,
vel patiamuc pdtius, Quid, rogo, erit rum rcligiofutn r quidgrauc ? quid
vtile wdi f Hoc prorfus nihil valet, Erafmc, Dad l(i jubid. Difficile eft
hoe tribuerc ignorantiz tu* , vt qui iam lenex ft inter Chriftianos vet-
fatus, ft fa.Tas literasdiu meditatus,' non rcltnquis locum, quo re exiu-
femus,aur bene de te cogitcmus. Et tamen hac portents tibi ignofeunt
Papift* ft ferunt, ea gratia, quod in Lutbcrum icribis, alioqui tedenti*
bas laceraturi, fi Lutherusabeffet,&taliaiciibcres, Amicus Plato,amicus
Soirares, fed prxhonoranda veritas. Nam vt parum intelligeres in
Seripturis ft pietate Chriftiana, ccrtc hoc vel hofti Chriftianorum fei*
tndum erat, quid CbriQiani neceffarium ft vtile, ft quid non tale babe-
rent, Tu veto Theoldgus ft Chriftianorum Magifier, praieriprurus il-
lis fortnam Chriftianiimi, non faitem more Steptico tuo dubitas quid
neceffarium & vtile, nils lit, fed plane iff diuetium laberts, ft iam contra
ingenium tuum affertionc inaudiu, ludicas, ca non effe neceffaria, qu*
nifi
C, „«effafia ft COgtiiUCtrto fuerint, nec Deus,nec Chriftus, neeEuJngfti
?“ oec fides.necquicquam reliquum eftmecludaif mi quidem,multo ml*
'"sCbrift'sntfmi. Deum immortalem, Erafme, quantam feneftram, imo
nuaotum campu a peris contra te agcddl ft dicendi, Quid tu de Libero arbi-
; boni aut refti fcriberesjqui tantim iguorantiam Scriptura? ft pietatis,hic
iverbistuis confiteris > Sedcontraham Vcla,ncc mcis verbis hoc loco (quod
I infra forte faeiam) fed tuis verbis again tecum, . • , , k w
IL -rO rm a C h riftian ilm i ä te defGnpta inter c*tera h oc habet» £r«-
vttotis viribus enitattiur,sdeamus remedium panitentiai,
l a e Domini milericordiatn modis omnibus ambiamus.finc q u i
In e c volunus humana efficax eft,nec conacus, Item neminide -
llperandam e ffe v en iam a Deo naturaclcmentilsimo,
W* Hec verba tua,fine Chrifto.finc fpirira,ipfa giacie frigidibra.ita vt etiath
1 vitiu m in iilis patiatut eloqucnti* tu* decor, qua; miicro vix cxttirSt mctu*
I forfitan Pontificnm ft Tyrannorum. ne ptorlus Athcos VidcrCtis» hoe ta#
■men afferunt, Effe vires in nobis,effe nifum totis viribus,effe mifericordiam
■ Dei,effe modos aröbiendi mifericordiam , effe Deum natura juftum, na*
■tura tlcmentiffimum ftc. Sf quis igitur ignore^ quid fint ills vires * quid
KpolTint.quidpatiamur.quis niiuscotum.qujf efficatiajqu* incfficatia,quid
Rile faeiet i quid tu ilium facere docebis i . n /r
1 ' Irreligioium (inquis) curiolutin,& Jupcruacaneum eft nofle
lv c lle ,a n voluntas noftra aliqüid agat in ijs, qua: pertinent ad
■'Xternatn faiutem ,a n canturti patiatur ab agente gratia. At hie
B dicis contra, Effe pietatem Chriftianam, eniti totis viribus, 8c
B'fine mifeficordia Dfi voluntatem non efficacCm effe* Hie plan#
■afferisvoiuntatem aliquid ageteinljs.qu* pertinent ad «ternamfalutem,
■ dum earn fingis enitemcna. At rutfus pitientem, ddro fine tnifeticOtdudi-
B eisineflicatcm, Licet non definias, quatenus illud ageteft pati intelltgen-
■ dutn fit, Data opera faclnrusignaros. quid valeat m.fericordla Dei, quid va-
■ Jest voluntas noftra,eo ipfo,quodoces,qtl!d ftciat voluntasnoftra, ft nule?
B tuordia Dei. Sic te rotat tua ilia prudentia.qua neutri partium adhzrere fta-
■ cuifti, ft inter Scyllam 8e Charybdiro tutoeuadere, yt medio matifluathua
B ebrutus ft confnfus,omnia aff«rasqu*negas»Scnegesqu*afferis. .
i Olmilitudinibus aliquibus tibi tuam Theologiam oboculoS
I Oponä Bonum ootnu vel oratione faäurus,non cogitet,oecqu*t*t,qua'
[ le fit ingemft, quid poifit,quid nöpofsit quid requirat Argumentum (utce*
I tu, planeq-, omittat illud prsccptQ Hotatij.QUid valeant bnmeri,qUid ferre
I recufent.ied foium opuspratceps tcotet, 8ctogitet,cnitendum eftivt fiat,cu-
[ fioium ft luperuac»neumeftqu*rcre,vtrumfuppetattantacruditio, tanta
facundia.tanta vis ingenif, Aut fi quit Vbctes frufiusex agro fitteeepturus, .
I non fit eufiofiis fuperuacanea tura ctplotandi ingenij terra, ficut Vcrguius
inGeorgitiscuriofe& fruftra docet. Scdferatunemere.n.hilnifiopuscp-
gitct,aret littus, femina mandet, quaqua pater, fiue arena, uue urn us. A « “
quis bellutrt gcfturus,vi6toriam pulchram petat, vel aliud qui ppia m o hti-
um in republua ptxftaredebet,non fit cutiofus confultando,quidpofut.an
fcrarium luffleiat, an milites apti fine, antopiafa&i vlla fit, prorfusq; con-
tcuinat illud HiftoriciAntequam facias,confulto, vbitonfulueris, mature
I faftoopus eft, fed irruat cacis ocuiis * ft autibusclauis. pihil niupellum,
beJium.rocifetetur ft open inftet« Quid, rogo Etafmc, dc talibus "oecis,
X. i % E c a Agncoli«