5jpiatribcri ftaitJnifi forte adhue Dtatribcfgnötat,^üo loco}>ugncmuH
t’kitti deeflcnatur* loquhnbr, icddettScfgtaftifvr vdcaintJStimusiibefiik
atditHum namrailiqüid faccre, vt cömiäcteibltetcigi^tfiire.regctc.netiö,
dfelirio iHo, velut argutuWi rtdeat, qfittcf ncc jjcccatdqüiäcto iiccrfct fin®
Chrifto, (i vorctnillira, Nihil,vigetmuii cüäi tamenlAithcrus donatit.i
berum arbitrium valcrc nihil, nifi ad petcandum,adeo hbuit !apicnti Dij,
ttibcincptire etiam in re fetia. Dirimus enim.hocoirietn extra gratiam Dcj
manete, nihi ominus iub generali omnipotentia Dei fadentis, naouenttf,
rapientisomnia, neeeflarso Sc thfiruBtlictfrravSedhoc;q£ödfic raptusho.
mo facit,die nihil,id eft, nihil valere c a t s ® Deo, net aliud repuran.quafo
peecatum. Sic in gratia nihil eft, qui fine charitatecft. Cur igitur Diatribe,
cum ipfamctfateaturnqshoc loco ageredefruQueiiangelitoqmfineChri-
ftonontontingitjbic moxextraftatum csui*diucmr,dr alienamcantio-
non orfa,de operc natural!* fmäuhumanbtaüillatufV nifi qood'naft
quam fibi tondar, qui veritate priuams eft.
Sic illud Jo h a n , 3» N d n potcft hottvö qüidqUarn accipere,
llififu en tiid a cu rft£ co e lo * ' i,t
5 - lohannes loquitur de hotnine, qui vtiq; aliquid iam erar,& huntnc-
gat acdpere quidquam, fcilicet,Spiritum cum dünis,de ho« enirn ioqaeba-
tur,nod de natura. Net cn.m opus jlfiiuit magiftra Diattibe.qusnl'um
doccrct, homincm habere iam ocuiOS’,narcs.aures,os,nun'us, mcntcm,
Voluntatem.rarioncm, 3c omnia qua; iunt inhOaiine.Nifi Diatribe credit,
Bapciftam ram furioium fuiffe, vt cum homincm nottiinant,*haosPiatoi
nis,auc vacuum Leucippi, aut infinitum Ariftotdis,aut aliud quoddamni.
-hil cogitarir, quod donofc cce'o aliquid demutn fieret,Scilicet,hoseftex-
cmplaeSiiipturis profcrre.ficin retanta dclndufirialudere«
Q uorlum igitur llla^copü attirtec, quod igdem ,fugdrn mali,
nifumadbona,&reliqua dcodoeife noidotet>quali h*cvll®ignorcuut
neget? Nos de gratia,& vtipfa dixit,de Chrifto 8c fruiftu cuartgeüco loqui-
mur.ipta veröde natura interim fabuiatarempusredimit & caufitm tracit,
rodique Leflori nubem offundit. Sed interim, non to'uai nan pro fere tl-
lum exemplum , vbi, nihil,pro modico acuptatur, ficut inftituic. Vnura
ctiam apetu prodit tele nihil inteiligercaut curare,quid fit Chriftus qut gratia,
aut quomodo aliud firgratiaquam natura, qüoa tarnen etiamrudilfimi
Sophiftz nouerunt, 3c Viu v ulganffimo hoc diicrimcn in tu is Sc hobs deftfc.
uerunt. Simulque nihil videt, quod fua cxempla obriia pro nobis contra
iplam faciant. Hoc enim fatit vcrbu Baptiftat,quod homo mbilpotcftatci-lok
pere,nifidonatum fuerir dccelo,vt liberum aroitrium nihil fit. Sic vfneitut
me us Achilles,cum eiper Diatribeu arma porrignntur,quo ipfa nuda Jc
imbellisconficitur. Sic vno verbuk» Scripturae ioluuntur,quibus vrget Lu-
thcrus peruicax file aflertor.
BOft-hicrnultas enumerat fimilitudineS,quibus nihilfacit,
nifi vt more fuo ad aliena rapiat ftultum Le£lorem,<au!ainterim pror-
fusoblita. Vt Deus nauem quidem feruat,(ed nauita tatné ducht ad portuin,
quarc nonnihil agit nauita. Diuerfum opus, fcilicet,Deo feruarïdi,naait*
ducendi tribuit ifta fimilitudo. Deinde fi quid probat, id probat.quod Dei
fit totmn opusferuandi, Nauitat totum opus ducendi,Et tarnen eft pulcbrt
Vimili-udode na, & apta fimilitudo.
«^gritoi^c Sic agricólaconuehitproucritus, Deusautetn dedi{,iterurt>
'ii .'.-i,. -■ rUCIll
rfaopera Deo St homini,nifi agrkolam fimul creatorcm facit,qui dede-
^nrouentus.Seddenturadhuceademopera Deo& homini,quideffictunt
11« fimilimdincs ? nihil nifi quod creatura Deo operand cooperatur, A t
1 unquid nos de cooperattonenunc difputamus,ac non pocius de propria vt
& operatione Liberiarbitri) ï Quo igitur Rhetor illefugit, quididurus dc
falma, nihil dick hifi dc cucurbita ï Amphora cospit in(titui,cui vreeus
gjj( ?
Scimus 5c nos, quod Paulus cooperatur Deo in docendis Corinthijs,
dunt foris prsdicat ipie, & intus docet Dcus,eda m in diucrlo opere. Sim i liter
& Deo cooperatur, cum loquitur in Spiritu Dei, idq; in eodem opere»
Hoe enim nosaiTerimas5ccontendimus,quod Deus,rum citra gratiam Spiritus
opcratur, omnia in omnibus, etiam in impijsopcratur.Dum omnia,
qua condidif iolus.iolus quoque mcuet,agit& rapit omnipotent!* (uz mo-
tu,quern ilia non poffuntvitarc nee murare.fed neccfiario iequuntur dc
parent,quodlibet pro modo fu* virtutis, fibi i Deo datz,fic-omniaetiam
itnpiaillicooperantur. Deinde,vbi Spiritu gratiz agitiaillis,qupsiuftifica-
uit,hoc eft,in regno fuo,fim>iiter eosagit 8c mouet,&illi,vt iunt noua creatura
iequuntur dr cooperantur,vel poems,vt Paulus ait,aguntur. Sed ijs
nanc non eraclocus,Non difputamus, quid opcranteDeopoflImus,ied
quid nos poifimus,, videlicet, an iam creaiiex nihilo, aliquid nos faciamus
velconcmunllogencralimotu omnipotcntiz.vtparemurad nouamcrea-
turum Spiritus, Hie celpondendum erat, non alio diuerrendum. Hit enkn
noslierdpondemus, Situt botno,antcquam crcatur,vt fit homo,nihil facit
autconatur,quo fiat creatura. Deinde taolus Sc creams,nihil facitaat cona-
tur.quo perfeuerct creatura,Sed vtrumque fit (ola voiuntate omniporentis
virtutis & bonkatis Dei, nos fine nobis creantis & conferuantis,Sed non
operatur in nobis, fine |nobis, vt quosadhoc creauit & fcruauit,vtinnobis
operatetur,& nos ei cooperaremur.fiue hoe fiatextra regnum iuum gene-
raliomnipotentia,(iae mtra regnum fuum fingulari virtutcSpiritus lui»
Sic dcinceps did must Homo antequam renouetur in nouam crcaril-
tam tegniipintus, nihil facit, nihil conatur, quo paretur ad earn renouario- Ho
nem 8c regnum. Deinde retreatui,nihil facit, nihil conatur,quo perfeuerct
into regno,Sed vtrunque.facir lolus Spiritu: in nobis, nos fine nobis rccre-
ans8c conferuans recreacos,vt Sc IacobUs dicit,Volöntariegenuit nos verbó
virtutis fuar, vt eftemus initiumcrcatur* cius: loquitur de renouata crestu-
ta.Sed noij opcratur fine nobis,vcquos hoc in ipifl recreauit & iOn(ei uat,vc
operareturin nobis & nos ei cooperaremur. Sic per nos pradicat, milcre-
tur paupetibus,ton(olatur affli£los,Verum quid hine Libero arbitrio tribui-
tut l imo quid ei relinquitur nifi nihil 1 & verenihil.