D E SERVO ARBTTRIO D. M, L*
poffct4> non tolcrare fi vellet, imo nifi vellet,tolerarcnon poflct.QuijeilIft
' coget inuitum r Staate ergo ilia vóluntatc, fine qua nihil fit, 5c dato, qU0(j
liberum arbitrium nihil boni poteft veile, fruftra dicitur ,quicquiddieitut
proextufando Deo,& arcufando libero arbitno. Semperenitndicitli^!
rum arbitrium, Egonon poftum, 5t Deus non vult, quid faciam 1 Mifercj.
tur lane me affligendo , nihil indé promoueo, fed deterior fiatn ncccffccft
nifi fpintum donet. Sçd hunc nondonat, donarct autem fi vellet, VcUcigj!
tureum non dare, certum eft.
NE c fim ilitu d in e sa lla txq u icq u am fa c iu ntad rem,vbidici-
tu r,S icu teode tn fo le lim ü sd u rd c it ,& ceraliqucfcic,Etcx
eodem hymbre terra culta frudtum, terra incultafpinasprofert,
ltae adem lenitatc Dei,alij indurancur, a lij conuertuntur,
p*T*- Non enim liberum atbitrium in duo diuerfa ingenia diuidimus, vt
Tmijiti. sliud fit vclütïimus, aliud cacra, aut aliud terra culta, aliud inculta terra, Sed
'Terraiqtujtà. devnoinomnibus bominibus asqualiter impotente loquimur.quod non
nifilimus, non nil terra intultacft, rt quod non poffitveilebonum. Ne-
que Paulus dicit, quod Deus fiélot faciat aliud vas in honorem, aliudin
ignomimam.ex diuerro luto, Sed ex EODEM(inquit) luto facit &c. Ideo
ficur limus Temper fit durior, & terra inculta fpinofior, ita liberum arbitri.
urn Temper fit peiustam lenitatc foliiindurante, quam tempeftatcpluui*
liqucfacientc.Si eft igitur vniusdefinitionis.eiusdemq; impotenti* liberum
aroitrium in omnibus hominibus, nulla poteft ratio reddi.cur vnum pet*
ueniatadgratiam.Sr ahem non peruenjar,fi nihil aliud prxdkctur,quam lc-
"hitastolérantis, 5t eaftigatio miiereotisDei. Pofitum eft enim liberum
arbitrium in omnibushominibus »quail definition«, nihil poile veile boni.
Tum nee Deus quenqùameliget, peeeleftionisvlius lotus relmquitur, (cd
. fola libertas arbitri;, lenitarem Sciramacccptansvel refutans, Spcliatus vero
Dcusvirrute 5r lapientia eligcndf, quid çrit nifi idolum Fortuna?, cuiui
numinc ortïnia temero fiunt ? Et tandem eoyenietur, vt homines falui fiant
& daiSnentucignöranreDeö, vt qui non difcreueritccrta elcdtione faiiian-
dos 5t damnando.<, fed oblata omnibus generali lenitatc tolérante & indu-
rante, tum mifcriéordia eornpiente & pu nie o te, hominibus rcliquerit, vtri
velint ialui fieri aucdamnari.ipfeiterutn forte adconuiuium Aethiopum
profeöus, ut Homerusditit. . ,
QiiaitmDeum , Talem Deum nobis & Ariftoteles pingit,qui dormiatfcili-
eet, ct iinat lua bpnitate& eorrepuone vti5c abuti quoslibet. Nee ratioali-
rer de ipfo poteft iudicare, quam hiej Diatribe facit. Sicutenim ipfa flcttit 5c conterfidit res diuinas, Sic iudicat & de D eo, quai ftertat, ócoraifi»
cligéndi, difcernendi, infpirandi lapientia, voiuntatc 5t pratienria, bo-
minibus mandant negotioium iftud & molcflum Opus, lcmtatctn &
irani fuam, acccptandi 5c refutandi. Hue venitur, dum ratione humana
Deum oictiri 5c cxéulare voiumus, dum lecreta maieftatis non teuere-
mur , led penetramus (entrantes, vt opprefli gloria pro vnacxculationc
milleblafphemiaseuoniamus. Nccnoftri interim memores, led fimui dt
contra', Dcum & nos garricntcs velut infani, dum magna lapientia
pro Deo, & pro nobis dkere voiumus. 'Nam hie vides, quid ex Deo
facrSr ifte tropus 5c glofia Diatribes. Deinde quam bene fibi tonftet,
qu* antea liberum arbitrium in omnibus hominibus vna definirione
feéit squale & fimilc, Nunc inter difputandum , propris definitionls
oblita, aliud facit cultum, aliud incultum, cx diucrfitatc opcrum 5tmo*
rum,&
AD d. BRA?.ROTER,ANNO D.M.XXV. «P 8
. . minam,diueifafaclensatbitria libera. Aliud quod bonum faciat,
h°,® Ln faciat,atqs id fuis viribus ante gratiam.qutbus vinbusipfum 1 aliud quoi non& J g g definierat. Ita fit, dum ioli volunrati De. non
Inibilp0^ ^ jndurandi * mifetendi, & omnia faciendi voluntatem & po-
S îiberoatbitrio omnia poffe tribuamus fincgtaua, quod tarnen
hyn,btis’ Ref us c f riftipnu,^ » " - . foh‘
; * N|Mm<fine vtetùr,vt folem & bymbtcm voeet Euangelmm .fient fact
le s fia»»*1 Poiftola ad Ebtsos 6. cultam vero tetram elcâos.incultam te.
I PfâLosl l l î c n ï Teibondifiantut& «eliores fiant. hiotFendamur & Pe-
l ptrM°fiûiit, Alioqui liberum arbitrium pet fefc in omnibus hooeinibuseft
l ' k A u ï s é S 'v î d e a m u s fingendi huïus tropi in hoc loco, Ab# Etaf-
■ P lu r d u m (a it Diatribe) videtür, v t Deu s,qui non iolum îu-
I to verum eciambonus e f t , induraffedicatur cor ho rn.nis, vc
In e r iliiu s m aliciam, luam illuftrarec potennam. Quare ad Or,^
loenem recurriç, qui fatetur occafiortem inaurauonis dacam a
ËD e o culpam tarnen in Pharaonem reijcit. Inluperidem ann o -
I t a it i r quod Dominu s d ix it , In hoc ipfum excicaui t e ,n o n a it,
E l ipium fed te, A lio q u i Pharao non M e t im p ,u s , fi
1 talem cohdidiflet Deus, quicontemplatus eft om nia opera iua,
■ 5cerantvaldébona,Hîècilla» * jpfc,
r Ablurditas itaq; vn a eft prlncipalium c au fa tum , ne verba luthe.
I moS & Pauli fimplicitct accipianmr. Sedcaabfurditasin quempeteatar-
H àculum fidei ï aut quisilia offenditut ? Ratiobumana offenditur, quscum
■ Inomnibusverbis5t oneribus Deicsca,iutda, ftulta,ImpiaSc iacrile0a eft,
I boclocoadducitutiudexvcrborumSc operumpci.Eodemargumen one-
* gabisomnesatticuiosfidei, quod longe abiutd.ff.mum i,t, Sc vr
I Smlticiagentibus, 5c fcandalum ludsis. Deumcfle hominem.v n g ^ hU -
I um.crucffixam, fedentem indextera Pattis. Abfutdumeft r » ' p p )
■ credere. Fingamusigitutttoposaliquostum Arrianis, neChnltus I lu I d ArrjVn;. plieitcr Dens Fingamustropos cumMankhs.s.nefit verus bomo.fedphan
I ulma pec Virginem, ecu radius pervitrum, laplum, & crueifixum, Sic pul-
■ ibreScripturasuaâabimus. ... , ,
Sed nee proSunt tamen tropi, ncc euaditur abfurditas. A ,we aud
■ enimmanet (.rations iudice) vt Deusille iuftusôc bonus, exigata
I arbitno impoflibiiia. Et cum liberum arbitrmm non poilu veil, oo-
I rum, neccfùnoq, leruiat peceato, tamen imputer c i . E t umnonco
I fcrtipitiriim, nihilo minus aut clcmcntiusfaciat,quam fi induret velin-
I dursri permutât. H*c diaabit Ratio non efle bmudt dementis Del,
■ vUpetin: nimio taptum iU*us. nec capdnarc.etum.lciq poteft, vttrcdac
I bonum effs Deum , qui ralia faciat & iudieet, led fcelula ^ae, palpate &
E videre 8c comptebendere v u lt , quomodo fit bonus & non wrud : I Hs, Comprehludeiet vero tune, quando fic de Deo di.eretur, Netni-
I rem iaduratj neminem damnat,.(cd omnibus roiieretur, omnes laluos
■ facit, vt deftruüo inferno, pofitoq; mem mortis, nulla poena I rewr fumta, ldeo fic seftuac 5c contendit,vt Deurn exsufec & dekudat ■ i!.u. Aft um & bomim.. Sed fidi es 5M c_ fpteitus aliter iudksnntf . Olli UCUfll
bonutn crcdunt* ctiatöS.orancs homiocs pccdcrct- t 1
qui Deum
Fr on id drod eit.