Ina.nes tiruli re-
gaorun &c*
hulo illaûjqiîd inane vocabulam ram pcttinacitct rctineoius,ia pcticu'mt3i
fit illufionem Sdelis popali Î Non alia (apientia, quam nunc lieges & ptltl
cipes j inanes tisolos regaomm Sc rcgionum quoque vci tctinent.vcl âbi
vendicauc Si£iaéïanc,cum tnicrim penetnendui ûnt, ac nihii n)inusquaitt
ea régna & regioneshabcnt.Veruai hot tolcrabile, quando neminetn fau
hint. aut ludunt, led.feiplos vaoitatepafcunt.nullo fane lucro. At hie pwt,
cuiuailaluni&illufio noccnuiüma eft.
Theofugorum
rerbafint propria
pura,fana See*
Homo habet lib.
arb.in inferiori*
builc* ,
Quis non tideatj vcl ad ip potius habeat intempeftiuum ilium vo-
cabqlornsninnojiatqtuni ?quicon{ra omniat» vf^m.in^ut^refçnxeteum
modurn loquendi,vt menduurovocetopaicntuna,nôquod aliquidopaai
habegt, fed Jrarfe Rea aliquis ilU.luas donate pofier, Faceretqs id relut fc.
iio, nulla figura locution«, fcilicct vel antiphrafi. vel itenia. Sic ægtotum
vlque ad mortem,pertc&e (anum, ica lane,quia alter ill! poflet iuam laci-
tatemdare.Item fi ülitccatilüaium idioram.vocct hteratillimuoe,qma alter
quifpiam iitetas forte date pellet, }ta & hicfonat, Homo eft ijbenatbitrij,
ira fane,G Dcusilii fuuna concederet. Hoeabuiuloquendi qudibet dequo,
liber leleiaftarc poffct.Vt, ille eft Dominas c<*li&icrrs,fi Deushoccido-
naret. At hoc non et! Theologomm, fed Hiftrionum & quadcuplatotum,
Noftra verba debent efle propria,puta>fobria,& vt Paulas dicit,Una Sc ins,
prchenfibilia.
Quod fi omnino vocem earn omittere nolumus,quod diet
tutifsimum & religioSlDmuna, bona fide Camen eatenus vti doeeamut.vt
homini arbitrium liberum non rcfpcâu luperioris ,fcd tantum infeiionsfe
rciconcedatur,hoceft,vt fciatfefcm fuisfatultatibus Sc pofieflionibushabere
lus vtendi,faeicndi,omitccndi pro libero arbitrio,licet & idiplu regam;
foliusDci Libero arbitrio,quoeunque illi plaeucrir, Cæterum ergaDeam,
vel in rebus.qu* pertinent ad falutcm vel damnationcm,non habet Libs*
rum arbitriu m, fed captiuus * fubieû us & fcruuseft,vel voluntatis Dei.vet
voluntatis Satan*.
HÆ c dix i de capitibus Praefationis tuat,quae & ip(a ferme tota
caufam com plcftuntur magis pene, quam fequens corpus libeili, Ve-
runtamcn fumma horum fuit,quæ breui hoc dilemmate potuifi'et expedii
Auttua Prsfatio de verbis Dei ,aut de verbis hominumqucritur.Si de verbis
hominum.totafruftra feripta eft.necadnos pertinet. Side verbis Del,ton
impia eft. Proinde vtilius fuiftet, vt dc co diterctur, ah elfent verba Dei *d
hontinum,dequibusdilputamus. Hoc au tern fequens forte Procemmm
& ipfa difputatio traâabir, ,
Qu* vero in Epilogo Przfationisrctcxis, nihil rocuent, vt quod
fabulas vocas Sc inutilia dogmata noftra, Efle potius exempio
Pauli docendum Chriftum crucifixum,lapientiam inter perfe-
6fosdocendam,EflcScripturæ luam linguam pro modoaudi*
tofum varie attemperatam,vt prudenti* Sc charitati Doftoris
relinquendam ducas,qui doceat, quod expediat proximo.
Qmnia inepte diçis Sc ignpranter. Nam & nos nihil nifile^
crucifixumdotemus, At C h u is t v s cuicifixushxcomniaiccumafftfft
*..!... .c; ipian%
fpfmtque adeo fapientlam inter per fcâos,euro nulla fir alia fapicntfa inter s>p<cmu nÿiï
I Cbriftianos docenda» quamea, quaableondita eft in myftcrio & ad perfc- frnj > "**<l<>,
gos pertinet ,non ad pucros Iudaici & legalis popali , fine fide in operibus
elorkntis, ve i. Cor. 2. ientit Paulus, nifi tu Chriftum crucifixum docerc,
i^|jHd nihil vis intclligi,quam has literas fonare.Chriftus eft crucifixus.
lain quod DeUs irafcicur, furit,odit, dolet, milerclcit,poeni-
Ptet,quorum tamen nullum in Oeum cadit»
Hit nodus in feirpo quaetitur.Neque enim hat Seripturam faelunt obitutaro.
sut varijsauditoribusatremperandam, Nifi quod delcôat obicuru
atesfacere.vbi null* fnnt.Grammatita enim ifia funr, & figuris verborum
iotnpofita.quz etiam pueti notant,Nos vero de dogmatibus nonde Gram-
featieis figuris aglmiu in hac caula.
^ NgrelTurusigitur Dilputationem,Prottiitds adlurum
[ te leripturis Canonicis,quahdoquidem Lut herus nulls
lius pra:terea Scriptoris autoritate tcnetuR |
placet,Scactipio promifium, Quahqnam non id promfttis eo con-
|lio,qaod inutileseosdemScriptotes ad caufam indices,fed vt fruftraneum
Ibereaa non fubeas, Nam non fads probas hand meam vclaudadam vel
guotunque nomine appellandum eft hoc meum inftitutum.
Mouet enim te non nihil, tarn numerofaferies erüditilîî-
aorum virorum, tot feculorum conlenfu approbatOrum, in.
|er quosfuerunt,peridflimi lacrarum literaruiWjitein lahsftiffi-
jialiqûi Martyres, multi miracuhVdari* Âdde reCéhdôrés
fheologos, tot Academias, Concilia, Epilcopqs, Pontifices,
Bum ma, ex hac parte ftat eruditio,ingenium, multitudo, ma-
; gnitudo, altitude, forcitudo, fandimoniq, miracula, 5c quid
I Son ? Ex mea vero parte vnus Vuicleff, 5c alter Laurentius
B^alla(quanquam & Auguftinus, quem præteris, meustotus
) Sed illi nihil pondcris haberit prae illis, ReliqUus eft LU^
Eraf»
Luthe»
Eraf
Thcrusvnus, priuatus, nuper natus,cum luisamicis/inquibus
lequê tanta crudido,nec tantum ingenium,nec multitudo,nec "
jiagnitudoynec fanâ:imoUia,nec miracula, vt qui ne claüdum
I |uidem equum (anare queant, Seripturam oftentant,quam tar
^ en dubiam hàbcnt, sequè altera pars, Deindc Ipiritu m ia*
|ant,quem nulquam oflendunc.Et alia qua* tu plunmafando
[•nnmerare vales. Nihil igitur apudnos, quam vt lupus ad de-
loratam philomclam dixit, Vox es,pneterea nihil, Dicune
|aim,& hocfolo(ais)fibicredi volunt*
_ W^Ê&am Erafme,non immerico te iftis omnibus tnoueri, Ego vlr . ,
Paetennium iftis fie motus fum, vt nullum alium arbitrer effe, qui æquè Lutae*
fe iftispermorus,Eratque mihi incredibile ipfi, hanc Troiam noftram,tan-
■ tempore, tot bcilis lnuiâam.poftealiquando capi. EtteftorDeum in
animam
m
11
mw?.
B i t