Qoomcâo So*
phi ft« iiberum
ar&trium dchn
act-
Au go (Urins fer»
uum arbitnum
appellate
Magjßer fente«-
«a rü f f l »
D E SERVO A R BITRIO D M . LT
dam sc femilibcrum arbitrium,Dcum facit* Quid putaserat fadurui fit
turn liberum arbitnum fuiffet defcripturusï » 0»
Sed non hoccontcntus.Philoiophosctiamcxcedit, Apudii.
îos enmv nondum dcfinitum eft, an aliquid feipfum poffit moucre.ibiqi,'
toto corpore Phil oio phi* diffentiunt Piatonici & Peripatetici, Sed apy
Eralmum liberum arbitrium iuapte vifefc non modoaiouct.fedapplL.
etiam adca.quas funt sterna, rd eft, incomprchenfibia fibi,plane nouusj,
inauditusdefinftor liberi atbitrij,qui Philo(ophos,Pc)agianos,Sophiftas fc
omncslohgepoft fe rclinquit. Nec hoc laris, net fibi parcit.fibiq; ipfip’ij,
quam omnibus ali/sdiflkdctdt pugnat. Antcaenim dixeratiVoluntatem hu.
tnanâ prorluscffcinefficaccm fine gratia(nift hoc loco dixerit)Hic verovbi*
lcriodcfiniCjdicu.bumanam voluntatem habere cam vim,qua cfficaxfo
applicate fefcad ea,qu*fiint falutis atteins, id eft, qu* fuhr incomparable
terfupra vim jUam,ita&ieipfo quoqs luperioreft hac parte Erafomj.
Vides ne,mi Eraime,hac definitione teipfum prodi(impra-
denter crcdojquod batum rerum nibil omnifio intelligis,vel prorlus
incogitans Sc conremnens, de illis frribas, ignarus, quid loquaris.vel quid
,j. affirmes i Emfupra dixi, minus dicis, & pi us tribuis libero arbitrio, quam
«nines alijjdum nequotum liberum arbitrium dekribis,omnia rameniili
tribuis. Toierabiiïus longe trpdunt Sopbiftar, vel fairem patereorum Petrui
Longobardus,qui liberum arbitrium dicunt effe fatultatcm difcernendi.dc.
inde & eligendi,boni quidem ,fi adfitgratiamali vcro.fi defir gratia, plane-
que cum Auguftino (emit, liberum arbitnum Iuapte vi non poffenifi«.
de re, net vaicremfi ad peesandum. Vndc Sc feruum potius quam liberum
arbitnum vocat Auguftinus Libro a. contra lulianum.
Tu veto vt tin que parem vim facis liberi atbitrij, quodfuapte,Onega,
Ba,vi,& fefcappiieare poffit adbonum, & fefeauertereabono. Nonenim
cogitas, quam magnum tribuas iili hoc Pronomine,$e vel Scipfam, dum
duis : Poteft fe applicare, prorfus fcilicet cxdudis Spintum famftumcura
omni virtu te fua.ranquam luperfluum&nonneceflarium. Damnabilisigi-
tu r eft tua Definitio etiam apud Sophiftas, qui nifi inuidia excaecati in me
fic infanircnt,inmam Libcllum furerent potius. Nunc quia Lutherimi pc*
tis,enamfi contra teipfum A illos dieas,nihil nififanftum Secatholicum
dfcisltanta eft parienria lanöorum virorum* .
Non bsc dico,quod Sophiftarum iententiam de libero arbitrio probetn,
fed quod tolerabiliorem effe duca quam Erafmi,propiusn.acceduncadve*
ntatem. Non a. ills iiberum arbitrium, fient ego, nihil effe dicunt, Tamm
cum fine gratia ipfum nihil poflcdicunt, prsfertim Magifterkntentiarum,
pognant Eralmo, imo videntur fibijpfis quoq; pugnare, & fola verbicon*,
troueriia torqueri, eontentioms cupidiores quam veriraris, ficut decetSol
phiftas. Nam finge mihiSophiftam minime malum dari,cum quofemotus
famiiiari colloquio ifta couferrcm, & candidumac liberum iudiciuoipo*
Oularem in bunc tnoaum : Si quifpiam tibi id liberum effe diceret, quod
fua virtute non nifi in alteram partem poffit .fcilicet in malam, In alteram
vero.nempe m bonam partem,poffit quidem,fed non fpa virtutcdmoalte-
nusdunraxatauxilio, poffisetiam tenererifum amice ? Nam fielapidcm
,aur truncum facile obtinebo'habereliberum arbitrium,vrqui & lurfurn &
d cor i uni vergere, poteft, fled vi fua non nifi deorfum, alterius vero folum
auxilio lurlum. £t vrfupra dixi,tandem dicemus.inuerfo omnium lingua-
rum Sc Verborum vfu: Nullus eft omnes. Nihil eft omnia,referendo alte*
rum ad rem ipiam,alteram ad alicaam, qusadcfte fibi 8c accidcre poffit.
Sic Sc libtruoi arbltripm nimiumelifputando tandem petaccidcnafe
mfaciant.vt quod poffit libetärialiquando per ilium. Qusftio autem
,itL1 r le & de fubftantia libertàtis atbitrij, Hatefi foluenda eft, nihil nifi
nis vox liberi atbitrij rcliqua fit,velint,nol int. Deficiunt & in hoc Sopfii-
fan‘ 0d hbero arbitrio vim difeernendi boni à rnalo tribùunt. Item rc-
> tationS&innouacionem fpititus premunt ,ac velutexterne aüxiliüm
bad alienum illiaffmgunt, dc quo poftea. Sed hate de definitione fatis.
ant argumenta vidcamus.inflatura inanem illamvoculam.
* Rimum eftilludEcclefi.i^.Deusabinitiocbnftituichomi-
nert>,& reliquitilluminmanu confilij lui. Adiëcitrnandà-
prxeepra iua. Si volueris mandata conferuare,conlerua-
tncte,&in perpetuum fidem placitatnIcruare, Appoluitubi
rnem sc aqua,ad quodyolueris,porrigemanum tüâiAnte höf
tjné vita & mors,bonu & malu,quod placuerit ei,dabitUr iili*;
Icetrecuiare polsittt iufe hune L ibrum,tatneh interim reck
/pio.Necum iaàura tempotis me inuoluam difputationi,dé receptis
t-ibrisio Canone Ëbraçorum, quem tu nonnlhil mofdcsae rides,dum Pro £1r“"I" bilSj!o#
|tbiaSaloo3dnis& Canticum(vtkoaflmatcaritbiguo vöcas)amatorium, Lise/EBhcr.
Nnparas cum librisduobus Elra;,iudith, biftotiaSufann*& Draconis,
iftber.quamuis bunc babcanr inCahone j digniötomnibus, me iudicc,
|ui extra Canonem| habéretur*
T gefpoadereen vero breuiter tais SpfiUs verbis ; Scriptiira hoe loco ob-
\ta eft Stambigua.ideo nthilcertiprobat,Nbs autem cum in negatiua ftea
jnus,exigimus à vobis locum produci,qui Claris verbis ednuincat,quid fit &
quid poffit liberum arbitrium* - Hocficietis forte ad Calendar gtsecas.
0iuamistu,vt hancneceffitatemfugias, multa bona verbà perdis,dualfu-
|* r ariftas incedis,récitant tot öplnionds de liberoarbitrio.vt Pclagiurii pêne
fàciaseuangclicum. Item, qaadrupliccm grätiam fingis, vtetiam Pfiilofo-
ffiiisquandamfidem & chatitatem tribuas, ltem.triplicem illam legem
ifarut*,operum ,fidei fabulam fciltcet nouam, vteonuenire vehementer
IflecasPhilofophorum pratcepta Euangelicispræteptis. Tum illud Pialm.
■ .Signatum eftfuper nos iUttren vulfustiii Domine,qui de cognitione ipfi- Signatum
I us vuitus Dei.ideft^fideloqaitürjad rationem excæcataoa appheas. Quæ, u vüllus cui ^
■ iis Chtiftiapas omnia conférât,cogetur fufpicari, te ludere St riderc Chri-
lianorum dogmata & reJtgionem. Nam tantam ignorântiamei tnbüctë,
quificnoftiaomnia pcrluftraûic,tanta diligentia & memoria conferuauit.
■ ih i plane eftdlfftcilimum. Sed interim abftinebO,mdieaffc concensus,donee
occafiofefc dignior obtuierit. Quan^uam rcoro.mi Erafine.nc fie nos
fentes velut. vuus.illorum, qui dicunt ; Quisvidct no>ï neq; tututr. eft intc
pua.verhotumVertumnisperpetuo ludere apud quoslioet.Sed àd refn.
'X.vna lententia de libero arbitrio triplicem fingis, Dura Eraf.
1/cibividetur eorum,ied tarnen fads probabilis.qui negant
homipeqci pofiè vejlebqnum fine peculiari gt^tia,negant pofle
|ncipere,negant pofleprogredi,pcrficerc&:c,Hanc probas ideo,
puod reliinqtiat homini ftudmm & conatum, led non relin-
ffiuat,quod luis viribusafleribat. Diirioreorum, quiconten-
Bunt libetiittl arbitrium nihil valdfe, nifi ad peccandum,iolam
^tatiam ifi ridbis opêtarr botium 6c c, Durilsima veroillorum,
T . 3* H h a q u i