IN E P IST . P AV. AD GAE/ COMMENTA.
Nam fi quid nos poftûmus, cefctèflon bocingloriam Dei, fed in »oßram
referri dcbeti -Sed abfit, vt pulvis*5c,is, qui .nihil eft, landem8c gloriamhiM ‘
heac. Vide ergo, quanto impetu, 1'ola felutatione percutitGalatas& eorum
magiftros, aptifsimo exordio, pro huius Epiftolx argumento. i;
effliror,quodtàmeitôtrdmferim»iQfc.
D Hieronymus,hyperbaton hîc efTe<liek, & in bunc mo-
*dum ordinit. Miror, quod tim. cito transfertmini àChrtfto.Iefti,,qtri'-
voeavît vos in gratiam. Grxcis,pro Chrifti habetuf-Dei. Item,Qjiodnon eft
aliud, intelligit, quod fit nihilaut nullum, Vbi,finteo hceret fenfu divinare,
erederem Apoftolum veile,nonellè àliud EuangeJion, quàmqùad prxdicarar
ipfe,& mutata Coniundtione Nilï, in Sed,cIarior fieret fenfui, vtifirifte testai v>
Miror, quodtàm citdtransferiminia Dco, (.qui vocavitvos, per grâtiam) in'
aliud Euangélion,icumnon fit aliud Euangelion,Sçd'funt quidam,qiii;vos con- -
turbant, 6c volunt fubvertere Euangelion Chrifti. d Qjiodfi cumhyperbato-
placet legere, nec ineptè legetur,ib eo, qui vos vocavit per ; gratiam Deiivel.
Deo. Vehemens eft lëntentia Pauli, 6c tarnen modeftifsima. Mirlri fe dicit
cum indignari 6c ardere pertitùs fefe infrà oftendàt, feilicet fuaviter non pro:
impetuconcepto.mvadens, Vtiquebono excmplo omnibus re&oribusEccle-
lîafticis, prxfertim in fulmina promptis,, ctiam pro re nihili. N on erràre,non;
peccare eos dicit, led peiore malo, prorlus translates-extra Euangelion, aies»,
natos à Deo elfe, Nammitiuseft, fi arbor maneàt, fraftis aliquotramis, âut
alio incommodo Ixfa, quant fi penitùs transferatur evullàde loco fuoinloàf
eüms vbi necellè fît eam ardeere 8c fterilèfeere,
Adeè terribile eft, iufticîartl fuatn quxrere, 6c in legis ac arbitrij operâ.
fidere. Nam hoc eft Chriftum âbnegare, gratiam 8c veritatem abijèdre, & v r
. infràdocebit,feipfiim in idolum ftatuere. De quo Iob.jr. SiofculatusfumHW.it.
manum meam ore meo, qüæ eftiniquitas maxima, 8c negatio contra Deum al-'
tilsimum, Olcularienitnrnanumore proprio ( vt S, Patres lapiunt ) eft lua
opera laudare,in fua iufticia fidere, Atque hac iniquitate fit, vt non m Deo
gloriemur, fed in nobis ipfis, 8c glöriam Deo fubtrahamus. Et Efa. Opus
manuumlliarumadoraverunt,quodfcceruntdigitiBorum. Contra, Pfei.2.
dicitur, olculamini f ilium,vt eft Ebrâicè, pro apprehendite difciplinatn, ide'ft* *
in Chriftum pura fide crédité 8i hune colite.
Fides enim debeturveritati,quæ nulla eft, nifi folus Deus. Idedfidei
eft verifsima 8c interior latrià. Hincilludintc41igimus,quodexB. Au^u.du-
plex malumaflericur, Contra fidem, 8c contra bonos mores. Malum fifei in
optimis moribus, facit haireticos, fuperbos, fehifirtatlcos, quos Icriptura pro-
prfe impiôs vocat, Mali mores, peccatores faciiint lalva fide,faltem alrorum,
hoc eft, non impugnant fidem, etfi eam Iciunt ß nön habère8c debere, ided
funtfacilê curabiles. Malum autem fidei. mox etiam Criminatur & peîfe-
quitur fidem aliorum, vt fuatii ftatUat. ’ \ r
’ _Hocverbum convertere,D,Hierort. notât, quiaexÔraco^iratMÙ«
figmfîcat id, qtiôd m facie eft, póft térgum facere, 8c quod poft tergutn eft in •
laeiem potière. Eft eniiri infiiiitivus futur us. * ^ # „
Vult itaque Paulus, Euangelion, quod eft Spiritus 8c gratis do&rini,
Conantur illi retrorfiis in literam, iam diu poft tergum relrftam, revocatum
in, çum per Euabgelion id effectum 6t, yt in Spiritum libertatis magis
magisprofîceretür. Volunt, inquam, fed/non poterunt prevalere. Etho-
dfe une Euangelion fubyerïüm eft in magna parte Ecclefi*. Qjjando no»
\ &
D. M, L. ANNO M, D, XXIttE
fiilî décréta Pontificum, 8c traditiones hominum averlantium veritatem pbi
püios erudiunt. Aut Euangelion fie traftatur,vt à Legibus 8c moralibus
Praccéptis prorfus nihil diftet, Fidei8f gratis cognitiô, ipfis quoqueTheo.
logis contemptat '
Pùtat 8eD. Hieronymus , Verbum transferiminicongrué ad Galatas apt».
tum,qiiâd GalâtiïEbrstis trânslationem fignificct, quafi Apoftolus exéorUm
proprio nomine, occafionem huius exordij fitmpferit, ac fi diceret : Verè
Galats eftis8e transferri prompti,res congruiteum nomine veftro, allufio-
ne,lalicet, Hebraics linguse. | , , * •
Neo funt imucundx eiufmodi peregrinafum Linguarum allufiones, n
füo loco yêniant. Vt fi de fComa diceres, verc tu Roma es, Ebraicà, quoi
eftyfiiperba 8c excelfa. Quid enim 8c ad Romanos Apoftolus aliud facit,
qbàm quôd lùperbiam 8c arrogantiam eorum contundit ? velut réipfa, allufia» *
nem nomims Romani traftans.
Sed kcct nos,am Angdm de c,
»N a tb em a grje cum , teile H ie rn o ym o , prôpriè îü d so rum
verbum eft,quod apud eos horma dicitur, lofua; C.Sirtjue hxc civitas anathema
.& qmnia.qux in eafunt,Ebra.herem,8c fonat vaftitâtera,perditionem,
occifionem, Inde cùm fit vei'bum malëdiiftionis, pro malediftione' 8c execra-
Jmt 41. tione-8cdeteftatibneaccipitur. Sic Pfalmo 4,1. Memor ero tui deterra Ior-
’ danis,6cHermonim à mohteraodico. Vbi anima turbata peccatis fuis, me*
moria Chrifti pro fe crucifixi 8cana'themà faâi/efe confolatun
Nam 8c ros hermon, qui Pial. 129. feribitur defeenderé in montem Zion, I Vtique verbum eft, de crucifixo filio Dei. - Latini autem dîcerent.Ànàthe,
matizatus-, veliîde verbo fentias,anathematifatum fit. Ebixis frequenseft
vfus abftraftorum, An autem anathema grarcum ( quod ea (ïgnificat,qüæ in
templis fulpënduntur 8c feponutitur ) vim Ebraei verbi împleat, vidennt Grammatici.
- Nóbis fat eft,quod eft Apoftolus zelo Eua'ngeüi fervens-, potins- fb>
' jplüm, Angelos 8c coeleftes, nedum Apoftolos, velletalienos, devotos, exe*
cratos yîeparatos 8c malediâos,quà'm vt veritasEuangelica penchtaretur.
Arque ld repetitio ingeminat. N on quod Angelos coeleftes,aut feipfum,
aut'Apoftolos aliud prædicaturos cfederçt, fed quod velutîmpetu opprimi,8c
(vt ad Titum feribit) os illis obftrui, 8c penitùs ac radicitüs præcidi oportebat,
qufnomine ècexemplo Apoftolorum Legem docebant, ac h diceret, Apofto.
lorum iacfcat'is mihi nomen 8c autoritatem,fingite amplius, quod 8c ego 8c An,
geli de coelo aliud doceant aut docere pofsint, hós etiam anathema elfe volo,
quaütd minus Apoftolorum titulo vos terre ri Oportet.
Vtinam 8cnoftro feculotaies elient Chrifti tubx.adverfus inexorabilet
8f violentos decretorum 8c decretalium pontificiahum exa Aores , qui fuhno-
mine Apoftolorum Pétri 8c Pauli,Romanxque-Ec.clefi2C.3ednos vrgcut, vt
nifinecelîàriaad làlutem credamus, quæcunqueibi dicuntur, lcribuntur,ali-
quahdo & Ibmniantur ,hxrcticosaudearitimpudentifsimafronte pronuntiare.
Cùm Hsreticus non fit,nifi qui in verbum fidei peccat. Ilia autem hominum Hartuciti ÿâf
verba, adeô funt mora lia define fide, vt fidei nullo polfet bénéficié magis fer-
yiri,quàm fi femel funditùs^penitusqueabrogarentur.v ^ ,
Quid putas fècilfet Paulus, fi noftro tempore tot inutiles,imo perni-
ciofas Leges hominum vidilfetin totum orbern lxvire,8c Chriftum radici-
tùs extingueré, qui tanto a:ftu fertur in Leges D b i per Mofeu traditas,8c
va»