Summa Cap 5-4.
Mnärtat* C ^.5'4.
gua rations Eule* fiaftsrilts,
JiuatigeUum rari* ans non somprs benditur* -
Fi Juda optrum
& fuperftitio inna*
tu komhium ani'
mit pefin*
%Äbrogatis'»tttrit
Tcßamenti
Collatio pcpuU'Ui*
ttrjs& nwt Ti*
ßamenti.
^ Fromffw de pro*
f Uganda EMunge*
im
CAP. LIUI.
ISK w a^ lcu tin precedenti Capice C h riftum Caput regni de-i
fcripGt,ita hie corpus eins> hoc eftiEcdcfiä delcribic opprcffam
ctucc jßerilem & dcrelißam .Cbnfölatur amcm cam,ft;
IfcStllllsy pmmirtit magnam pofteritatem.
L a u d a flertlis.qus. non p a rts ,
Ecclefiam vocat fte n km collatione Synagogayqus: eftpopulus
focsundus,abundansdiH:ipulis}&cclcbnsproptcrdoännam legis Sc
opcrum. Eft igitur quafi florentiffimum regnum. Contra, Eeclcfia cou-
teroptaefyftenlisjfiocdilcjpulij. Ratio autem hxceft,quiaEuangelium eft
ciuimiodidofttina.quanonjcutdoftrina leg is,i ratione intelligitur, led
plane dÜftdet ä ratione,Nam temilfionem peccatorum proptet alienum
meritum, item iufticiam alienam, ratiocapcrenon poteft, Acne in Sanftis
quidem hxe gognitio fa tisfirma eft. Quanquam enim fiduciam operum &
(uperftitionem öamnatnus, tarnen non poffumusearn penicus cijccreatü-
mo,fedeft quafi innata carnl pcftis,qux yehementius lpiritum vexat,quam
vlia libido camera. Hueaceedunt confucrudo,& inftitnuo.qiioa noft (o-
lum nati,fcd facii & mftitutiad fupcrftitionelub Papa lutnus.Huic quia ad-
uerfatur Euangeliutn, & damnatomnem fiduciam extra Chriftum, ideo
pauciftimos inuenit difcipulos,& contradicitur ciätoto mundo. tixceä
caufa ftenlitaris, de qua Propheta hicdicir, ^ s.
Porro hic rotus locus eft aceipiendus de abrogatiönc veteris Telia*
menti, vt fit confirmatio noui populi fine lege,in fide Chrifti viuen tis jfieut
citatutä PauloinGalatis. Nam populus veterisTeftamenti erapligatus in- J
tusin confcientia,& (cruus peecati.forisautem videbatur libertimus & fpc-
cioius in varijs mundieijs, Contra,nouus populus intus in Spiritu eft Über,
Sc rex fuper omnes leges, & opera omnia, foris autem nihil co eft infirmms
& contemptius,In(piritu habetlibertatem,in tarneperkeutienem,Opus
igituteft magnifies confolationibus & exhortationibus, ne externa fpeeic
oftenfusdciperet,autfcabieftumefie ctedar. ;
Q itom aM multi fili) deferta,
Eftinfignis promifsio & magnifies, quam Propheta nobis
valde coramendatam vult effe - quod addit, Dicit Dominus. Non autem
pro Apoftolorum tempore tantum valet, fed durat omnibus feeuiis. Nam
Dei vetbum ftat in sternum,quate nihil moueat nos hodic noft ra paueitas,
Scadueriariotum multitudo & potentia. Nihil etiam moueat ilia facies
Eeciefix mi(cta,quodin tanta opinionumvarietate,intantodiftidiopnn-
cipum&optimatum, nullatoncordixlpesvideturreliqua. Etfienimh*c
pius animus fine fum mo dolore fpe&are non poffit,tarnen non ideo abijti-
endaomnisfpeseft. Habet enim Eeclcfia hic promiftioneni, fore vt latiili*
incpiopagetur.
D t lat a locum tentorij.
Sunt figur«, quibus amplificat promilsionem, Signtficac
autem Euangelium in fines otbis terrx extehdendum effe, nec, ficut Sy na-
gogatn,in vno illo Iudxorum angulo latiturum.
S cm n tftum G enies h areditalit,
. - N o n
Non corporali hasreditate ( eft enim fterilis) fed (pirituali) Facatio Gentium
»crape per verbum. Eft clarus locus de votatione Gentium.
J^Qoli tim ert, quia non confunderu,
Sigftificat cam proximam cfle confufioni. In co enim peri-
eulo Ecclefia debet vCrlari,vt pauciffimos habeat filios,fle omnia minentut
tuinam.Quanquiautitimorideft.tamcnnou debtttimere.quiafcquiturr
Obhuifcerit confuftonis a d o le fc tn tittu *'
Confufionem adolelcenti* vocat, quodlit fine ttiaritO, 8c
Ideo fine libfrisquoq;. Huiuscomufionisqbliuiteeris,quia dominabiturtui
&c. Hunclbtum lie vette, Quia maritus tuus faQor tuus &e- hoc eft,babe- Dm nar\m
bismaritum, non Mofen, non Pettum.non Paulum, non Papam Ac,fed
Dominfi,qui fecit tc, Sequctur igitut has nuptias innumcrabilis multitudo
poftcritatis.
( Ju ia mulierem ’V td e rd tffam & c . -
H * c eft facies Ecclefiae,& fic implentur magnified promif- f«;«euUjue,
fioncs,quod Chnftus fit Ecelefix matitus. Quate OpUs eft fide, qu* nitatur
rebus non appatentibus.hoceft, folo verbo. .
Moercntem fpiritu.idem eft, quod Germanicedicimusy v<3btt
fceirilbt. sic fxpe in EuangeUoChriftusgauifuseftlpiritu &c..
o d d fu n ttum in modtto r e liq u it c j,
Infigniscon{olatio,quapromittitbreuem & momentane-cmp,uth treum
am affliflionem fore, quae magnum glorix pondus in futurum operetur/"'
Sed memineris hic fpiritum loqui. Ratioenim non poteft credere momen-
rum & punSum cfle tentationem, fed putat xternam & infinitam cffe,quia
tantum in prxfenti fenfu hxret, nihilfentit,vider,audit, cogitet, inrelligit,
quam ptxfcntem dolorem, & prxfens malum. Quarc fpiritualis hxe eft
praftiea, omnia apparentia fpcflra tclinquere, & affuefacere cor ad non
apparehtia,hoc eft,fide in Verbo hxrere. Solum enim verbum contra fen-
fumnoftrum dorec A promitrit, non xternum fore malum,fed momen*
taneam & pun&ua.le,ytfic dieam.
7« miferatiombus mapnis cow reqa bo ti_ j* ■
' , J . . . •' , / /* a: l-n.- »(i TnlUeut irtt trt- Senfusirar diuinaj in tentatioiie, lenlusan’lictionis,€l't qt-ali ujjfiMafg4UjMn,
centrum, Miferatioautem mea eft quafi fphxra. Ira eft minucum temporis, *nrmm.
tontra quam miierkordia e'ft ficut-totutn tempus xternitatis. Sed hic
quoquememineris,hanc non effefphxram materialem,fedfpiritualem.
Hoc eft»efilc verba fidei, vt ft rationem & iudicium lenfuUm lcquaris,cx»n-
irariumapparear verumeflfej&mifcrieordiaivideatureffe ceutrum,contra ;
ira&fenlus mali fitiofinitafphxra. -Suntautemhxcaceomodanda ctiana
ad alfa^ rcs. TuceaS, Papa,quidiiint adChriftum ? Hocfeilieet,quod eft
punftum tem poris ad xternitatem- flsretiei noftri quid funt ad Ecclefiam S
Hoc feilieet,quod eft centrum ad circumferentiam.
Sicu t in diebus N o e ,
C o n firm a tio A fim ili. Sicut fidem N o e datartl non fefe 11i , n«.
ita bxe quoq;,qux nunc promitto.rata & firmaerunt. Speciesqiixdam irx
tibi yidebitur, Sed reuera nori critira, Sicut nonnunquam pluit,vt fit fpecies
aliqua