Ip p ppB^ipP ™ 1 PlfWfP!
: IN EPIS, PÂV- AD GALA. COMMENTA.
Daretur autcm indignis,& per legem longe Contraria meritij, promif-
fip Abrabe faäa, hoc eft, gratia benediâioq; iuftific ationis,cx fideChriflti
omnibus qu) srederentin cum. Idem Rom. u. conclufitDeus omnesfub RCln|
peecato, vt omnium ffliferatur.&obftruaturomncos,* fubditusfiat mun»
dus Deo,quia ex opefibus legis non iuftificatur omnis carô coram illo/
Quompdo conclufit ? per Scripturas, per legem, per literam, hot eft,
quod lupra fidenrer deoperibus legiscxpoiuit,quod Mofes fcripferat.Ma-
lediâus omnis,qui non petmanet in omnibus,hoc eft,quod Rom, 5.eaufa^RooeJ
rifediciUumfiducia.IudatbsAc Græcos om nes iub pet caro eile. Etillud- 1
^fal,i4.conftanter fuper omnes pronuntiare iNon eft iuftui.iion eft intclli-tefaiitj
gens.omnesdeclinaucrunt, fimul inutilesfaâifuhr,hoe eftjqüodA ludatos |
defpedeoperutn fidentes.ipfe nihilxftlmata I'peeieaudct;R omiiyTeos défi» RooJ
bite, Eadcm (inquit)faeis,qui iudicas,Qui doses non forandum,furaris,fciv
licet supidicate &c. adeoccrtuscrat, ficut& reuera ccrtumeftiomnia qu»
extra gratia mfiunt,peceata effe & mcrasfimulatiorics.
Ita&B. Auguft.Itlud Prouerb.vlt.traöans ,tfefpiritu&literaCap,9.
Lex 8c dementia in lingua eius, prssclariffime dicit : Propterea de fapientta
icriptum eft,quod gerat legem A clcmetstiam in lingua,legcm.vt rcos ßtei-
atluperbos.clementiam.vt iuftificct humiliatos.
OaniMiom» Star ergo fententia, Omnis homo mendax, Stat fententia, Non iuflifil
cabitur in confpeâu tuo omnis viuens, vt ftet fimul gloria Dei, laus gratia,
St magnificentia mifeticotdtae I u*. Nobis ( inqutt Daniel 3 ,; confufio, gLul
Dconoftro iufticia&c*
Per^mChrili Vides ergo, quid fit per fidem Chrifti iuftificari, nempe per legem cos
gnita iniquitatc & infirmitate tua defperarc dete.de viribus tui$, de feienria,
de lege,de operibus. prorfus dc omnibus, & cum tremoreaçfiduriain bu.
militate implorarc (olius Chrifti dexteram feu manum mediatoris,fortiter
credens, quod gratiam eonfequaris,ficut Rom. 1 o. ex lobele dicit ; Omnis
quiinuocauerit nomen Dominifaluuserit,
Simulque vides, totum genus bumanum,quantalibet fapientia aut iu*
fticiâ coram hominibusfulgeat, nihil effenifi mafia m perdition is & male-
Omoergente* diûionis.Quod Be ex verb© promiffionis licet cognofcete, In (emine tuo be*
scnedieeoii*. nedieentur omnes gentes. Quideftomnes Gentes benedicendas elle,nifi
omnes genres malediûas effe i ita tuftificandas, faluandascffc,& quicquid
nomine benediftionis fignificatur, eft eas pcccatrices.pchiitaselle,8cquid-
quid malednftionis nomine fignificatur.
Eft itaque lex pofita,vt peccatum augefcar. At non folum peccati aug-
mentum qusfitum eft, fed vt homo fupcrbusidipfum cognofeeret Sc tcr-
reretur per legem, coaftusque in fui defperationcm, miiericordiam fitiret.
Situtille Pfalm,4a.Quemadmodum defiderat ceruusad fontesaquarum, S L .f
ira defiderat anima mea ad tc Deus. Item,fuerunt mihi lachrymx me* panes
die& no3e,dum dictait mihi cotldie.Vbi eft Deus tuusi Hint omnis cla,
mor, gemitus ,dcfiderium,Patrum &■ Prophetarum,& anxia Chrifti expe-
btatiOjix delegisonere grauiflima queftio.
Lex ergo bona,iufta,fan£ta,fed non mftifkat.oftendit mihi quisego
fim.dum per eamirritor, & magisodiiufliciam,quam prius.magis diligo
contupKccntiamquam prius, foloterrore minantis legis coercitusabop*.
re malo, nunquam autem à concupilccntia mala.
Et vt
r> M L. A N N Ö M. D*. XXIIII* ,t ,, ...
Et vt rem fimilitudine tibi tradam, Aqua bona eft,led (upcrfu& cal^»
^cendit earn,“ S q u id vitium aqu* eft. quod calx calefctJtmo calx qua
^ l ! lm 7 o c r aquam conuiöa eft,qüid intus habcret,Ita leX coocupilccnrias
& odia irtltat & oftendit, non autem fanat. Si autem oleum caTcl
l»perfudctis,nö«alefclt,(edextinguituratdotciusoccultus. Ita
r ^ rd ib u s nofttis. per Spirimm fanaum.extinguit odium A concupi-
Iccntiam. Verbofiflimc hac dixi,quodnoftrofeculo,nOn fatisqueattftare*
ineulcari,adeorurfuminualuittyrannisiuftictarumlcgallum.
Verum ,m obferua,fi lex (anatftima Deinonpom.r nosmft.ficare,
f . maeispeccatorcsfecit,Quid facicntmam ifta noftrarum legum, tradt-
rionum, ceremoniatum in Ecclefia ? prafet.im quando eaop.monc remen-
.... aua cxiftimant fete mftificari in ill»,*, nec icirepermmant,quid Chm
ftus autcurineumcredendumfit. Nonenim vtunturr,.s egfeuS,vtpecca-
fam per eas cognokerent, neque vt fidem Chr.ftu gtatu.tachar.tatcexer-
cerent,tedfcruatiseis.iuftosiefcconfidunt,necaliquo aho ampuusmdig -
JC iC Auffigratiam Chrifti implorant, ad hoc Implorant,vt °Perac^ ° ^ .
Facetc poftint, non vt liberi fiant ab interna carnis corrupuone 8c
Ecclefiam funditus perirc,nifi Deus nobts remedtum prouidcnt.
Tritts autem, quam venire* fides,(ub lege cuftodiebamur
conclufun earn fidem t qu& reuelandaerat,
rf^Mn ibu s ( inquit) qui (ub lege (unc, ante^ua^ ^
V _ y jentur, lex iplavelut quidam career eft, in qua concludantui &ie -
uentur Ouia vi8c terroreJegis arcentur a lmertatc pcceandt, inutta 8c reliD
flaute concupifeentia, ^srir enim concupilccntia & odu legem carcercm
fttan, 4c legis M id , cmfi4.se ,q».n4o len.iuns fc . . . »
effe vtimpune liceret concupikentiasexplere. At hoc mallc,e£flegem odif- v
fe ,Legem odiffc eft veritatem, iuftiriam, ianaitatcm “J J
folum eft peccatum,verum & amor peCc a r . , o o n v S ’S
hocRom. 5. Vbiabundauitpeccatum,fuperabundabit & gratu.Nonecgo
Lex folum pofita eft.vt peccatum reuelaret & augeret, alioqui mehusdilata
fo*ff«^dextremum iudicium ,ne duplici contritionc eonKreremur, ted
vt per peccatum reuelatum humiliaret 8c ad Chnftum vrgerct.
Illud,Priusquam veniret fides,non tantum de fide,quae poll
Chriftum reuelata eft fed deomni fide omnium iuftorum tntell.gitur.Nam
& Patribusolim eadem tides,venit,quia & lexDei c:s Pr'^ o ;Cf ' a' ^
cos gratiam quarcre,Licet turn non ita pet orbem prsditatetur, pradicaba.
turtarnen priuatim per familias Pattum*
Item